Zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a i b ustawy - Prawo zamówień publicznych, zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki między innymi, jeżeli zachodzi okoliczność, w związku z którą dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów i w przypadku udzielania zamówienia w zakresie działalności twórczej lub artystycznej. Zdaniem sądu (V Ca 1281/12) zamówienie z wolnej ręki w świetle przytoczonego przepisu to zatem tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający udziela zamówienia tylko po negocjacjach z jednym wykonawcą. Podstawą do zastosowania tego trybu jest więc wykazanie, że w danej konkretnej sprawie mamy do czynienia właśnie z jednym wykonawcą (tak też w wyroku NSA z 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt II GSK 7/06).