Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów we wtorek 5 czerwca br. rozpatrywał problem, który powstał w wyniku złożenia wniosku przez spółkę Majątek Rolny Zalesie przy uczestnictwie Polskich Sieci Energetycznych SA w Konstancinie oraz starosty toruńskiego.
Otwarcie przyznano, że poprzednie orzeczenia SN nie były oparte na wyraźnych przepisach prawa.
Oczekiwanie trwało 1,5 roku
Pytanie zostało przedstawione Sądowi Najwyższemu w październiku 2016 roku przez Sąd Okręgowy w Toruniu. Obecna uchwała wraca do poprzedniej linii orzeczniczej, powstałej sprzed postanowień SN z 12 maja 2016 r
Kluczowe znaczenie dla stanowiska, które pozwalało na powstanie służebności przesyłu z mocy prawa miały postanowienia tego sądu o sygnaturze VI CSK 509/15 i VI 510/15. Miały one charakter funkcjonalny.
Czytaj też>> SN: służebność przesyłu korzystna dla dużych spółek
SN uznał bowiem, że z momentem uwłaszczenia przedsiębiorstwa państwowego na sieci energetycznej w styczniu 1991 r., z mocy prawa powstała na nieruchomościach Skarbu Państwa służebność gruntowa o treści służebności przesyłu.
- Zasadniczym powodem zakwestionownia tych orzeczeń był brak wyraźnego przepisu prawa - mówił sędzia sprawozdawca Marian Kocoń.
Nadmiernie arbitralne tezy
I tu sędzia sprawozdawca dokonał autokrytyki:
- Stanowisko to opiera się na zbyt daleko idącym i nadmiernie arbitralnym podejściu interpretacyjnym, które w istocie oznacza stworzenie normy prawnej nie przewidzianej przez ustawodawcę - dodał sprawozdawca.
Rozwiązanie przejęte przez SN we wspomnianych sprawach ma skutek wywłaszczający, co dodatkowo potwierdza potrzebę oparcia na wyraźniej podstawie prawnej.
Ponadto polskie prawo nie zna pojęcia służebności gruntowej, powstającej z mocy prawa - dodał SN. - Podstawowym sposobem powstania służebności pozostaje więc nadal umowa lub orzeczenie sądu.
Jedynym wyjątkowym wypadkiem automatycznego powstania takiego prawa jest nabycie tego prawa przez zasiedzenia, ale przy określonych, swoistych przesłankach. I nie znaczy, że powstaje ono ex lege.
Uchwała ta oznacza w praktyce, że właściciele nieruchomości kupionych od Skarbu Państwa nadal mogą domagać się wynagrodzenia za korzystanie przez firmy energetyczne z wybudowanych na nich urządzeń przesyłowych.
Sygnatura akt III CZP 50/17, uchwała siedmiu sędziów z 5 czerwca 2018 r.
Służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych. Przepisy
Sąd Najwyższy
Potrzebujesz WIĘCEJ wiarygodnych informacji o zagadnieniu Sąd Najwyższy? Sprawdź, co jeszcze na ten temat znajdziesz w LEX.
LEX Search – nowa wersja wyszukiwarki LEX z elementami sztucznej inteligencji. Chcesz łatwiej i szybciej znaleźć właściwe dokumenty?
Sprawdź, co zyskasz dzięki LEX Search >>
Sędzia
Potrzebujesz WIĘCEJ wiarygodnych informacji o zagadnieniu Sędzia? Sprawdź, co jeszcze na ten temat znajdziesz w LEX.
LEX Search – nowa wersja wyszukiwarki LEX z elementami sztucznej inteligencji. Chcesz łatwiej i szybciej znaleźć właściwe dokumenty?
Sprawdź, co zyskasz dzięki LEX Search >>
