Ustawa z 10 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach (Dz. U. poz. 1330) zakłada utworzenie i prowadzenie przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego Listy Skarbów Dziedzictwa. Wpis na Listę będzie nową formą ochrony zabytków funkcjonującą obok takich rozwiązań, jak np. wpis do rejestru zabytków czy uznanie za pomnik historii. Cechą szczególną Listy, poza podmiotem ją prowadzącym, będzie to, że znajdą się na niej zabytki ruchome, o szczególnej wartości dla dziedzictwa kulturowego.

Wpis zabytku ruchomego na Listę będzie się odbywać na drodze decyzji wydawanej przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego z urzędu lub na wniosek właściciela zabytku. Z wpisem zabytku na Listę będą wiązać się określone obowiązki spoczywające na jego właścicielu. Będzie on zobowiązany m.in. powiadomić ministra w przypadku np. uszkodzenia, kradzieży, zmiany miejsca przechowywania zabytku. Minister będzie miał zaś uprawnienie do badania takiego zabytku w miejscu, w którym się on znajduje. Sam zabytek powinien być odpowiednio zabezpieczony przed kradzieżą, pożarem i innymi zagrożeniami, a w czasie transportu powinien podlegać stałej ochronie fizycznej. Szczegółowe wymagania co do standardów ochrony zabytku zostaną określone w rozporządzeniu.

W przypadku zabytków wpisanych na Listę została wyłączona możliwość wydania wielokrotnego pozwolenia na czasowy wywóz zabytku za granicę.

Osoba dysponująca zabytkiem wpisanym na Listę będzie mogła ubiegać się o przyznanie dotacji celowej na dofinansowanie prac konserwatorskich lub restauratorskich. Ponadto w przypadku takich zabytków pojawi się możliwość ubiegania się o dotację celową na zabezpieczenie pomieszczenia, w którym zabytek ma być przechowywany. Dodatkowym uprawnieniem właściciela lub posiadacza zabytku będzie możliwość wnioskowania do ministra o przechowanie zabytku w pomieszczeniu należącym do państwowej instytucji kultury.

Szczegółowy sposób prowadzenia Listy Skarbów Dziedzictwa ma być opisany w akcie wykonawczym przygotowanym przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego.

Powyższe zmiany zostaną wprowadzone do ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446 ze zm.). Ustawa nowelizująca wprowadzi również zmiany w ustawie z 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2012 r. poz. 987 ze zm.) polegające na uzależnieniu możliwości skreślenia muzealium będącego zabytkiem z inwentarza muzeum od wpisania go do rejestru zabytków.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od jej publikacji.

Źródło: www.dziennikustaw.gov.pl,