Program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych oraz sposób rejestracji przeprowadzanych szczepień ochronnych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 30 kwietnia 2010 r.
w sprawie programu szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych oraz sposobu rejestracji przeprowadzanych szczepień ochronnych

Na podstawie art. 67b ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych oraz sposób rejestracji przeprowadzanych szczepień ochronnych.
§  2.
Ustala się program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych, stanowiący załącznik do rozporządzenia.
§  3.
1.
Świadczeniodawca wykonujący szczepienia ochronne żołnierzy zawodowych przesyła informację o wykonaniu szczepienia ochronnego do jednostki organizacyjnej właściwej do spraw reagowania epidemiologicznego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wyznaczonej przez Szefa Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia, w terminie siedmiu dni od dnia jego wykonania.
2.
W informacji, o której mowa w ust. 1, zamieszcza się dane:
1)
imię, nazwisko i PESEL szczepionego żołnierza zawodowego;
2)
datę urodzenia żołnierza zawodowego;
3)
nazwę choroby, przeciw której wykonywane jest szczepienie;
4)
nazwę szczepionki;
5)
numer serii szczepionki;
6)
informację o rozpoczętym cyklu szczepienia ochronnego, z terminem podania kolejnych dawek szczepionki.
§  4.
1.
Tworzy się Centralny Rejestr Szczepień Żołnierzy Zawodowych, zwany dalej "rejestrem".
2.
W rejestrze gromadzi się dane o szczepieniach ochronnych żołnierzy zawodowych objęte informacją o wykonaniu szczepienia ochronnego, o której mowa w § 3.
3.
Dane, o których mowa w ust. 2, gromadzi się dla określenia osiągniętego poziomu immunizacji w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
4.
Rejestr prowadzi komendant jednostki organizacyjnej właściwej do spraw reagowania epidemiologicznego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wyznaczonej przez Szefa Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia.
§  5.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
______

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 206, poz. 1288 i Nr 208, poz. 1308, z 2009 r. Nr 26, poz. 157, Nr 79, poz. 669, Nr 161, poz. 1278 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 143.

ZAŁĄCZNIK 

PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DLA ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH

Program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych składa się z:

I. Kalendarza szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych narażonych na określone czynniki chorobotwórcze oraz wykonywanych z przyczyn epidemiologicznych,

II. Informacji uzupełniających.

I.

KALENDARZ SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

Rodzaj szczepienia Żołnierze zawodowi podlegający szczepieniom Uwagi
Przeciw TĘŻCOWI:

- podskórnie,

1) szczepionką monowalentną tężcową;

2) szczepionką skojarzoną tężcowo-błoniczą (T lub Td);

3) szczepionką skojarzoną durowo-tężcową (Ty lub TyT)

- ze wskazań indywidualnych, żołnierze zawodowi narażeni na zakażenie tężcem - szczepienia w ramach profilaktyki poekspozycyjnej należy prowadzić szczepionką monowalentną lub szczepionką skojarzoną tężcowo-błoniczą (T lub Td),

- szczegółowe wytyczne dla szczepień przeciw tężcowi u zranionych żołnierzy zawodowych zawiera część II:

Informacje uzupełniające

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową w ciągłym kontakcie z glebą,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową przy usuwaniu odpadów lub nieczystości ciekłych oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi,

- żołnierze zawodowi powyżej 19. roku życia (szczepieni podstawowo, tzn. objęci szczepieniem obowiązkowym dzieci i młodzieży), pojedyncze dawki przypominające co 10 lat,

- żołnierze zawodowi powyżej 19. roku życia, nieszczepieni w przeszłości

- szczepienie podstawowe,

- w zależności od sytuacji epidemiologicznej

- dawka przypominająca nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 3 lat od ostatniej wakcynacji szczepionką Td
Przeciw BŁONICY:

- podskórnie,

1) szczepionką monowalentną błoniczą(d);

2) szczepionką skojarzoną tężcowo-błoniczą (Td)

- ze wskazań indywidualnych, żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową w styczności z chorymi na błonicę,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową wymagającą kontaktu z osobami przybywającymi z obszarów epidemicznego występowania błonicy lub związaną z wyjazdem na te obszary,

- żołnierze zawodowi powyżej 19. roku życia szczepieni podstawowo, tzn. objęci szczepieniem obowiązkowym dzieci i młodzieży (pojedyncze dawki przypominające co 10 lat),

- w zależności od sytuacji epidemiologicznej

- dawka przypominająca nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 3 lat od ostatniej wakcynacji szczepionką Td
Przeciw DUROWI BRZUSZNEMU:

- podskórnie,

1) szczepionką monowalentną durową (Ty);

2) szczepionką skojarzoną durowo-tężcową (TyT)

- ze wskazań indywidualnych, żołnierze zawodowi narażeni na zakażenie durem brzusznym,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową przy usuwaniu odpadów lub nieczystości ciekłych oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi,

- w zależności od sytuacji epidemiologicznej,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową w zakresie czynności związanych z diagnostyką duru brzusznego

Przeciw WŚCIEKLIŹNIE

- domięśniowo lub podskórnie

- ze wskazań indywidualnych, żołnierze zawodowi podejrzani o zakażenie wirusem wścieklizny,

- żołnierze zawodowi wyjeżdżający do rejonów endemicznego występowania zachorowań na wściekliznę

- szczepienia w ramach profilaktyki poekspozycyjnej

(szczegółowe wytyczne zawiera część II: Informacje uzupełniające),

- szczepienia według wskazań producenta,

- szczepienie podstawowe wg schematu: 0, po 1 tyg., po 1 miesiącu, po 12 miesiącach

Przeciw WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B

- domięśniowo

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową na stanowiskach służbowych w korpusie osobowym medycznym narażeni na zakażenie HBV,

- inni żołnierze zawodowi narażeni w sposób szczególny na zakażenie, pełniący zawodową służbę wojskową na stanowiskach służbowych związanych z możliwością uszkodzenia ciągłości tkanek

- szczepienia podstawowe według schematu: 0, 1, 6 miesięcy,

- nie należy szczepić żołnierzy zawodowych uprzednio zaszczepionych podstawowo przeciw WZW typu B w ramach szczepień obowiązkowych dzieci i młodzieży,

- szczepień przypominających nie przewiduje się

Przeciw WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU A

- domięśniowo

- żołnierze zawodowi wyjeżdżający do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A,

- żołnierze zawodowi zatrudnieni przy produkcji i dystrybucji żywności,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową przy usuwaniu odpadów komunalnych i przy konserwacji urządzeń wodnokanalizacyjnych

- dawkowanie i cykl szczepień według zaleceń producenta
Przeciw KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU - żołnierze zawodowi przebywający długotrwale w kompleksach leśnych, na obszarach endemicznego występowania zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu,

- żołnierze zawodowi kierowani w rejony endemicznego występowania zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu

- szczepienia według wskazań producenta,

- szczepienia podstawowe wg schematu 0, 2, 12 miesięcy

Przeciw JAPOŃSKIEMU ZAPALENIU MÓZGU - żołnierze zawodowi wyjeżdżający do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na japońskie zapalenie mózgu - szczepienia według wskazań producenta
Przeciw zakażeniom wywoływanym przez DWOINKĘ ZAPALENIA OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH GRUPY C - szczepienie w zależności od wskazań epidemiologicznych,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową w styczności z chorymi lub nosicielami dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,

- żołnierze zawodowi pełniący zawodową służbę wojskową na stanowiskach służbowych w korpusie osobowym medycznym

- szczepienia według wskazań producenta szczepionką skoniugowaną, jedną dawką szczepionki
Przeciw zakażeniom wywoływanym przez DWOINKĘ ZAPALENIA OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH GRUPY A, C, Y, W 135 - żołnierze zawodowi wyjeżdżający do rejonów endemicznego występowania zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową typu A, C, Y, W 135 - szczepienia według wskazań producenta, jedną dawką szczepionki
Przeciw ODRZE, ŚWINCE I RÓŻYCZCE - szczepienia w zależności od wskazań epidemiologicznych,

- żołnierze zawodowi dotychczas nieszczepieni przeciw śwince, odrze i różyczce w ramach szczepień obowiązkowych,

- żołnierze zawodowi szczepieni wcześniej przeciw odrze lub różyczce szczepionkami monowalentnymi,

- traktujemy jako szczepienie przypominające

- podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, szczepionkę należy wówczas podać po 2 miesiącach od wyzdrowienia,

- szczepienia jedną dawką szczepionki skojarzonej,

- nie należy szczepić kobiet w okresie ciąży ani takich, które w ciągu następnych trzech miesięcy planują zajść w ciążę

Przeciw OSPIE WIETRZNEJ - szczepienia ze wskazań epidemiologicznych,

- żołnierze zawodowi, którzy nie chorowali na ospę wietrzną

- według zaleceń producenta
Przeciw POLIOMYELITIS - żołnierze zawodowi wyjeżdżający do rejonów endemicznego występowania zachorowań na Poliomyelitis - szczepienie przypominające szczepionką inaktywowaną IPV, poliwalentną - jednorazowo
Przeciw GRYPIE SEZONOWEJ - wszyscy żołnierze zawodowi - szczepienia według wskazań producenta, stosownie do zaleceń WHO, - szczepionki ważne są tylko 1 rok (sezonowe), ze względu na coroczne zmiany składu, według zaleceń WHO
Przeciw GRYPIE PANDEMICZNEJ - wszyscy żołnierze zawodowi - szczepienia według wskazań producenta
Przeciw ŻÓŁTEJ GORĄCZCE - żołnierze zawodowi wyjeżdżający do rejonów endemicznego występowania zachorowań na żółtą gorączkę - szczepienia według wskazań producenta,

- nie należy szczepić osób uczulonych na białko kurze

Przeciw WIRUSOWI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV)

Szczepionka czteroważna HPV

- żołnierze zawodowi - kobiety, które wcześniej nie były szczepione lub nie otrzymały pełnej serii dawek - szczepienia według zaleceń producenta, szczepienia domięśniowe podstawowe wg schematu: 0, 2, 6 miesięcy
Przeciw WĄGLIKOWI, CHOLERZE, OSPIE PRAWDZIWEJ - żołnierze zawodowi - szczepienia według wskazań producenta,

- decyzję o rozpoczęciu szczepienia podejmuje Minister Obrony Narodowej na wniosek Szefa Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia

Uwagi:

Szczepionki stosowane w realizacji kalendarza szczepień muszą spełniać wszelkie kryteria przewidziane dla produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Należy je stosować zgodnie z zaleceniami producenta.

II.

INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE

Program szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych realizuje się w korelacji z realizowanym wcześniej obowiązkowym programem szczepień ochronnych dzieci i młodzieży w Polsce.

A. SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zachorowanie na wściekliznę (przedstawiono również zasady immunoprofilaktyki czynno-biernej).

Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem Stan zdrowia zwierzęcia Zapobieganie
w chwili narażenia podczas obserwacji weterynaryjnej; 15-dniowa obserwacja weterynaryjna może być stosowana wyłącznie w odniesieniu do zwierząt takich jak pies i kot
Brak ran lub kontakt pośredni - - nie wymaga
Oślinienie zdrowej skóry - - nie wymaga
Oślinienie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia i zadrapania zwierzę zdrowe objawy wścieklizny rozpoczęcie podawania szczepionki z chwilą zaobserwowania objawów wścieklizny u zwierzęcia
zwierzę podejrzane o wściekliznę zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki - przerwać, gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, niebadane - natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki
Głębokie pogryzienia, zadrapania, oślinienie błon śluzowych zwierzę zdrowe objawy wścieklizny natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny {lub surowicy)
zwierzę podejrzane o wściekliznę zwierzę zdrowe (niepotwierdzone objawy) natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy) - można przerwać, gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, dzikie, nieznane, niebadane - natychmiastowe rozpoczęcie podawania szczepionki + swoistej immunoglobuliny (lub surowicy)

Swoiste zapobieganie czynne:

Rozpoczęcie szczepienia według skróconego (tj. poekspozycyjnego) schematu szczepień zgodnie z zaleceniami producenta szczepionki - schemat podawania kolejnych dawek w 0, 3, 7, 14, 30 dobie.

Swoiste zapobieganie czynno-bierne:

jak wyżej + jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki podaje się swoistą immunoglobulinę ludzką - 20 j.m. / kg m.c. Immunoglobulinę można podać do 7. dnia od czasu podania 1. dawki szczepionki.

Kwalifikacje do szczepienia przeciwko wściekliźnie przeprowadza specjalistyczna poradnia chorób zakaźnych.

UWAGA:

Rozpoczęcie postępowania poekspozycyjnego można odłożyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, jeżeli zwierzę, które naraziło człowieka, nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i jest możliwa jego 15-dniowa obserwacja weterynaryjna - dotyczy tylko psów i kotów (decyduje rozmiar i lokalizacja obrażeń po pokąsaniu - ocena lekarza).

Jeśli narażona została osoba uprzednio szczepiona przeciw wściekliźnie, podaje się tylko dwie dawki przypominające szczepionki wg schematu szczepienia: w 0, 3 dobie. Nie należy wówczas podawać swoistej immunoglobuliny (lub surowicy).

B. SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI U OSÓB ZRANIONYCH

1. Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u osób zranionych

Historia szczepień pacjenta Ryzyko wystąpienia tężca
niskie wysokie
nieszczepieni

lub

niekompletnie szczepieni

lub

historia szczepień niepewna

szczepionka Td lub T, następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu: 0, 1, 6 miesiąc szczepionka Td lub T

+

antytoksyna (LIT - swoista immunoglobulina 250/500 j.m. lub KAT - surowica przeciwtężcowa 3000 j.m.)

następnie kontynuować kolejne dawki szczepienia podstawowego wg schematu: 0, 1, 6 miesiąc

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka więcej niż 10 lat temu

szczepionka Td lub T

- 1 dawka przypominająca

szczepionka Td lub T

-1 dawka przypominająca

+

antytoksyna (LIT - swoista immunoglobulina 250/500 j.m. lub KAT - surowica przeciwtężcowa 3000 j.m.)

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka 5-10 lat temu

szczepionka Td lub T

- 1 dawka przypominająca

szczepionka Td lub T

- 1 dawka przypominająca

szczepienie podstawowe lub przypominające

- ostatnia dawka mniej niż 5 lat temu

nie wymaga nie wymaga

Ew. gdy szczególnie wysokie

ryzyko -

rozważyć -

1 dawkę przypominającą

C. SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY

1.
W Siłach Zbrojnych RP przyjęto, że uodpornienie przeciw gruźlicy realizuje się przez krajowy program szczepień wieku dziecięcego.
2.
Szczepienie przeciwko gruźlicy (obowiązkowe) wykonuje się jednorazowo szczepionką BCG u noworodków. Odstąpiono od oceny wielkości blizny poszczepiennej oraz od obowiązkowej rewakcynacji.

D. SZCZEPIENIA PRZECIW ZAKAŻENIOM WYWOŁANYM PRZEZ HAEMOPHILUS INFLUENZAE TYPU B

1.
Szczepienie nie dotyczy osób objętych przedmiotowym komunikatem*.
2.
Szczepienie przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Haemophilus influenzae typu b wykonuje się obowiązkowo wśród osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie (dzieci w pierwszym lub drugim roku życia z rodzin wielodzietnych lub domów dziecka).

E. SZCZEPIENIA PRZECIW ZAKAŻENIOM WYWOŁYWANYM PRZEZ STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE

1.
Szczepienie nie dotyczy osób objętych przedmiotowym komunikatem*.
2.
Szczepienie przeciwko zakażeniom wywołanym przez Streptococcus pneumoniae wykonuje się u dzieci od drugiego miesiąca życia do 5 lat w określonych grupach ryzyka (zaburzenia odporności). Osoby dorosłe szczepi się powyżej 65. roku życia lub z grupy podwyższonego ryzyka (choroby przewlekłe).

F. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ

1.
Szczepienia przeprowadza się na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.)
2.
W czasie zaistnienia zagrożeń organizacja szczepień może być określona przez właściwego miejscowo Wojskowego Inspektora Sanitarnego, odpowiednio do aktualnej sytuacji, po uzyskaniu akceptacji Głównego Inspektora Sanitarnego WP.

______

* Jako komunikat należy rozumieć część I Programu szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych, tj. Kalendarz szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych narażonych na określone czynniki chorobotwórcze oraz wykonywanych z przyczyn epidemiologicznych.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obwiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024