Rada Ministrów przyjęła 26 maja br. przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych projekt ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw. Jak poinformowano po posiedzeniu rządu, celem przygotowanych rozwiązań jest wzmocnienie Straży Granicznej.

Więcej uprawnień
Nastąpi to przez określenie jej nowych zadań i kompetencji związanych ze zwalczaniem i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji (zgodnie z rekomendacjami zawartymi w „Polityce migracyjnej Polski – stan obecny i postulowane działania”) oraz ochroną nienaruszalności granicy państwowej (zgodnie z celami wyznaczonymi w „Planie wzmocnienia bezpieczeństwa państwa”). W nowych regulacjach zaproponowano też rozwiązania, które usprawnią i ułatwią wykonywanie tych zadań przez funkcjonariuszy SG.
Przede wszystkim przewidziano rozszerzenie kompetencji Straży Granicznej w zwalczaniu przestępstw związanych z wiarygodnością dokumentów. SG będzie mogła prowadzić postępowania karne dotyczące nowych rodzajów dokumentów, które mogły zostać np. sfałszowane. W ten sposób zwiększy swoją skuteczność w walce z nielegalnym przekraczaniem granic.

Wojsko pomoże
Zgodnie z nowymi regulacjami, Straż Graniczna będzie mogła skorzystać ze wsparcia Sił Zbrojnych RP i Żandarmerii Wojskowej. Będzie to dotyczyć sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego w obszarze przejścia granicznego oraz strefie nadgranicznej, do których zwalczania Straż Graniczna nie jest przygotowana. Użycie sił zbrojnych w takich sytuacjach będzie wymagało postanowienia prezydenta, wydanego na wniosek premiera.

Szerszy dostęp do danych
Na podstawie nowych regulacji, Straż Graniczna otrzyma prawo wglądu do danych, w tym danych osobowych o osobach poszukiwanych, gromadzonych w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji (KSIP). W efekcie Straż Graniczna będzie realizować poszukiwania bezpośrednio na podstawie danych z KSIP, bez konieczności rejestracji tych poszukiwań we własnej bazie. Rozwiązanie to uprości procedurę poszukiwania.

Straż Graniczna będzie mogła uruchomić system telewizji dozorowej, instalowanej w pasie drogowym dróg publicznych, na obszarze strefy nadgranicznej. System byłby alternatywą dla wież obserwacyjnych. Będą go tworzyć kamery usytuowane na wybranych drogach, zaopatrzone w możliwość cyfrowej rejestracji obrazu i odczytu numerów rejestracyjnych pojazdów. Dane te będą gromadzone w stworzonej do tego celu bazie danych.

Oświadczenia majątkowe tylko na żądanie
Uregulowano kwestie składania oświadczeń majątkowych przez pracowników i funkcjonariuszy Straży Granicznej. Zaproponowano ograniczenie obowiązku składania oświadczeń majątkowych przez pracowników SG – będą one składne tylko na wyraźne żądanie uprawnionego podmiotu (komendanta głównego Straży Granicznej, komendantów oddziałów SG, komendantów ośrodków szkolenia SG lub komendantów ośrodków SG). Chodzi o to, że pracownicy ci, co do zasady, zajmują stanowiska o niewielkim zagrożeniu korupcją. Jednocześnie po zmianach przepisów, komendant główny Straży Granicznej, jego zastępcy oraz urzędnicy służby cywilnej będą składać corocznie jedno oświadczenie majątkowe. Obecnie składają dwa, na podstawie różnych przepisów.

Nowe przepisy o delegowaniu
Przyjęto, że w przypadku zagranicznych podróży służbowych, koniecznych w ramach działań realizowanych przez Agencję Frontex, funkcjonariusze i pracownicy będą pobierać diety dzienne w wysokości określonej w przepisach unijnych.
Zmieniono przepisy dotyczące przenoszenia albo delegowania funkcjonariuszy do pełnienia służby w innej jednostce lub miejscowości. Przewidziano korzystne zasady nabywania uprawnień pracowniczych przez funkcjonariuszy SG zwolnionych ze służby. Zaproponowano zmiany w przepisach dotyczących umundurowania. Przyjęto, że funkcjonariusz nie będzie zobowiązany do informowania bezpośredniego przełożonego o zamiarze prywatnego wyjazdu do państw UE i EFTA. Funkcjonariusze będą mogli podnosić swoje kwalifikacje zawodowe (przeszkolenie, studia wyższe albo podyplomowe), SG będzie pokrywała koszty kształcenia. W przypadku rezygnacji ze służby lub przerwania nauki funkcjonariusz będzie zobowiązany do zwrotu kosztów kształcenia.

Zmiany w finansowaniu przejść granicznych
Zmieniono zasady finansowania przejść granicznych oraz doprecyzowano sposób ponoszenia kosztów związanych z dokonywaniem na nich kontroli. Zaproponowano zróżnicowanie tablic informacyjnych ustawianych na granicy państwowej, stanowiącej granicę zewnętrzną i wewnętrzną Unii Europejskiej. Nowe tablice informacyjne z napisem: „Granica państwa”, będą umieszczone na granicy wewnętrznej.

Wyznaczony zostanie Krajowy Ośrodek Koordynacji do spraw Eurosur. Powierzone mu zadania będzie wykonywał komendant główny Straży Granicznej. Chodzi o to, że od grudnia 2013 r. obowiązuje unijne rozporządzenie ustanawiające europejski system nadzorowania granic EUROSUR. Zobowiązuje ono państwa członkowskie UE do wyznaczenia krajowego ośrodka koordynacji, którego zadaniem ma być koordynacja i wymiana informacji między wszystkimi organami zajmującymi się ochroną granic zewnętrznych na poziomie krajowym i Agencją Frontex.