Strona powodowa wystąpiła do Sądu Okręgowego w Łodzi przeciwko stronie pozwanej o zapłatę nieuregulowanych zobowiązań. Na podstawie umowy zawartej w 2008 roku powódka sprzedawała pozwanej energię elektryczną i świadczyła jej usługi dystrybucji energii. Powództwo oparte było na podstawie art. 535 § 1 k.c. i art. 555 k.c. W myśl art. 535 § 1 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Zgodnie natomiast z art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.
Pismo o zmianie właściciela nieruchomości
Po kilku latach współpracy, w dniu 6 listopada 2012 r. pozwana spółka wystąpiła do strony powodowej z pismem, którym poinformowała ją, że doszło do sprzedaży nieruchomości, do której była dostarczana energia elektryczna. Jak wynikało z treści pisma, od dnia jego otrzymania wszystkie sprawy związane z funkcjonowaniem sprzedanej nieruchomości powinny być kierowane do nowego właściciela. Pozwana podziękowała powódce za dotychczasową współpracę.
Kolejne pisma strony pozwanej
W kolejnych pismach pozwana ponownie informowała powódkę o zbyciu nieruchomości. Pozwana wskazała, że umowa na dostarczanie energii do nieruchomości została rozwiązana. Pozwana zwróciła się więc do powódki o zaprzestanie wystawiania jej faktur VAT i o wystawienie faktur VAT za zużycie energii na rzecz nowego właściciela nieruchomości.
Stanowisko strony powodowej
Powódka w pismach kierowanych do pozwanej wskazała, że nie doszło do formalnego wypowiedzenia łączącej strony umowy. Zdaniem powódki, ponoszenie kosztów dostaw energii elektrycznej powinno odbywać się więc w oparciu o dotychczasową umowę, na koszt strony pozwanej. Jednocześnie wezwała pozwaną do uregulowania faktur i not odsetkowych.
Wyrok sądu pierwszej instancji
Sąd Okręgowy w Łodzi uznał, że umowa łącząca strony została skutecznie wypowiedziana przez pozwaną w listopadzie 2012 r. (ze skutkiem na koniec tego roku). Powództwo zostało więc uwzględnione jedynie częściowo, a więc w odniesieniu do faktury VAT obejmującej okres rozliczeniowy do końca 2012 r. i w odniesieniu do odsetek za nieterminowe uregulowanie niektórych faktur VAT. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił dalej idące powództwo.
|
LEX Linie Orzecznicze Artykuł pochodzi z programu LEX Linie Orzecznicze Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami |  |
Wypowiedzenie było skuteczne
Zdaniem sądu okręgowego, strona pozwana skutecznie wypowiedziała umowę łączącą strony na podstawie pisma z dnia 6 listopada 2012 r. Pozwana poinformowała powódkę o sprzedaży nieruchomości, wskazała nabywcę obiektu, nadto zaznaczyła, że wszelkie sprawy należy kierować do nowego właściciela. Pozwana podziękowała powódce za dotychczasową współpracę. W kolejnym piśmie pozwana wskazała na sprzedaż nieruchomości i zwróciła się o zaprzestanie wystawiania jej faktur, z powodu rozwiązania umowy pomiędzy stronami. Sąd wyjaśnił, iż rzeczywistą wolą strony pozwanej było wypowiedzenie umowy o dostawę energii elektrycznej. Oświadczenie woli strony pozwanej należało wykładać zgodnie z regułą art. 65 § 1 k.c. Na podstawie tego przepisu oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Sąd pierwszej instancji wskazał, że o woli zakończenia współpracy przez pozwaną świadczą kolejne pisma kierowane do powódki. Jednocześnie powódka nie wykazała, że podpis złożony na piśmie z dnia 6 listopada 2012 r. nie należał do osoby uprawnionej do składania oświadczeń woli w imieniu pozwanego.
Apelacja powódki
Powódka zakwestionowała wyrok w części oddalającej jej powództwo i w apelacji wniosła o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości. Powódka wskazała, że w 2012 r. nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy łączącej strony. Zdaniem apelującej, pismo z listopada 2012 r. nie zawierało elementów mogących świadczyć, iż stanowi ono przejaw woli pozwanej o wypowiedzeniu umowy. Pismo to miało jedynie charakter informacyjny i nie stanowiło oświadczenia woli pozwanej spółki. Przedmiotowe pismo nie zostało podpisane przez osobę upoważnioną do wypowiedzenia umowy.
Rozstrzygnięcie SA
Sąd Apelacyjny w Łodzi uznał apelację strony powodowej za uzasadnioną w całości. Sąd odwoławczy zmienił więc zaskarżony wyrok i uwzględnił żądanie pozwu w całości.
Istota sporu w sprawie
Sąd odwoławczy wskazał, że różne były oceny prawne charakteru pisma z dnia 6 listopada 2012 r. Pozwana uznawała je za skuteczne wypowiedzenie umowy, zaś powódka - za pismo o charakterze informacyjnym. Kluczowym w sprawie było więc ustalenie, czy w omawianym piśmie pozwana zawarła oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy. Sąd Apelacyjny w Łodzi przyjął, iż pismo nie miało takiego charakteru.
Konieczność ustalenia, czy strona złożyła oświadczenie woli
Na podstawie art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Z powołanego przepisu wynika, iż oświadczenie woli jest niezbędnym składnikiem każdej czynności prawnej. Jako oświadczenie woli należy ocenić tylko takie działanie nastawione na dokonanie czynności prawnej, a więc czynności, której celem jest wykreowanie, zmiana albo zniesienie stosunku cywilnoprawnego. Oświadczenie woli musi być ujawnione w sposób dostateczny. W innym wypadku, nie można przyjąć, że strona złożyła oświadczenie woli.
Pismo o charakterze informacyjnym
Sąd odwoławczy uznał, że w piśmie z dnia 6 listopada 2012 r. nie została w sposób jasny zawarta wola wypowiedzenia umowy. Pismo to miało jedynie informacyjny charakter: wskazano w nim nowego właściciela nieruchomości. Co znamienne, pismo to pozwana skierowała nie tylko do powódki, ale i do wielu innych podmiotów (np. do organów władzy publicznej). Sąd apelacyjny zaznaczył, że użycie w piśmie formuły "podziękowanie za współpracę" nie może być rozumiane jako wola wypowiedzenia wszystkich stosunków cywilnoprawnych łączących pozwaną z wszystkimi odbiorcami pisma. Nie zmienia charakteru pisma to, że pozwana w dalszej korespondencji z powódką powoływała się na wypowiedzenie umowy.
Zasady interpretowania oświadczeń woli odnoszą się tylko do oświadczeń woli
Sąd odwoławczy zaznaczył, że jeśli strona nie składa oświadczenia woli, to nie jest dopuszczalnym dokonywanie wykładni jej oświadczeń, na podstawie cytowanego powyżej art. 65 k.c. Zasady określone w tym przepisie dotyczą wyłącznie oświadczeń woli. Tym samym, sąd okręgowy wadliwie zastosował wskazany przepis prawa.
Brak wymaganego podpisu
Sąd Apelacyjny w Łodzi przyjął także, iż pismo z dnia 6 listopada 2012 r. nie spełniało warunków oświadczenia woli także z tego względu, że brak było na nim podpisu osoby uprawnionej do działania za spółkę lub w jej imieniu. Osoby prawne składają oświadczenia woli przez organy albo przedstawiciela, tymczasem nie wiadomo, kto podpisał ten dokument. To pozwana powinna wykazać, że pismo zostało podpisane przez osobę posiadającą umocowanie ku temu. Pozwana jednak tego nie uczyniła.
Wygrana powódki w sądzie
Reasumując, Sąd Apelacyjny w Łodzi uznał, że powódka w pozwie mogła skutecznie dochodzić od pozwanej zapłaty wszystkich niezapłaconych rachunków. Pozwana powinna była uregulować wszelkie należności za energię elektryczną - także tą dostarczoną po 2012 roku, skoro łącząca strony umowa nie była skutecznie wypowiedziana. W piśmie z dnia 6 listopada 2012 r. pozwana nie złożyła skutecznego oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy. Powyższe skutkowało więc zmianą zaskarżonego wyroku, na korzyść powódki.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 18.01.2017 r., I ACa 899/16, LEX nr 2250128.