"Od prawie dwóch lat – nie bez powodu – reforma systemu homologacji pojazdów jest przedmiotem zainteresowania publicznego oraz publicznej kontroli, powiedziała Kadri Simson, minister gospodarki i infrastruktury Estonii, sprawującej obecnie prezydencję. "W UE oczekujemy, że wszyscy będą przestrzegać zasad. Jeżeli nadwerężone zostaje zaufanie do uczciwości systemu, trzeba je przywrócić. Dzięki temu porozumieniu wzmacniamy nasze zasady i mechanizmy kontroli i dbamy o to, by europejskie pojazdy były bardziej przyjazne środowisku i bezpieczniejsze."

Nowe unijne rozporządzenie, które zastąpi dotychczasową dyrektywę* 2007/46/WE ustanawiającą ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, wprowadza istotne zmiany polegające na:

1. poprawie jakości testów umożliwiających wprowadzenie samochodu do obrotu – dzięki sprawniejszym służbom technicznym;

2. wzmocnieniu systemu nadzoru nad rynkiem, by kontrolować pojazdy już dostępne na rynku pod kątem zgodności z wymogami, przy czym państwa członkowskie i Komisja będą miały możliwość przeprowadzania wyrywkowych kontroli pojazdów, aby wykrywać niezgodności na wczesnym etapie oraz

3. wzmocnieniu dozoru w procesie homologacji, w szczególności poprzez upoważnienie Komisji do poddawania okresowym ocenom krajowych organów udzielających homologacji oraz poprzez utworzenie forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów, złożonego z przedstawicieli krajowych organów udzielających homologacji typu i krajowych organów nadzoru rynku.

Wdrażanie w bardziej zharmonizowany sposób przepisów w całej UE ograniczy ewentualne różnice w ich interpretacji i stosowaniu przez krajowe organy udzielające homologacji oraz przez służby techniczne.

Co więcej, nowy system umożliwi wykrywanie przypadków niezgodności na wczesnym etapie.

Minimalna liczba samochodów poddawanych kontroli

Nowe wymogi dotyczące nadzoru nad rynkiem oznaczają, że każde państwo będzie musiało corocznie przeprowadzić kontrolę pewnej minimalnej liczby pojazdów. Kontrolowany będzie 1 z każdych 40.000 nowych pojazdów silnikowych zarejestrowanych w danym państwie w roku poprzednim.

W przypadku państw, gdzie rejestrowanych jest niewiele samochodów, konieczne będzie przeprowadzenie co najmniej 5 badań.

Co najmniej 20% kontroli będzie musiało dotyczyć testów emisji, w tym weryfikacji emisji w rzeczywistych warunkach jazdy.

Państwa, które dysponują mniejszymi technicznymi możliwościami przeprowadzania wymaganych testów, będą mogły uzgodnić z innymi państwami, by przeprowadziły te testy w ich imieniu.

W myśl rozporządzenia państwa członkowskie muszą finansować działania związane z nadzorem nad rynkiem. Od producentów, którzy złożyli wniosek o homologację typu, będą pobierane opłaty za działania w tym zakresie.

Solidniejszy nadzór pozwoli wykryć naruszenia

Komisja będzie uprawniona do dokonania oceny procedur wprowadzonych przez organy, które udzieliły homologacji typu UE w ciągu pięciu lat poprzedzających ocenę. Komisja sporządzi podsumowanie wyników i udostępni je publicznie.

Komisja będzie miała również prawo przeprowadzać testy i inspekcje pojazdów, by sprawdzić ich zgodność z wymogami i od razu reagować na nieprawidłowości. Dzięki temu zwiększy się niezależność i poprawi jakość unijnego systemu homologacji.

Komisja będzie też mogła nakładać na producentów i importerów kary administracyjne za naruszenia – do 30.000 EUR za każdy pojazd niespełniający wymogów.

Sporządzona zostanie ocena organów udzielających homologacji. Komisja będzie mogła uczestniczyć w zespołach przeprowadzających wzajemne oceny. Będzie też sporządzać oraz publikować podsumowanie wyników tych ocen.

Organy udzielające homologacji nie będą jednak przedmiotem wzajemnej oceny, jeżeli wyznaczają wszystkie swoje służby techniczne na podstawie akredytacji norm uznanych na szczeblu międzynarodowym.

Ponadto Komisja będzie przeprowadzać regularne oceny procedur wprowadzonych przez organy, które udzieliły homologacji typu UE.

Powstanie także forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów, by można było zharmonizować różne interpretacje i praktyki stosowane przez państwa członkowskie. Forum to powinno też analizować wyniki wzajemnych ocen i ocen przeprowadzonych przez Komisję.

Ponadto każdego roku organy krajowe będą musiały przedstawiać forum kompleksowy plan kontroli w ramach nadzoru nad rynkiem.

Jeśli chodzi o służby techniczne, w ich ocenę oraz ustanawianie nowych zespołów ds. oceny wspólnej angażowane będą krajowe jednostki akredytujące. W przypadku gdy służba techniczna nie posiada akredytacji, ocena będzie przeprowadzana przez zespoły ds. oceny wspólnej składające się z przedstawicieli organów udzielających homologacji z co najmniej dwóch innych państw członkowskich i przedstawiciela Komisji.

Poprawi się pozycja służb technicznych względem producentów: będą one miały prawo i obowiązek przeprowadzać niezapowiedziane inspekcje w zakładach produkcyjnych i poddawać produkty badaniom fizycznym i laboratoryjnym. Właściwe funkcjonowanie służb technicznych jest niezbędne do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony środowiska oraz utrzymania zaufania obywateli do systemu.

Służby techniczne będą przeprowadzać badania w zakresie homologacji typu pod nadzorem organów udzielających homologacji.

Co dalej?

Po formalnym zatwierdzeniu przez Radę i PE w nadchodzących miesiącach rozporządzenie zostanie opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.

Będzie stosowane od 1 września 2020 r.

Źródło: www.europa.eu/newsroom

______________________

* Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu.