Jak zaznaczył przewodniczący składu prof. Piotr Tuleja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne i mają moc powszechnie obowiązującą. A zatem obowiązują od momentu ich wydania, czyli – w wypadku wyroków – od chwili ich ogłoszenia na sali rozpraw.

TK: stosujemy ustawę sprzed nowelizacji
Wówczas, w razie orzeczenia o niezgodności z konstytucją, następuje obalenie domniemania konstytucyjności zakwestionowanej regulacji prawnej, co ma wpływ na jej dalsze stosowanie. Utrata mocy obowiązującej przepisów uznanych przez Trybunał za niezgodne z konstytucją następuje w dniu ogłoszenia wyroku Trybunału w Dzienniku Ustaw, co właściwy organ jest obowiązany uczynić „niezwłocznie” (art. 190 ust. 2 konstytucji). Jednak przepisy, uznane za sprzeczne z Konstytucją, co następuje z momentem ogłoszenia wyroku na sali rozpraw, nie mogą być dalej stosowane przez Trybunał.
Trybunał podkreślił, że stosuje  ustawę o TK bez uwzględnienia zmian wprowadzonych ustawą nowelizującą. Postępowanie w tej sprawie zostało wszczęte wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich z 25 marca 2015 r., czyli przed wejściem w życie ustawy nowelizującej. To znaczy, że postępowanie powinno być prowadzone na podstawie przepisów ustawy o TK w brzmieniu sprzed nowelizacji, zaś – w sytuacjach określonych w art. 134 ustawy o TK – według przepisów ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

Poznaj Linie Orzecznicze Lex>>>

RPO nie miał racji
Trybunał Konstytucyjny nie podzielił zarzutu wnioskodawcy, jakoby treść § 4 ust. 2 rozporządzenia naruszała granice ustawowego upoważnienia, wyznaczone w art. 33 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Pogląd Rzecznika, zgodnie z którym upoważnienie do określenia trybu potwierdzania skierowania na leczenie uzdrowiskowe nie stwarza podstaw do ustanowienia przepisów, które regulowałyby w sposób szczegółowy warunki korzystania z leczenia Trybunał uznał za nieprzekonujący, a także – praktycznych konsekwencji jego ewentualnego zastosowania.
Trybunał przyjął, że tryb potwierdzania skierowania na leczenie uzdrowiskowe może obejmować wskazanie przez oddział NFZ daty rozpoczęcia tego leczenia czy właściwego zakładu lecznictwa uzdrowiskowego. Zdaniem Trybunału, sposób postępowania dotyczący potwierdzania  skierowania na leczenie uzdrowiskowe może – i powinno – prowadzić do pełnej konkretyzacji warunków, na jakich pacjent skorzysta z tego typu świadczeń opieki zdrowotnej. - Zaletą tego rozwiązania jest także to, że ustalenia faktycznych ram realizacji świadczenia zdrowotnego dokonuje podmiot dysponujący w tej dziedzinie niezbędnymi informacjami - powiedziła sędzia sprawozdawca  Małgorzata Pyziak-Szafnicka.
TK odrzucił przy tym zarzut naruszenia zakresu delegacji ustawowej. Zasarżony  przepis nie modyfikuje i nie uzupełnia granic upoważnienia. Prawodawca delegowany nie wprowadził także do rozporządzenia treści nieprzewidzianych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Prawo nie ogranicza dostępu do świadczeń
Trybunał nie podzielił ponadto zarzutu niezgodności § 4 ust. 2 rozporządzenia z art. 68 ust. 2 konstytucji, przyjmując, że warunki udzielania świadczeń zdrowotnych uzależnione jest od dostęp do gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej. Pojęcie warunków jest zatem zbliżone do zasad, na podstawie których następuje włączenie do systemu ochrony zdrowia, z którego korzystanie zapewnić ma praktyczną realizację prawa do ochrony zdrowia. Wskazanie rodzaju leczenia uzdrowiskowego (rehabilitacji), zakładu lecznictwa (rehabilitacji) czy okresu leczenia, którego dotyczy zakwestionowany przepis rozporządzenia determinuje jedynie okoliczności, w których leczenie to jest przeprowadzane. Nie są to zatem warunki w rozumieniu art. 68 ust. 2 zdanie drugie konstytucji, gdyż elementy te nie wpływają na zakres prawa do świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego ani nie oddziałują bezpośrednio na dostęp do nich. Wskazując techniczne aspekty pobytu w uzdrowisku, NFZ nie ustanawia kolejnych warunków, których spełnienie warunkuje realizację świadczeń z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego. Nie doszło zatem do naruszenia zasady wyłączności ustawy – materia ta mogła więc zostać uregulowana w rozporządzeniu.
Trybunał Konstytucyjny nie zaaprobował także stanowiska Rzecznika, jakoby  prawo obywatela do zaskarżenia decyzji o odmowie potwierdzenia skierowania na leczenie uzdrowiskowe naruszało ustawę zasadniczą.
 
Sygnatura akt U 1/15, wyrok z 26 kwietnia 2016 r.