Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o komisji weryfikacyjnej ds. reprywatyzacji; przewiduje ona m.in. możliwość zatrzymania i doprowadzenia na rozprawy przed komisję świadków decyzją prokuratora okręgowego oraz zwiększenie kar grzywny za niestawiennictwo przed komisją.

Jak przypomina w komunikacie Kancelaria Prezydenta RP, zasadniczym celem ustawy jest wprowadzenie zmian, które mają przeciwdziałać przewlekłości postępowań toczących się przed Komisją do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich.

Więcej kompetencji dla komisji
Znowelizowana ustawa rozszerza zakres kognicji Komisji, a także doprecyzowuje, że przedmiotem postępowania rozpoznawczego przed Komisją mogą być zarówno decyzje ostateczne, jak i nieostateczne. Ponadto, wprowadza nowy rodzaj postępowania – tzw. postępowanie ogólne.

Ustawa pozwala także na stosowanie surowszych kar pieniężnych w zaistniałych przypadkach naruszenia prawa.

Zawarte w ustawie zmiany dotyczą także m.in. trybu postępowania przed Komisją, dostępu do dokumentów i danych zgromadzonych przez inne organy i instytucje, przetwarzania danych osobowych oraz jawności postępowania Komisji.

Komisja z uprawnieniami prokuratora
Ustawa nakłada na Komisję nowe zadanie, zobowiązując ją do wyjaśnienia nieprawidłowości i uchybień w działalności organów i osób prowadzących postępowania w przedmiocie decyzji reprywatyzacyjnych. Wyposaża też Komisję w kompetencje prokuratora określone w postępowaniu administracyjnym i cywilnym oraz odpowiadające im kompetencje z ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze. Ustawa nie przyznaje natomiast Komisji uprawnień prokuratora w postępowaniu karnym.

Prawo o prokuraturze. Komentarz >>

Łatwy dostęp do danych
Komisja uzyska dostęp do aktualnych i pełnych danych i informacji zgromadzonych w Krajowym Rejestrze Sądowym, Krajowym Rejestrze Karnym i centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Ponadto, w zakresie niezbędnym do realizacji jej ustawowych zadań, Komisja będzie mogła przetwarzać informacje, w tym również dane osobowe, ze zbiorów prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów przez organy władzy publicznej.

Wyższe kary za odmowę zeznań
Ustawa podwyższa maksymalną grzywnę za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie Komisji albo opuszczenie rozprawy bez zezwolenia kierującego rozprawą dla strony, świadka i biegłego – z kwoty 3 tys. zł (10 tys. zł w razie ponownego niezastosowania się do wezwania) do kwoty 10 tys. zł (30 tys. zł w razie ponownego niezastosowania się do wezwania).
Zawarte w nowelizacji zmiany przewidują, że Komisja, niezależnie od możliwości nałożenia grzywny na stronę postępowania, świadka lub biegłego z tytułu niestawienia się na rozprawie, może wystąpić do właściwego prokuratora okręgowego z wnioskiem o zarządzenie zatrzymania i przymusowego doprowadzenia osoby wezwanej we wszystkich tych przypadkach, w których brak zadośćuczynienia wezwaniu Komisji stanowił będzie wyraz uporczywego uchylania się od takiego wezwania.

Komisja uchyli i stwierdzi nieważność
Z kolei w zakresie kompetencji orzeczniczych ustawa rozszerza katalog możliwych do podjęcia przez Komisję rozstrzygnięć. W świetle znowelizowanego art. 29 ust. 1 zmienianej ustawy, nowymi rozstrzygnięciami Komisji będą rozstrzygnięcia umożliwiające podjęcie decyzji:
1)    uchylającej decyzję reprywatyzacyjną i jednocześnie umarzającej postępowanie wszczęte wnioskiem, o którym mowa w art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy;
2)    uchylającej decyzję reprywatyzacyjną i zawieszającej postępowanie w przypadku przeszkody uniemożliwiającej dalsze prowadzenie postępowania i wydanie decyzji;
3)    stwierdzającej nieważność decyzji reprywatyzacyjnej lub postępowania w całości lub w części, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego;
4)    rozpoznającej wniosek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ww. dekretu.

Ponadto, w przypadku uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej i rozpatrzenia sprawy co do istoty albo jej umorzenia, Komisja uchyla decyzję w przedmiocie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości warszawskiej i decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (dodawany do art. 29 zmienianej ustawy ust. 3).

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.