Prokurator skierował do sądu akt oskarżenia, w którym zarzucił oskarżonemu m.in. popełnienie przestępstwa oszustwa. Jednocześnie prokurator wniósł o wydanie przez sąd wyroku skazującego (bez przeprowadzenia rozprawy) i orzeczenie kary uzgodnionej z oskarżonym. Prokurator domagał się orzeczenia kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby wynoszący 2 lata oraz karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 10 zł każda. Jednocześnie prokurator wniósł o nałożenie na oskarżonego obowiązku informowania sądu o przebiegu okresu próby.
Wyrok SR
Sąd rejonowy uznał złożony wniosek za zasadny i bez prowadzenia postępowania wydał wyrok skazujący. Sąd wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek po 10 zł każda. Sąd nałożył także na oskarżonego obowiązek probacyjny informowania sądu o przebiegu okresu próby. Wyrok skazujący nie został zaskarżony przez żadną ze stron.
Kasacja na korzyść
Po uprawomocnieniu się wyroku, Minister Sprawiedliwości - Prokurator Generalny wniósł kasację na korzyść skazanego. Autor kasacji zwrócił uwagę, że w wyroku sąd orzekł karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat. Tymczasem, prokurator we wniosku domagał się orzeczenia takiej kary, ale z 2 letnim okresem próby. Takie rozstrzygnięcie sądu stanowiło oczywiste naruszenie warunków ugody zawartej pomiędzy stronami procesu.
Zasadna kasacja
Sąd Najwyższy uznał kasację za oczywiście zasadną. W związku z tym uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy przypomniał, że jeśli prokurator wnosi wniosek o wydanie wyroku skazującego, bez przeprowadzenia rozprawy, to sąd może uznać go za niezasadny. W takim wypadku sąd zwraca sprawę prokuratorowi. Taka sprawa podlega wówczas rozpoznaniu na zasadach ogólnych. Jeśli natomiast sąd ocenia wniosek prokuratora za zasadny, to nie może samodzielnie go zmodyfikować. Sąd ma bowiem alternatywę: albo uwzględnia wniosek w całości albo nakazuje dokonania w nim stosownych zmian albo prowadzi sprawę na zasadach ogólnych.
Rażący błąd
Z tego względu, wyrok wydany przez sąd rejonowy dotknięty był rażącym błędem. Sąd rejonowy orzekł bowiem karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, o rok wydłużając okres próby względem ustaleń stron. Takie rozstrzygnięcie było niedopuszczalne. Sąd sam dostrzegł swoją omyłkę i to on zainicjował postępowanie kasacyjne. Oznacza to, że sąd jeszcze raz przeprowadzi proces oskarżonego. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że sąd ponownie rozpoznając sprawę, może uwzględnić wniosek o skazanie bez rozprawy, ale nie może dokonać w nim samowolnie modyfikacji.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2018 r., V KK 85/18, LEX nr 2469506.