Rada Ministrów przyjęła przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznejprojekt ustawy o zmianie ustawy o oświadczeniach rodzinnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Jak poinformowano po posiedzeniu rządu, rozwiązania wprowadzone do projektu nowelizacji ustawy dotyczą informatyzacji i integracji działań związanych z przyznawaniem świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej, wydawania orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, w tym pozyskiwania informacji z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności (EKSMOoN). Dzięki nowym przepisom proces wnioskowania i przyznawania świadczeń będzie sprawniejszy, czas niezbędny na wydanie decyzji – krótszy, weryfikacja uprawnień - dokładniejsza, i co najważniejsze – znikną niektóre uciążliwe dla świadczeniobiorców bariery administracyjne.

W skład Centralnego Systemu Informatycznego Zabezpieczenia Społecznego wejdą:
- Platforma Informacyjno-Usługowa - pozwoli załatwiać sprawy przez Internet i otrzymywać elektronicznie wydaną przez organ decyzję,
- Platforma Integracyjna – umożliwi wymianę i pozyskiwanie informacji niezbędnych do ustalenia np. prawa do świadczenia, przekazywanie i wymianę informacji na poziomie organ-organ,
- Centralna Baza Beneficjentów - umożliwi weryfikację danych dotyczących wnioskodawców i świadczeniobiorców oraz dłużników alimentacyjnych.

Zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych oraz ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
- organy publiczne realizujące ww. zadania będą mogły korzystać z danych gromadzonych w rejestrach prowadzonych przez ministra polityki społecznej. Chodzi o weryfikację danych tych osób, które ubiegają się o świadczenia bądź je już otrzymują. Uprawnionymi do dostępu do ww. informacji będą m.in.: wójt, burmistrz, prezydent miasta, marszałek województwa, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Będzie więc możliwe przetwarzanie informacji dotyczących świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej oraz systemu EKSMOoN. Pozwoli to zweryfikować wiarygodność informacji składanych przez zainteresowane przyznaniem świadczeń osoby;
- obywatel będzie mógł złożyć przez Internet wszystkie dokumenty - chodzi o takie dokumenty, których obieg możliwy jest w postaci elektronicznej komunikacji między systemami, a których uwierzytelnienie możliwe jest na poziomie osoby wysyłającej. Decyzję w swojej sprawie obywatel będzie mógł również otrzymać elektronicznie z wykorzystaniem platformy informacyjno-usługowej. Uwierzytelnienie składanych dokumentów będzie się odbywać za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzanego profilem zaufanym ePUAP. Po zmianach cały proces ubiegania się o świadczenia rodzinne oraz o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, obok tradycyjnej drogi „papierowej”, będzie mógł być realizowany także przez internet;
- wymiana informacji na płaszczyźnie organ-organ, bez obowiązku dostarczania tych informacji przez zainteresowane osoby. Oznacza to, że organy właściwe do spraw świadczeń rodzinnych lub alimentacyjnych będą mogły samodzielnie pozyskiwać od innych organów dane niezbędne do przyznania świadczeń (w postaci elektronicznej bądź papierowej), zwalniając z tego obowiązku wnioskującą o świadczenia osobę. Chodzi o informacje z urzędów skarbowych, emerytalno-rentowych czy innych rejestrów publicznych, a dotyczące m.in.: sytuacji dochodowej, niepełnosprawności, składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak podkreśla rząd, dzięki tym zmianom zmniejszą się obciążenia biurokratyczne, znikną bariery administracyjne oraz zmniejszą się koszty związane z wykonywaniem zadań przez organy publiczne.

Zmiany w ustawie Prawo o ruchu drogowym
Zaproponowane przepisy umożliwią ministrowi ds. zabezpieczenia społecznego, kierownikowi ośrodka pomocy społecznej lub pracownikowi socjalnemu bezpłatny dostęp do danych zgromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów i kierowców (jest to baza danych o pojazdach i kierowcach posiadających prawo jazdy). Informacje te są istotne przy ustalaniu sytuacji majątkowej danej osoby. Przyjęte regulacje usprawnią także działania podejmowane przez gminy wobec dłużników alimentacyjnych, których celem jest wsparcie komorników sądowych prowadzących egzekucję świadczeń alimentacyjnych.

Zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
- zespoły orzekające o niepełnosprawności będą miały dostęp do informacji na temat okoliczności mających wpływ na wydanie orzeczenia. Chodzi szczególnie o informacje o sytuacji zawodowej i rodzinnej osób ubiegających się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności i jego stopnia, posiadane przez inne podmioty, w tym m.in. publiczne służby zatrudnienia, jednostki pomocy społecznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Informacje te będą przekazywane drogą elektroniczną;
- wprowadzenie możliwości przekazywania z systemu EKSMOoN informacji koniecznych do zweryfikowania statusu wnioskodawcy podmiotom wykonującym zadania z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Iwona Sierpowska
  Pomoc społeczna. Komentarz>>>

Zmiany w ustawie o pomocy społecznej
- umożliwienie jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej korzystania i przetwarzania informacji gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra pracy i polityki społecznej. Są to rejestry utrzymywane w aplikacjach dziedzinowych, dotyczących świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej oraz systemu EKSMOoN. Wymianie informacji w drodze elektronicznej będzie służyć platforma integracyjna. Rejestr centralny, utworzony przez ministra pracy i polityki społecznej, będzie obejmował dane dotyczące: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, osób i rodzin ubiegających się lub korzystających ze świadczeń oraz form udzielonej pomocy;
- określono zakres informacji o świadczeniobiorcach pomocy społecznej, które będą mogły być udostępniane w postępowaniach prowadzonych przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Chodzi o wiedzę dotyczącą przede wszystkim sytuacji zdrowotnej i mieszkaniowej osoby niepełnosprawnej ubiegającej się o wydanie orzeczenia;
- rozszerzono listę podmiotów, od których można otrzymywać niezbędne informacje do podjęcia decyzji o przyznaniu i wysokości świadczeń z pomocy społecznej. Zaproponowane zmiany skrócą czas postępowań o ich przyznanie i zweryfikowanie. Doprowadzą również do zmniejszenia skali pobierania nienależnych świadczeń, ograniczając np. liczbę przypadków, gdy osoby składają fałszywe oświadczenia i próbują korzystać z pomocy w kilku miejscach jednocześnie;
- nowością jest ponadto możliwość przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego za pomocą elektronicznego kwestionariusza. Obecnie dopuszczalna jest tylko papierowa wersja ww. wywiadu. Ta nowa forma usprawni pracę pracownika socjalnego, zwiększając jej efektywność poprzez skrócenie czasu pracy przeznaczonego na wywiad.

Zmiany w ustawie o Karcie Dużej Rodziny
- możliwość składania wniosku o przyznanie Karty Dużej Rodziny drogą elektroniczną, podobnie jak wniosku o przyznanie świadczenia rodzinnego czy świadczenia z funduszu alimentacyjnego.