Do sądu rejonowego wpłynął wniosek komendanta Policji o ukaranie obwinionego za to, że znajdując sie w stanie nietrzeźwości zjechał na przeciwległy pas ruchu, następnie na pobocze i zderzył się czołowo z samochodem, czym stworzył zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a nadto, że prowadził on pojazd nie mając do tego wymaganych uprawnień. Pierwszy z czynów zarzucanych obwinionemu został zakwalifikowany, jako wykroczenie z art. 86 § 1 k.w., zaś drugi z czynów, jako wykroczenie z art. 94 § 1 k.w.

Skazanie obwinionego

Sąd rejonowy w kwietniu 2017 r. wydał wyrok, którym uznał obwinionego za winnego obu zarzucanych mu czynów. Za te wykroczenia sąd pierwszej instancji wymierzył obwinionemu karę 1000 zł grzywny, a także orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres roku. Wyrok sądu nie został zaskarżony przez żadną ze stron i w tym kształcie uprawomocnił się.

Kasacja na korzyść

Prokurator Generalny wniósł na korzyść obwinionego kasację. Autor kasacji domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i umorzenia postępowania. Podniósł, iż sąd rejonowy uznał obwinionego za winnego zarzucanych mu czynów, mimo że postępowanie sądowe co do tych samych czynów tej samej osoby zostało już wcześniej prawomocnie zakończone wyrokiem tego samego sądu, ale wydanym w innej sprawie (do innej sygnatury akt). Sąd rejonowy w marcu 2017 r. w innej sprawie uznał bowiem obwinionego za winnego tych samych czynów. Prokurator Generalny zarzucił tym samym sądowi rejonowemu rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisu art. 5 § 1 pkt 8 ustawy z 24.08.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U.2016.1713).

Przesłanki umorzenia sprawy

Na podstawie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy postępowanie co do tego samego czynu obwinionego zostało prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte, toczy się.

Rozstrzygnięcie SN

Sąd Najwyższy uznał kasację za oczywiście zasadną. W związku z tym Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w tej sprawie.

Konieczna kasacja

Sąd Najwyższy zgodził się z autorem kasacji, że zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji stanowił rażące naruszenie cytowanego wyżej art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. Co znamienne, kilka dni przed wydaniem wyroku w rozpoznawanej sprawie uprawomocnił się inny wyrok tego samego sądu rejonowego wydany wobec tego samego obwinionego, dotyczący tych samych wykroczeń. Oznacza to, że w niniejszej sprawie sąd rejonowy skazał obwinonego za popełnienie wykroczeń, mimo iż istniał już w obrocie prawnym prawomocny wyrok sądu, dotyczący tych samych czynów. Postąpienie sądu, polegające na „ponownym” uznaniu obwinionego za winnego, naruszyło więc zasadę prawa karnego określoną jako res iudicata (tj. powaga rzeczy osądzonej).

Umorzona sprawa

Sąd Najwyższy uznał więc za konieczne uchylenie wadliwego wyroku sądu pierwszej instancji i jednoczesne umorzenie postępowania w sprawie. Z uwagi na to, że kasacja Prokuratora Generalnego była oczywiście zasadna i została uwzględniona w całości, Sąd Najwyższy władny był ją rozpoznać na posiedzeniu bez udziału stron (zgodnie z art. 535 § 5 k.p.k., stosowanym odpowiednio w postępowaniu sądowym w sprawach o wykroczenia).

Wyrok Sądu Najwyższego z 9.11.2017 r., V KK 369/17, LEX nr 2401105