Decyzją z 19 grudnia 2007r. Komisja Europejska uznała za niezgodne z prawem konkurencji wielostronnie uzgadniane opłaty interchange (WOI) stosowane w ramach systemu płatności dokonywanych kartami MasterCard. WOI odpowiadają części ceny transakcji przeprowadzanej za pomocą karty płatniczej.Część ta zostaje pobrana na rzecz banku wydającego karty. Cena WOI jest przenoszona na akceptantów (sprzedawców) w bardziej ogólnych ramach kosztów, które im nalicza za korzystanie z kart płatniczych instytucja finansowa zarządzająca ich transakcjami.

Komisja przyjęła, że WOI skutkują określeniem minimalnego progu opłat za obsługę akceptantów i z tego względu stanowią ograniczenie konkurencji cenowej. Ponadto Komisja podniosła, że nie wykazano, iż WOI pociągają za sobą wzrost efektywności mogący uzasadniać ich skutki ograniczające konkurencję. Na podstawie tych wniosków Komisja nakazała MasterCard oraz reprezentującym ją podmiotom (MasterCard Inc. oraz jej spółkom zależnym MasterCard Europe i MasterCard International Inc.) zaprzestanie naruszenia poprzez formalne zniesienie WOI w terminie sześciu miesięcy. Wyrokiem (T-111/08) z dnia 24 maja 2012 r. Sąd oddalił skargę o stwierdzenie nieważności decyzji wniesioną przez MasterCard. W efekcie MasterCard wniosła odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości w celu uchylenia wyroku Sądu.

W wydanym wyroku Trybunał oddalił odwołanie i utrzymał w mocy wyrok Sądu.

Trybunał potwierdził przede wszystkim, że MasterCard może zostać uznana za związek przedsiębiorstw. Sąd mógł bowiem słusznie stwierdzić, że przy wydawaniu decyzji dotyczących WOI zainteresowane przedsiębiorstwa zamierzały koordynować swoje zachowanie za pomocą tych decyzji bądź przynajmniej się na to zgadzały oraz że ich zbiorowe interesy zbiegają się z interesami uwzględnianymi przy wydawaniu decyzji, zwłaszcza że przez wiele lat realizowały one ten sam cel polegający na wspólnej regulacji rynku w ramach tej samej organizacji, choć w różnych formach.

W odniesieniu do kwestii, czy WOI są obiektywnie konieczne do funkcjonowania systemu MasterCard. Trybunał zauważył, że negatywne skutki, które mogą wpłynąć na funkcjonowanie systemu MasterCard w razie braku WOI nie oznaczają same w sobie, iż WOI powinny zostać uznane za obiektywnie konieczne. Sąd właściwie stwierdził, że system nadal będzie w stanie funkcjonować w razie braku tych opłat.

W kwestii oceny antykonkurencyjnych skutków WOI Trybunał przypomniał, że Sąd potwierdził hipotetyczną analizę przeprowadzoną przez Komisję, według której niektóre z problemów spowodowanych wyeliminowaniem WOI mogłyby zostać rozwiązane za pomocą zakazu taryfikacji ex post (czyli zakazu ustalania przez banki wydające karty i banki autoryzujące płatność wysokości opłat interchange po tym, jak zakup został dokonany przez posiadacza karty). W tym względzie Trybunał stwierdził, że Sąd powinien był zbadać w ramach swojej analizy skutków wywieranych przez WOI na konkurencję, czy sprawdzenie się tej hipotezy było prawdopodobne w inny sposób aniżeli w drodze interwencji regulacyjnej. Niemniej jednak Trybunał stwierdził, że to naruszenie prawa nie ma wpływu na analizę skutków konkurencyjnych WOI przeprowadzoną przez Sąd ani na rozstrzygnięcie zaskarżonego wyroku, ponieważ Sąd miał w każdym razie prawo oprzeć się na hipotezie Komisji. Jedyną inną opcją, która pojawiła się w pierwszej instancji i która była w stanie umożliwić systemowi MasterCard funkcjonowanie w braku WOI, była rzeczywiście hipoteza systemu opartego na zakazie taryfikacji ex post.

W odniesieniu do argumentu, jakoby Sąd nie przeanalizował w wystarczający sposób konkurencyjnych skutków WOI. Trybunał zauważył, że Sąd przeprowadził w swoim wyroku szczegółowe badanie w celu ustalenia między innymi, czy WOI ograniczają presję, jaką akceptanci mogą wywierać na banki autoryzujące płatność przy negocjacjach opłat za ich obsługę. Sąd mógł zatem słusznie dojść do wniosku, że WOI wywołują skutki ograniczające konkurencję.

Wreszcie Trybunał zwrócił uwagę, że Sąd uwzględnił dwustronną naturę systemu, ponieważ przeanalizował rolę odgrywaną przez WOI w osiąganiu równowagi między częścią „wydającą karty” systemu MasterCard i jego częścią „autoryzującą”, uznając jednak istnienie interakcji między tymi dwiema częściami. Ponadto w braku jakichkolwiek dowodów na istnienie odczuwalnych obiektywnych korzyści, jakie można by przypisać WOI w stosunku do akceptantów na rynku usług autoryzacji, Sąd nie był obowiązany przeprowadzić badania korzyści wynikających z WOI dla posiadaczy kart, ponieważ takie korzyści nie są same w sobie w stanie skompensować niedogodności wynikających z tych opłat.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2014 r. w sprawie C-382/12 P MasterCard Inc. i in. / Komisja.

Opracowanie: Rafał Bułach, RPE WK

Źródło: http://curia.europa.eu