Termin implementacji dyrektywy upłynął 10 kwietnia 2016 r. Jak poinformowało MKiDN, termin "nie został dotrzymany z uwagi na stopień rozbudowania i skomplikowania materii – projektowana ustawa będzie stanowić najbardziej kompleksową i szczegółową regulację zbiorowego zarządu w niemal 100-letniej historii polskiego prawa autorskiego".

W związku z opóźnieniem w implementacji dyrektywy Komisja Europejska wszczęła przeciwko Polsce postępowanie, a 25 stycznia podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości UE wniosku o nałożenie na Polskę grzywny. MKiDN zwraca uwagę, że w grudniu analogiczna decyzja została podjęta w odniesieniu do Bułgarii, Hiszpanii, Luksemburga i Rumunii. "Zgodnie z zastosowaną przez Komisję procedurą przyjęcie ustawy przed wydaniem wyroku przez Trybunał spowoduje wycofanie wniosku o grzywnę" - podkreśla resort kultury.

MKiDN poinformowało, że projekt stanowi "kompleksową regulację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi w Polsce. Chodzi o określenie nowych zasad funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania, w szczególności, aby zapewnić ich przejrzystość oraz odpowiedzialność wobec swoich członków i podmiotów uprawnionych, co ma prowadzić do zwiększenia efektywności zarządzania zainkasowanymi środkami".

Nowe rozwiązania dostosowują polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej, dot. zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (tzw. "dyrektywa CRM").

MKiDN podało, że zadaniem dyrektywy jest "harmonizacja zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, czyli przede wszystkim prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów (częściowo zbiorowo zarządzane są także prawa do wydań książek i prasy)".

Ministerstwo kultury wyjaśnia, że organizacje zbiorowego zarządzania pełnią istotną rolę przy wykonywaniu tych praw, w szczególności w sytuacjach, w których masowy charakter korzystania z chronionych nimi treści uniemożliwia lub znacząco utrudnia zawarcie indywidualnych umów ze wszystkimi uprawnionymi.

Projekt wprowadza instytucję organizacji reprezentatywnej, która określa zasady reprezentowania uprawnionych (czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców), którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania.

W projekcie ustawy wprowadzono również obowiązek zwoływania corocznie walnego zebrania członków oraz możliwość udziału w nim przez pełnomocnika. Organizacje zbiorowego zarządzania będą musiały prowadzić i na bieżąco aktualizować m.in. elektroniczny wykaz umów o zbiorowe zarządzanie.

Zgodnie z projektem ustawy ograniczona zostanie swoboda organizacji zbiorowego zarządzania, jeśli chodzi o zarządzanie środkami finansowymi – ich inwestowanie będzie możliwe jedynie przez zakup obligacji Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

"Wprowadzono termin wypłaty przez organizacje zbiorowego zarządzania przychodów z praw, wynoszący 9 miesięcy od końca roku obrotowego, za który zostały pobrane, jak również obowiązek corocznego informowania uprawnionego o przysługujących mu należnościach i dokonanych z nich potrąceniach" - napisano w informacji MKiDN.

Ponadto projekt ustawy wzmacnia pozycję członków stowarzyszenia mającego status organizacji zbiorowego zarządzania. "Organizacje te będą musiały przyjąć na członka każdego, kto spełnia warunki członkostwa – te z kolei muszą opierać się na obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących kryteriach. Zasada ta dotyczy jednak wyłącznie podmiotów z państw UE lub EFTA" - zaznacza ministerstwo.

Projektowana ustawa będzie określać w szczególności: źródła uprawnień organizacji zbiorowego zarządzania do zarządzania prawami uprawnionych, zasady dot. zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie, zasady dot. członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania, prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji, kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania, zasady dot. inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków, relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi.

W projekcie ustawy zapisano także m.in. zasady udzielania licencji wieloterytorialnych (czyli obejmujących terytorium więcej niż jednego państwa członkowskiego UE) na korzystanie z utworów muzycznych w internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania. (PAP)