Nowe prawo, które zakazuje "propagowania komunizmu lub innego systemu totalitarnego", weszło w życie trzy miesiące temu. Ustawa dała samorządom czas do 2 września 2017 r. na zmianę nazw 943 ulic, noszących nazwiska osób związanych z ideologią PRL.
Podjęte przez radnych uchwały w sprawie nowych nazw ulic stały się ważne dwa tygodnie po ich opublikowaniu w dzienniku urzędowym wojewody.  W przypadku nie wywiązania się radnych z obowiązku zmiany nazw, wojewoda wprowadza je w drodze zarządzeń zastępczych. I tak też się stało. W kilku miastach radni zaprotestowali i kierują takie zarządzenia do sądu administracyjnego. Miało to miejsce np. w Katowicach, Łodzi i Warszawie.

Nieporozumienia, kogo upamiętnić
Rada miejska Katowic zdecydowała 28 grudnia br. o skierowaniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargi na zmianę nazwy placu w centrum miasta, noszącego imię pisarza Wilhelma Szewczyka na pl. Marii i Lecha Kaczyńskich.
Zarządzenie zastępcze w tej sprawie podjął 13 grudnia wojewoda śląski Jarosław Wieczorek, a sprawa zmobilizowała część opinii publicznej.
W Warszawie do wojewody skierowano 47 skarg. Nazwa każdej z zaskarżonych ulic została zmieniona odrębnym zarządzeniem wojewody.

W stolicy nazwy są nieprawomocne
Jak poinformowała nas Ewa Filipowicz, rzecznik prasowy wojewody mazowieckiego, skargi na zarządzenia wydane 9 listopada zostały skierowane do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W związku z tym zarządzenia zastępcze nie są prawomocne.
Kolejnych 56 zarządzeń zastępczych z 13 grudnia 2017 r.. dotyczących zmiany nazw ulic z terenu samorządów mazowieckich, w tym trzy w mieście st. Warszawie, nie zostało zaskarżonych. One także nie są prawomocne, bowiem nie upłynął termin na ewentualne skargi samorządów - podkreśla Ewa Filipowicz.
I tak w wyniku tych aktów ul. Wincentego Rzymowskiego (posła, pisarza i dziennikarza, Przywódcę Stronnictwa Demokratycznego) wojewoda zmienił na Przemysława Gintrowskiego (kompozytora, gitarzystę i barda opozycji).

Wiążące opinie IPN
W Płocku ul. Czwartaków – zmieniono na ul. Czwartaków (teraz nazwa Czwartacy odnosi się do żołnierzy formowanego w Płocku 4. pułku piechoty w Księstwie Warszawskim).

Nazwy dziewiętnastu ulic zmienił w szesnastu miejscowościach wojewoda dolnośląski Paweł Hreniak. Dodał, że czeka na opinie IPN w sprawie zmiany nazw kolejnych trzydziestu trzech ulic w regionie.

Dużą rolę w tych zmianach pełni Instytut Pamięci Narodowej, który opiniuje projekty. I tak np. był przeciwny przemianowaniu ulic w Kołobrzegu. - Nie było i nie będzie nazwy 18 Marca, odnoszącej się do zakończenia toczonych przez Polaków ciężkich walk z Niemcami o Kołobrzeg w roku 1945 - oświadczyli eksperci z Instytutu, odpowiadając na list prezydenta miasta. Instytut podkreśla konieczność zrozumienia dla losu żołnierzy – obywateli RP, którzy w szeregach tych jednostek znaleźli jedyną drogę do kraju po latach zesłania w ZSRR albo też zostali – już na ziemiach polskich – przymusowo do nich wcieleni.

Skutki: stare dokumenty są ważne
W komunikacie mazowiecki urząd wojewódzki poinformował, że zgodnie z ustawą, zmiana nazwy dokonana na jej podstawie nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową.

Czytaj też:   Nie będzie w Polsce żadnej ulicy H. Sawickiej ani 17 stycznia>>

Pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych, zmiany nazwy dokonanej na podstawie ustawy są wolne od opłat - głosi komunikat.

Z nowymi dowodami osobistymi nie ma problemu, gdyż nie widnieje na nich adres, gorzej z prawami jazdy i dowodami rejestracyjnymi. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji potwierdza, że nadal są ważne. - Starymi dowodami osobistymi można się posługiwać do dnia utraty ich ważności, a więc nawet do 2024 - potwierdza Marcin Florczak z Urzędu Dzielnicy Warszawa-Mokotów.

Księgi wieczyste i rejestr sądowy
- Trwa właśnie przekazywanie informacji z ewidencji gruntów i budynków do sądów - wydziałów ksiąg wieczystych o zmianach nazw ulic - mówi Grzegorz Zbytek z Wydziału Informacji Sądowej Sądu Rejonowego Gdańsk Północ. - Poprawki będą zatem sporządzane z urzędu. Kiedy zakończy się ten proces, tego nie wiadomo - dodaje.

Od kosztów nie są zwolnione jednak wnioski o aktualizację danych spółek z KRS, gdy adres ich siedziby trzeba poprawić. W wydziale gospodarczym jednego z sądów rejestrowych powiedziano nam, że koszt takiego wniosku wynosi 350 zł.