Gmina domagała się od operatora pocztowego zapłaty ok. 120.000 zł tytułem odszkodowania z powodu nieprawidłowego doręczenia przesyłek. Powódka wskazała, że przesyłała za pośrednictwem pozwanej decyzje podatkowe, które miały być doręczone adresatowi - spółce. Zdaniem gminy niewłaściwe działanie poczty doprowadziło do tego, że zobowiązania podatkowe przedawniły się, a skutkiem tego była szkoda.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Przegrana powódki

Sądy obu instancji zgodnie uznały, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej części, choć rozważania prawne sądów były częściowo różne.

Stan faktyczny

Organ administracyjny wydał decyzję podatkową wobec spółki. Przesyłka zawierająca tę decyzję została wysłana za pośrednictwem poczty na właściwy adres. W tym samym miejscu, gdzie mieściła się siedziba spółki mieściła się również siedziba innego przedsiębiorcy. Osoba odbierająca korespondencję potwierdziła jej doręczenie i przybiła pieczątkę przedsiębiorstwa, do którego list nie był jednak kierowany. Po pewnym czasie przesyłki zwrócono powodowi. Organ administracyjny zwrócił się do poczty o rozpatrzenie jego reklamacji, z uwagi na ryzyko przedawnienia się zobowiązań podatkowych. Pozwana wskazała, że uznaje reklamację, gdyż przesyłki zostały przekazane do właściwej spółki, ale dopiero ze znacznym opóźnieniem. W wyniku postępowania reklamacyjnego pozwana zwróciła powódce kwotę 144 zł tytułem odszkodowania. Organ administracyjny wydał decyzję, którą stwierdził wygaśnięcie decyzji administracyjnych, z uwagi na ich bezprzedmiotowość. Było to związane z przedawnieniem się zobowiązań podatkowych, co wynikało z niedoręczenia decyzji we właściwym czasie. Na skutek tego organ administracyjny musiał zwrócić spółce nadpłatę podatku.

  Postępowanie cywilne>>

Prawo pocztowe

W świetle przepisów ustawy z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U.2017.1481) , w sytuacji nienależytego wykonania przez pocztę zobowiązania wskutek czynu niedozwolonego, z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

Rażące niedbalstwo

SA przyjął, że doręczenie przesyłki do rąk osoby, która je odebrała i przybiła pieczątkę innego niż adresat przedsiębiorstwa, nie stanowiło czynu niedozwolonego ani nie nastąpiło z winy umyślnej doręczyciela. Adres obu podmiotów był identyczny, a prezesem obu spółek była ta sama osoba. SA uznał, że doręczenie pisma niewłaściwej spółce było wynikiem rażącego niedbalstwa. Listonosz powinien był wiedzieć, że przesyłki adresowanej do konkretnej spółki nie może odebrać osoba legitymująca się pieczątką innej spółki. Powódka wykazała nienależyte wykonanie zobowiązania. To jednak nie mogło wystarczyło do uwzględnienia jej żądania.

Nietypowy skutek

Powódka nie wykazała bowiem adekwatnego związku przyczynowego między niewłaściwym wykonaniem zobowiązania a szkodą. Skoro przesyłki nie doręczono właściwie, to powinna być ona przesłana ponownie. Nie jest normalnym następstwem niedoręczenia decyzji podatkowej, przedawnienie się zobowiązań nią objętych. Powódka, mając świadomość, że zobowiązania podatkowe mogą się przedawnić, powinna była dopilnować ponownej wysyłki o czasie. Mogła więc zapobiec szkodzie.

Niewykazana szkoda

SA uznał też, że powódka nie udowodniła wysokości szkody. Wysokość tej szkody mogłaby być inna niż wskazana w pozwie, np. gdyby decyzja podatkowa została zaskarżona na drodze odwoławczej.

Brak odpowiedzialności

Powódka nie mogła też domagać się od poczty zapłaty na podstawie przepisów o odpowiedzialności deliktowej, choć wykazała działanie zawinione (rażące niedbalstwo). Odpowiedzialność z art. 430 k.c. wymaga spełnienia także pozostałych przesłanek, w tym adekwatnego związku przyczynowego oraz wykazania wysokości szkody. Temu powódka jednak nie podołała.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 15.11.2017 r., I ACa 551/17, LEX nr 2415292.