Rozpoznając zażalenie na postanowienie oddalające wniosek o udzielenie zabezpieczenia, Sąd Apelacyjny w Katowicach przypomniał, że na podstawie przepisów art. 730 i następnych kodeksu postępowania cywilnego strona, wnosząc o udzielenie zabezpieczenia, musi wskazać i uprawdopodobnić dwie przesłanki. Pierwszą z nich stanowi istnienie roszczenia, drugą zaś okoliczność, że brak zabezpieczenia zagrozi wykonalności przyszłego orzeczenia lub osiągnięciu celu postępowania. Istotne jest przy tym, że wnioskodawca musi uprawdopodobnić istnienie obu tych przesłanek łącznie. Tylko bowiem w takim wypadku sąd może pozytywnie rozpoznać jego wniosek.

Wymogi uprawdopodobnienia

Sąd drugiej instancji przypomniał, że doktryna prawa stoi na stanowisku, że do wymogu uprawdopodobnienia twierdzeń w postępowaniu zabezpieczającym stosuje się ogólne reguły dotyczące uprawdopodobnienia, stosowane w postępowaniu cywilnym.

Prawdopodobieństwo to jeszcze nie dowód

Uprawdopodobnienie jest zaś rozumiane jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu. Nie daje on pewności co do określonych okoliczności, a wyłącznie prawdopodobieństwo twierdzenia o jakimś fakcie. Uprawdopodobnienie stanowi więc odstępstwo od ogólnej reguły dowodzenia twierdzonych faktów na korzyść tej strony, której ustawa zezwala w określonym wypadku na uprawdopodobnienie faktu, na który się powołuje, zamiast udowadniania go.

Ocena wiarygodności

Natomiast sąd, dokonując swobodnej oceny, bada, czy prezentowane przez stronę i poparte środkami uprawdopodobnienia okoliczności są na tyle wiarygodne, by na tej podstawie można było uznać za prawdopodobne w znacznym stopniu fakty, na które strona się powołuje. Jest przy tym oczywistym, że uprawdopodobnienie nie może opierać się na samych twierdzeniach strony.

LEX Navigator Postępowanie Cywilne>>>

Środki pozwalające na uprawdopodobnienie

Przeprowadzenie uprawdopodobnienia jest możliwe za pomocą środków nieskrępowanych wymaganiami stawianymi co do formy przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego.

Złagodzone rygory

Przyjmuje się przy tym, że w postępowaniu zabezpieczającym uprawdopodobnienie nie wymaga niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia. Wiąże się to ze specyfiką tego postępowania jako przyspieszonego i odformalizowanego. Złagodzenie rygorów nie oznacza jednak, że każde twierdzenie uprawnionego o istnieniu roszczenia stanowi jego uprawdopodobnienie. Twierdzenie o istnieniu roszczenia mającego podlegać zabezpieczeniu musi być poparte źródłami.

Obowiązki uprawnionego

Należy przy tym mieć na względzie, że obowiązek uprawdopodobnienia roszczenia dotyczy zarówno okoliczności faktycznych, na których wnioskodawca opiera swoje roszczenie, jak i podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna w tym znaczeniu, że dochodzone roszczenie znajduje swoją podstawę w przepisach prawa. Podstawą takiego roszczenia może być przykładowo czynność prawna, przepis ustawy czy akt administracyjny i podstawę tę uprawniony - wnioskodawca powinien wskazać. Jeżeli wnioskodawca temu nie podoła, to wniosek o udzielenie zabezpieczenia musi podlegać oddaleniu.

Tak uznał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 4 lutego 2015 r., V ACz 66/15, LEX nr 1630514.