Ochrona fizyczna materiałów jądrowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 31 lipca 2001 r.
w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych.

Na podstawie art. 42 pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
rodzaje przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych,
2)
kategorie materiałów jądrowych i poziom ochrony fizycznej dla każdej z kategorii,
3)
sposób przeprowadzenia kontroli systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
§  2.
Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne stanowią system ochrony fizycznej, za który jest odpowiedzialny kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z materiałami jądrowymi.
§  3.
1.
Do przedsięwzięć organizacyjnych ochrony fizycznej zalicza się w szczególności powołanie służby ochrony obiektu, kontrolowanie i ograniczenie dostępu do miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe, oraz ustalenie zasad konwojowania, przekazywania, przejęcia i zabezpieczenia materiałów jądrowych w czasie transportu.
2.
Do przedsięwzięć technicznych ochrony fizycznej zalicza się w szczególności stosowanie:
1)
środków zabezpieczających miejsca, w których znajdują się materiały jądrowe, przed dostępem osób nieupoważnionych, a w szczególności środków mechanicznych, w tym ogrodzeń, ścian, stropów, drzwi, bram, zabezpieczeń otworów okiennych, dachowych i wentylacyjnych, atestowanych szaf pancernych, kaset stalowych, specjalnych zamków i kłódek oraz innych urządzeń zabezpieczających,
2)
elektronicznych urządzeń, w tym systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie, oraz systemów służących do obserwacji i rejestracji, a także łączności.
§  4.
1.
System ochrony fizycznej, o którym mowa w § 2, obejmuje w szczególności:
1)
sposób rozmieszczenia poszczególnych środków i urządzeń zabezpieczających oraz sposób ich funkcjonowania i współdziałania,
2)
sposób postępowania na wypadek zagrożenia lub zdarzenia radiacyjnego,
3)
sposób postępowania w razie wykrycia kradzieży, aktów terroru, dywersji i sabotażu,
4)
sposób postępowania w razie prób dostępu lub przebywania osób nieuprawnionych w poszczególnych strefach obszaru chronionego.
2.
System ochrony fizycznej uwzględnia:
1)
lokalizację jednostki organizacyjnej oraz rodzaj i zakres prowadzonej przez nią działalności,
2)
kategorie materiałów jądrowych,
3)
postać, lokalizację i ruch materiałów jądrowych,
4)
rozmieszczenie urządzeń, instalacji lub ich części, istotnych w procesie wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i składowania materiałów jądrowych,
5)
podstawowe zagrożenie projektowe zawierające opis potencjalnych zagrożeń, w szczególności polegających na próbie kradzieży materiału jądrowego lub sabotażu,
6)
monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektu, w którym znajdują się materiały jądrowe,
7)
zasady ochrony mienia przewidziane w odrębnych przepisach.
3.
System ochrony fizycznej powinien zapewnić wykrywanie, zapobieganie przez odstraszanie lub opóźnianie sytuacji, o których mowa w ust. 1 pkt 3, jak również ocenę sytuacji i działanie sił interwencyjnych.
§  5.
Kierownik jednostki organizacyjnej, opracowując system ochrony fizycznej, w szczególności:
1)
określa zadania związane z ochroną fizyczną,
2)
zapewnia zainstalowanie i stosowanie przedsięwzięć technicznych, o których mowa w § 3 ust. 2,
3)
zapewnia sprawne funkcjonowanie systemu ochrony fizycznej, w tym zasady bieżącej kontroli jego funkcjonowania,
4)
ustala sposób postępowania w razie podjęcia aktów terroru, dywersji i sabotażu lub przypadków kradzieży,
5)
zapewnia rejestrację osób mających dostęp do materiałów jądrowych.
§  6.
1.
Kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z materiałami jądrowymi ma obowiązek zapoznać pracowników, stosownie do ich obowiązków i uprawnień, z systemem ochrony fizycznej, jak również z wszelkimi zmianami tego systemu, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.
2.
Zadanie, o którym mowa w ust. 1, kierownik jednostki organizacyjnej może wykonać przez organizowanie szkoleń.
§  7.
1.
W przypadku wystąpienia aktów terroru, dywersji i sabotażu lub przypadków kradzieży, kierownik jednostki organizacyjnej:
1)
dokonuje oceny zagrożenia, zabezpiecza miejsce zdarzenia oraz podejmuje niezbędne, możliwe w zaistniałej sytuacji, działania na terenie jednostki organizacyjnej w celu odzyskania materiału jądrowego, ujęcia sprawców, ograniczenia i likwidacji pozostałych szkód,
2)
niezwłocznie zawiadamia najbliższą jednostkę Policji oraz Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki, zwanego dalej "Prezesem Agencji", informując ich o charakterze dokonanych aktów, ich rozmiarze oraz ilości i rodzaju utraconego materiału jądrowego, a także o podjętych działaniach,
3)
przedstawia Prezesowi Agencji, po dokonaniu analizy funkcjonowania systemu ochrony fizycznej, informację o przebiegu zdarzenia, ocenę skuteczności istniejącego systemu oraz ewentualne propozycje zmian w tym systemie.
2.
Kierownik jednostki organizacyjnej podejmuje czynności określone w ust. 1 pkt 2 i 3 również w razie próby podjęcia jakichkolwiek aktów lub działalności, o których mowa w ust. 1.
§  8.
1.
Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych jest uzależniony od kategorii, do której zostały zaliczone materiały jądrowe znajdujące się na obszarze jednostki organizacyjnej.
2.
Materiały jądrowe podlegające ochronie i ich podział na kategorie określa załącznik do rozporządzenia.
3.
Jeżeli w tym samym miejscu znajdują się materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się środki ochrony fizycznej przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§  9.
1.
Dostęp do obszaru, w którym znajdują się materiały jądrowe (obszar chroniony), jest możliwy po uzyskaniu imiennego upoważnienia, zwanego dalej "identyfikatorem", wydanego przez kierownika jednostki organizacyjnej.
2.
Obszar chroniony dzieli się na:
1)
strefę ścisłej ochrony, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii I,
2)
strefę wewnętrzną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii II,
3)
strefę chronioną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii III.
3.
W zależności od strefy, w jakiej osoba może przebywać, wyróżnia się następujące typy identyfikatorów:
1)
identyfikator typu AA - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy ścisłej ochrony,
2)
identyfikator typu A - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy wewnętrznej,
3)
identyfikator typu B - pozwalający na nieograniczony, okresowy dostęp do strefy chronionej.
4.
Osoby, które, zgodnie z posiadanym identyfikatorem, nie mają dostępu do danej strefy, mogą przebywać w tej strefie, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej, wyłącznie pod nadzorem osób posiadających identyfikator właściwy dla tej strefy.
5.
Identyfikator typu A i AA zawiera następujące elementy:
1)
imię i nazwisko osoby upoważnionej,
2)
datę wystawienia i numer identyfikatora,
3)
fotografię osoby upoważnionej,
4)
stanowisko służbowe osoby upoważnionej,
5)
podpis kierownika jednostki organizacyjnej,
6)
pieczęć jednostki organizacyjnej.
6.
Identyfikator typu B zawiera elementy, o których mowa w ust. 5 pkt 1, 2, 5 i 6.

Rozdział  2

Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania

§  10.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii polega w szczególności na zastosowaniu następujących środków ochrony:
1)
urządzeń zabezpieczających, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1,
2)
urządzeń do obserwacji miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe.
§  11.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii polega na zastosowaniu środków, o których mowa w § 10, a ponadto na:
1)
ograniczeniu liczby osób przebywających w strefie,
2)
rejestracji osób wchodzących i opuszczających strefę,
3)
rejestracji pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy,
4)
ograniczeniu parkowania prywatnych pojazdów mechanicznych do miejsc w tym celu wyznaczonych.
§  12.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I kategorii polega na zastosowaniu środków, o których mowa w § 10 i 11, a ponadto na:
1)
zakazie wjazdu prywatnych pojazdów mechanicznych na teren strefy,
2)
bezpośredniej obserwacji osób przebywających w strefie przez służbę ochrony obiektu,
3)
patrolowaniu strefy przez służbę ochrony obiektu,
4)
utrzymywaniu połączenia alarmowego z najbliższą jednostką Policji.

Rozdział  3

Ochrona fizyczna materiałów jądrowych podczas transportu

§  13.
1.
Materiały jądrowe podlegają ochronie fizycznej w czasie transportu międzynarodowego, krajowego i wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych.
2.
Transport materiałów jądrowych powinien odbywać się w możliwie krótkim czasie, z uwzględnieniem tras zastępczych.
3.
Przy transporcie materiałów jądrowych należy w szczególności:
1)
unikać regularności w przewozach,
2)
dostęp do informacji o przewozie ograniczyć w sposób zapewniający bezpieczeństwo transportu.
4.
Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu międzynarodowego i krajowego wymaga wcześniejszego ustalenia między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i zasad przekazania materiałów jądrowych, a także sposobu przejęcia i ich zabezpieczenia oraz innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
5.
W przypadku transportu międzynarodowego przewoźnik jest zobowiązany do wcześniejszego uzgadniania ze służbami granicznymi miejsca i czasu przekroczenia granicy przez transport.
6.
Jeżeli transportuje się łącznie materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się środki ochrony fizycznej przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§  14.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega w szczególności na:
1)
zapewnieniu łączności z najbliższą jednostką Policji,
2)
odpowiednim oznakowaniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego i dokumentu przewozowego określającego kategorię transportowanego materiału jądrowego,
3)
właściwym zabezpieczeniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego, w tym przez stosowanie zamków i plomb,
4)
kontroli środka transportu przed załadunkiem, ze szczególnym uwzględnieniem sprawności i bezpieczeństwa środka transportu,
5)
ustaleniu punktu, gdzie będą przekazywane informacje o przebiegu przewozu.
§  15.
1.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu środków ochrony, o których mowa w § 14, a ponadto na:
1)
umieszczeniu materiału jądrowego:
a)
w przypadku transportu drogowego - w osobnym środku transportu,
b)
w przypadku transportu kolejowego - w osobnym wagonie,
2)
ochranianiu transportu przez co najmniej dwie osoby,
3)
ustanowieniu centrum kontroli transportu zapewniającego ciągłe monitorowanie położenia pojazdu i stanu bezpieczeństwa oraz łączność z pojazdem transportowym, jego ochroną, siłami reagującymi oraz nadawcą i odbiorcą.
2.
Organizację i skład centrum, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, opracowuje przewoźnik i przedstawia do zaakceptowania Prezesowi Agencji.
§  16.
Ochrona fizyczna materiałów zaliczonych do I kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu środków ochrony, o których mowa w § 14 i 15, a ponadto na:
1)
w przypadku transportu drogowego - konwojowaniu środka transportu przez osobny pojazd, w którym znajdują się członkowie ochrony,
2)
w przypadku transportu kolejowego - przebywaniu członków ochrony w wagonie, w którym znajduje się materiał jądrowy,
3)
w przypadku transportu lotniczego i morskiego - umieszczeniu materiału jądrowego w osobnym środku transportu,
4)
wyborze tras przejazdu, z uwzględnieniem przerw w czasie transportu, w tym noclegu - w przypadku gdy przejazd nie może być ukończony w ciągu dnia.
§  17.
1.
Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych polega na zastosowaniu co najmniej następujących środków ochrony:
1)
wyborze trasy i sposobu transportu,
2)
zapewnieniu na czas transportu ograniczonego dostępu do miejsc, przez które przebiega trasa.
2.
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I i II kategorii w czasie ich transportu wewnętrznego wymaga ponadto:
1)
zastosowania do przewozu osobnego środka transportu,
2)
eskortowania przez co najmniej dwóch pracowników służby ochrony obiektu, mających zapewnioną łączność z centrum ochrony jednostki organizacyjnej.

Rozdział  4

Kontrola systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych

§  18.
1.
Kontrolę systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych przeprowadza Prezes Agencji lub osoba przez niego upoważniona.
2.
Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje:
1)
ocenę aktualnego stanu ochrony,
2)
porównanie stanu faktycznego z obowiązującym systemem ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
3.
Osoba kontrolująca jest uprawniona do:
1)
wstępu o każdej porze do pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się materiały jądrowe,
2)
żądania od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących systemu ochrony fizycznej,
3)
przeprowadzenia czynności potrzebnych do ustalenia stanu technicznego środków zabezpieczających i urządzeń elektronicznych, a także prawidłowości ich zastosowania,
4)
wydawania pisemnych zaleceń mających na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
4.
Czynności kontrolne są dokonywane w obecności kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej.
5.
Osoba kontrolująca jest obowiązana do przestrzegania przepisów o tajemnicy służbowej oraz przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, obowiązujących w jednostce organizacyjnej.
§  19.
Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić osobie kontrolującej warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§  20.
1.
Osoba kontrolująca sporządza w dwóch egzemplarzach protokół z wykonywanych czynności kontrolnych.
2.
Protokół podpisują: osoba kontrolująca i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej albo osoba przez niego upoważniona.

Rozdział  5

Przepisy przejściowe i końcowe

§  21.
Jednostki organizacyjne wykonujące działalność związaną z materiałami jądrowymi dostosują, w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia, systemy ochrony fizycznej materiałów jądrowych do wymagań określonych w rozporządzeniu.
§  22.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.

ZAŁĄCZNIK

MATERIAŁY JĄDROWE PODLEGAJĄCE OCHRONIE I ICH KATEGORIE

Lp. Materiał Postać Kategorie
I II III1
1 2 3 4 5 6
1 Pluton2 nienapromieniowany3 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
2 Uran-235 nienapromieniowany3 - uran o wzbogaceniu 20% U-235 lub więcej 5 kg lub więcej mniej niż 5 kg, lecz więcej niż 1 kg 1 kg lub mniej, lecz więcej niż 15 g
- uran wzbogacony poniżej 20% U-235, ale nie mniej niż 10% 10 kg lub więcej mniej niż 10 kg, lecz więcej niż 1 kg
- uran wzbogacony powyżej naturalnej zawartości U-235 w uranie, lecz mniej niż 10% U-235 10 kg lub więcej
3 Uran-233 nienapromieniowany 2 kg lub więcej mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g
4 Napromieniowane paliwo zubożony lub naturalny uran, tor, lub niskowzbogacone paliwo (poniżej 10% składnika rozszczepialnego)4
1 Ilości niekwalifikujące się do kategorii III oraz uran naturalny, uran zubożony i tor powinny podlegać ogólnym zasadom ochrony mienia.

2 Cały pluton oprócz plutonu, w którego składzie izotopowym występuje zawartość izotopu Pu-238 większa od 80%.

3 Materiał nienapromieniowany w reaktorze lub materiał napromieniowany w reaktorze, ale z poziomem promieniowania równym lub mniejszym od 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.

4 Inne paliwo, które w związku z początkową zawartością materiału rozszczepialnego było zaliczone do kategorii I lub II, może mieć kategorię obniżoną o jedną, gdy poziom promieniowania od paliwa przekracza 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024