Wprowadzenie programu wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018-2020.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
z dnia 18 grudnia 2017 r.
w sprawie wprowadzenia programu wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018-2020

Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 1855) zarządza się, co następuje:
§  1. 
Wprowadza się program wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018-2020, który jest określony w załączniku do rozporządzenia.
§  2. 
Program, o którym mowa w § 1, stosuje się od dnia 1 stycznia 2018 r.
§  3. 
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 2  

PROGRAM WCZESNEGO WYKRYWANIA WYSTĘPOWANIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM KLASYCZNEGO POMORU ŚWIŃ NA LATA 2018-2020

1. Identyfikacja programu wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018-2020

Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska

Choroba: klasyczny pomór świń (Clasical swine fever - CSF, Hog cholera)

Okres realizacji: 1 stycznia 2018 r. - 31 grudnia 2020 r.

2. Dane historyczne dotyczące rozwoju epidemiologicznego klasycznego pomoru świń

Klasyczny pomór świń (Clasical swine fever - CSF, Hog cholera), zwany dalej "CSF", nie występuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od 1994 r.

Przed 1994 r. zanotowano w Polsce na przestrzeni 20 lat następujące przypadki CSF:

1) w latach 1973-1977 - od kilku do maksymalnie dwudziestu ognisk choroby miesięcznie;

2) w 1978 r. - 1 ognisko (marzec);

3) w 1989 r. - 1 ognisko (grudzień);

4) w 1992 r. - 2 ogniska (kwiecień) i 7 ognisk (październik);

5) w 1993 r. - 3 ogniska (grudzień).

W 1994 r. odnotowano 8 ognisk CSF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na obszarach obecnego województwa lubuskiego, wielkopolskiego, podlaskiego i lubelskiego. Ostatni przypadek choroby został wykryty we wrześniu 1994 r.

W maju 2016 r. Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (OIE) uznała Rzeczpospolitą Polską za kraj oficjalnie wolny od tej choroby.

W celu potwierdzenia niewystępowania CSF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są prowadzone badania kontrolne w kierunku tej choroby w populacji świń oraz dzików na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt (Dz. U. poz. 2813, z późn. zm.).

W ramach badań kontrolnych nie stwierdzono występowania CSF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Opis programu wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018-2020

Program wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata 2018 - 2020, zwany dalej "programem", przewiduje badania kontrolne, których podstawowym celem jest wczesne wykrycie CSF w populacji świń lub dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wczesne wykrycie CSF pozwoli natomiast na podjęcie szybkich działań mających na celu zwalczenie tej choroby i niedopuszczenie do jej rozprzestrzenienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i na inne państwa Unii Europejskiej.

Powodem wdrożenia programu jest niekorzystny rozwój sytuacji epizootycznej związanej z CSF w państwach graniczących od wschodu z Rzeczpospolitą Polską, a tym samym z Unią Europejską.

Program będzie realizowany w latach 2018-2020.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 1855), CSF należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej program jest wprowadzany w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, po jego zatwierdzeniu przez Komisję Europejską.

Szacowane ogólne koszty realizacji programu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyniosą w 2018 r. 755 806,53 zł (177 857,64 euro), w 2019 r. - 755 806,53 zł (177 857,64 euro), a w 2020 r. - 755 806,53 zł (177 857,64 euro). Są to zarazem koszty kwalifikowalne, o które Rzeczypospolita Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w każdym roku realizacji programu. Wszystkie szacunkowe koszty programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawach budżetowych na lata 2018-2020, w ramach limitu wydatków budżetowej części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.

Szacunkowe koszty realizacji programu w latach 2018-2020, wyrażone w złotych zostały przeliczone na euro według prognozowanego kursu euro zawartego w wytycznych Ministra Finansów dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2017 r.

Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe, działu 758 - różne rozliczenia, rozdziału 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12, przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym finansowania programów zwalczania tych chorób, badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz na dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, a także w części 85 - budżety wojewodów działu 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdziału 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego ustaw budżetowych na lata 2018-2020.

3.1. Cel programu

Podstawowym celem programu jest wczesne wykrycie CSF w populacji świń lub dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Program obejmuje działania mające na celu wykrycie wirusa CSF, tj. badania laboratoryjne w kierunku CSF przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach tzw. monitoringu biernego.

Monitoring bierny w rozumieniu programu polega na pobieraniu próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF od wszystkich padłych dzików zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt, odstrzelonych chorych dzików oraz świń padłych lub żywych - w przypadku podejrzenia ewentualnego wystąpienia CSF u tych zwierząt, na zasadach określonych w programie.

3.2. Realizacja programu

3.2.1. Podział terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na obszary według kryterium zagrożenia wystąpieniem wirusa CSF

Z uwagi na niejasną sytuację epizootyczną w odniesieniu do CSF w państwach trzecich graniczących od wschodu z Rzeczpospolitą Polską, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza się 2 strefy w zależności od ryzyka wystąpienia CSF:

1) strefa pierwsza - o zwiększonym ryzyku wystąpienia CSF - obejmuje województwa graniczące od wschodu z państwami trzecimi, na których terytorium sytuacja dotycząca CSF nie jest do końca rozpoznana, tj. województwo lubelskie, mazowieckie, podkarpackie, podlaskie oraz warmińsko-mazurskie;

2) strefa druga - o niskim ryzyku wystąpienia CSF - obejmuje pozostałe województwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3.2.2. Kontrola stanu zdrowia świń i pobieranie próbek na obszarach wyznaczonych zgodnie z ust. 3.2.1

W przypadku zgłoszenia podejrzenia wystąpienia CSF do powiatowego lekarza weterynarii, zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, niezależnie od strefy, o której mowa w ust. 3.2.1, powiatowy lekarz weterynarii pobiera do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF próbki od świń:

1) padłych, u których nie można wykluczyć CSF,

2) wykazujących nietypowe objawy kliniczne, na podstawie których nie można wykluczyć CSF, lub objawy wskazujące na zakażenie wirusem CSF, w tym w szczególności:

a) gorączkę ze zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością świń w stadzie lub

b) gorączkę i objawy zespołu krwotocznego lub

c) gorączkę i objawy neurologiczne.

Przed pobraniem próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza kontrolę stanu zdrowia świń w stadzie, w tym badanie kliniczne świń, i pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF od świń mających objawy chorobowe i gorączkę lub od świń padłych. W trakcie wystąpienia CSF w stadzie świń zachorowalność zwierząt wynosi do 100% (choroba wysoce zaraźliwa), natomiast śmiertelność w zależności od zjadliwości wirusa wynosi 80-100% pogłowia w stadzie przy wysokiej zjadliwości wirusa, oraz do 30-40% pogłowia w stadzie przy małej zjadliwości wirusa. Największa śmiertelność występuje wśród prosiąt oraz warchlaków.

Szczegółowe zasady dotyczące uznania stada za podejrzane o wystąpienie CSF, przeprowadzania badania klinicznego zwierząt oraz pobierania próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF w tym stadzie w celu potwierdzenia lub wykluczenia CSF zostały określone w rozdziale III oraz IV lit. A załącznika do decyzji Komisji 2002/106/WE z dnia 1 lutego 2002 r. zatwierdzającej Podręcznik diagnostyczny ustanawiający procedury diagnostyczne, metody pobierania próbek oraz kryteria oceny wyników badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia klasycznego pomoru świń (Dz. Urz. WE L 39 z 09.02.2002, str. 71 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 35, str. 139).

Na obszarze strefy pierwszej, o której mowa w ust. 3.2.1, powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF od każdego dzika:

1) padłego, w tym zabitego w wypadku komunikacyjnym lub którego zwłoki uległy autolizie;

2) chorego odstrzelonego.

Na obszarze strefy drugiej, o której mowa w ust. 3.2.1, powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF od każdego padłego dzika, z wyjątkiem dzika zabitego w wypadku komunikacyjnym lub którego zwłoki uległy autolizie

Próbki do badań pobiera się na obszarach wszystkich powiatów. Tam, gdzie jest to możliwe pobieranie i badanie próbek w kierunku wykrycia CSF powinno być powiązane z pobieraniem i badaniem próbek w kierunku wykrycia ASF.

Ponadto, niezależnie od realizacji programu, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej badaniu w kierunku wykrycia CSF podlegają świnie żywe oraz dziki odstrzelone, na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt. Badania te nie są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.

3.2.3. Rodzaj próbek pobieranych do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF, przesyłanie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF oraz wykonywanie badań laboratoryjnych

Rodzaje pobieranych próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF, przesyłanie próbek do laboratorium oraz wykonywanie badań diagnostycznych w kierunku CSF w ramach programu jest określone w rozdziale V, VI i VII załącznika do decyzji Komisji 2002/106/WE z dnia 1 lutego 2002 r. zatwierdzającej Podręcznik diagnostyczny ustanawiający procedury diagnostyczne, metody pobierania próbek oraz kryteria oceny wyników badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia klasycznego pomoru świń.

Od żywych świń oraz odstrzelonych chorych dzików do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia CSF pobiera się próbki krwi. Od padłych świń i dzików do badań laboratoryjnych w kierunku CSF pobiera się próbki tkanek z migdałków, węzłów chłonnych lub śledziony. W przypadku dzików, których zwłoki uległy autolizie, do badań laboratoryjnych pobiera się kość długą lub mostek.

Próbki pobrane od świń lub dzików bada się metodą PCR, a gdy wynik badania laboratoryjnego w kierunku wykrycia CSF przeprowadzonego metodą PCR jest dodatni - przeprowadza się również badanie metodą ELISA.

Wszystkie badania laboratoryjne w kierunku wykrycia CSF przeprowadzane w ramach programu są wykonywane w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii, zgodnie z art. 25 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1077, z poźn. zm.).

4. Środki przewidziane programem

4.1. Podsumowanie środków przewidzianych programem

Działania podejmowane w związku z realizacją programu

Lata 2018-2020

S kontrola, nadzór

S badania

4.2. Władza centralna odpowiedzialna za nadzór nad realizacją programu i koordynację realizacji programu

Zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej Inspekcja wykonuje swoje zadania m.in. przez wykonywanie badań kontrolnych zakażeń zwierząt.

Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu. W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z przepisami dotyczacymi zwalczania chorób zakaźnych zwierząt obowiązującymi w Unii Europejskiej.

4.3. Opis i określenie obszarów geograficznych i administracyjnych, na których program będzie realizowany

Program wprowadza się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Program jest realizowany na obszarze 16 województw obejmujących 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatów.

Mapa 1. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej

wzór

Program wprowadza podział terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na strefę pierwszą oraz drugą, w zależności od ryzyka wystąpienia CSF w tej strefie, zgodnie z poniższą mapą.

Mapa 2. Podział terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na strefy w zależności od ryzyka wystąpienia CSF

wzór

4.4. Opis środków przewidzianych w programie

4.4.1. Powiadomienie o podejrzeniu wystąpienia CSF

Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zgłoszenia podejrzenia wystąpienia CSF. Obowiązek ten realizują również osoby mające kontakt ze zwierzętami, w szczególności przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub zawodowych, z tym że lekarz weterynarii wezwany do zwierzęcia, w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, informuje posiadacza zwierzęcia o obowiązkach określonych w art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i nadzoruje ich wykonanie do czasu przybycia powiatowego lekarza weterynarii lub osoby przez niego upoważnionej. Zgłoszenia należy dokonać do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio albo za pośrednictwem najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).

Dodatkowo, posiadacz świni informuje urzędowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świni w gospodarstwie na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami lub obszarze ochronnym, zgodnie z § 18 ust. 2 rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 711, z późn. zm.).

4.4.2. Zwierzęta i populacja zwierząt objęte programem

Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na dzień 31 grudnia 2016 r. w Polsce było zarejestrowanych 233 865 siedzib stad świń, w których utrzymywano 14 728 380 świń.

Szczegółowe informacje dotyczące liczby siedzib stad świń w województwach z uwzględnieniem wielkości gospodarstw przedstawia tabela 1.

Tabela 1. Liczba stad oraz pogłowie świń, z podziałem uwzględniającym wielkość gospodarstw (źródło: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, stan na dzień 31 grudnia 2016 r.)

Województwo Liczba świń Liczba siedzib stad
1-10 11-25 26-100 101-500 501-1000 powyżej

1000

1-10 11-25 26-

100

101-

500

501-

1000

powyżej

1000

dolnośląskie 11 240 18 120 29 755 25 741 13 823 124 412 2 623 1 104 653 129 20 33
kujawsko-pomorskie 37 187 90 125 311 618 415 049 164 670 482 843 8 017 5 320 6 253 2 059 237 166
lubelskie 84 357 92 354 117 694 165 475 104 068 279 660 20 937 5 768 2 622 735 156 128
lubuskie 5 649 9 572 19 225 21 822 12 708 212 790 1 256 571 411 112 17 46
łódzkie 51 792 107

311

211 958 315 297 207 841 528 464 11 111 6 432 4 570 1 395 297 225
małopolskie 30 085 44 591 63 702 44 052 17 603 28 856 7 021 2 737 1 453 230 27 10
mazowieckie 74 717 118

767

198 420 302 332 191 420 1 239 776 16 587 7 281 4 259 1 340 273 346
opolskie 11 851 29 185 108 745 170 120 52 003 132 949 2 545 1 719 2 119 857 77 51
podkarpackie 34 870 41 678 55 389 42 407 10 545 63 314 8 534 2 581 1 253 206 16 22
podlaskie 20 292 22 375 37 479 82 573 76 871 172 950 4 846 1 401 769 350 107 79
pomorskie 17 263 40 285 107 086 127 715 52 060 337 294 3 599 2 417 2 221 648 78 90
śląskie 12 743 27 896 61 385 69 790 13 270 122 183 2 685 1 667 1 295 343 21 22
świętokrzyskie 27 019 42 627 66 585 63 476 33 592 151 008 6 314 2 644 1 468 316 50 50
warmińsko-mazurskie 9 574 17 746 67 664 153 217 110 826 385 190 2 161 1 067 1 333 709 159 145
wielkopolskie 69 293 192 233 749 132 1 067 161 519 683 1 553 547 14 275 11 165 14 705 5 247 746 527
zachodniopomorskie 7 240 12 982 23 224 22 909 21 453 579 492 1 664 783 508 102 29 113
SUMA 505 172 907 847 2 229 061 3 089 136 1 602 436 6 394 728 114 175 54 657 45 892 14 778 2 310 2 053

Zgodnie z danymi Polskiego Związku Łowieckiego, w roku łowieckim 2015/2016 liczba dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosiła około 229 000 sztuk. Liczbę dzików w poszczególnych województwach przedstawia tabela 2.

Tabela 2. Liczba dzików w poszczególnych województwach (źródło: Polski Związek Łowiecki, stan marzec 2016 r.)

Województwo Pogłowie dzików
dolnośląskie 20 448
kujawsko-pomorskie 11 931
lubelskie 12 694
lubuskie 16 110
łódzkie 7970
małopolskie 4889
mazowieckie 17 808
opolskie 8878
podkarpackie 8670
podlaskie 6677
pomorskie 17 942
śląskie 8734
świętokrzyskie 5391
warmińsko-mazurskie 21 590
wielkopolskie 25 075
zachodniopomorskie 33 962
W sumie 228 769

4.4.3. Identyfikacja i rejestracja zwierząt oraz gospodarstw

Podstawa prawna identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz gospodarstw:

1) ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 546);

2) ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2017 r. poz. 1853);

3) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 listopada 2007 r. w sprawie sposobu oznakowania bydła, owiec i kóz oraz świń, określenia wzorów znaków identyfikacyjnych oraz wymagań i warunków technicznych kolczyków dla zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 1635, z późn. zm.).

Numerem identyfikacyjnym świni jest numer siedziby stada, w której zwierzę się urodziło, albo innej siedziby stada, w której zwierzę przebywało powyżej 30 dni. W dokumentacji dotyczącej świń (np. w świadectwie zdrowia) stosuje się numer ostatniej siedziby stada, w której świnia przebywała powyżej 30 dni i została w tej siedzibie stada oznakowana.

W przypadku świń urodzonych w danej siedzibie stada, istnieje obowiązek oznakowania tych zwierząt w terminie 30 dni od dnia ich urodzenia, przez założenie na lewą małżowinę uszną kolczyka zawierającego numer siedziby stada urodzenia. Fakt oznakowania świń należy zgłosić w terminie 7 dni od dnia dokonania oznakowania kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

W przypadku gdy świnia została przemieszczona do innej siedziby stada niż siedziba stada urodzenia i przebywa w tej siedzibie dłużej niż 30 dni, istnieje obowiązek dodatkowego oznakowania świni tatuażem zawierającym numer tej siedziby stada. Oznakowanie tatuażem musi być wykonane nie później niż przed opuszczeniem przez tę świnię siedziby stada. Fakt dodatkowego oznakowania należy zgłosić kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w terminie 7 dni od dnia dokonania oznakowania.

Zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, koszty związane z oznakowaniem świń ponosi ich posiadacz.

Dodatkowo, świnie poddawane ocenie wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt, zgodnie z przepisami o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, są oznakowane w sposób umożliwiających ich identyfikację. Sposób oznakowania i identyfikacji do celów hodowlanych, w tym świń, określa związek hodowców lub inny podmiot upoważniony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa do prowadzenia oceny wartości użytkowej. Świnie do celów hodowlanych znakuje się trwale i indywidualnie, używając kolczyków, identyfikatorów elektronicznych i znaków identyfikacyjnych lub stosując tatuaż.

4.4.4. Kwalifikacja zwierząt i stad

Została opisana w ust. 3.2.

4.4.5. Zasady przemieszczania zwierząt

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje obowiązek zaopatrywania świń przemieszczanych w obrocie krajowym w świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie badania klinicznego świń przeprowadzonego nie wcześniej niż 24 godziny przed przemieszczeniem tych świń.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, nadzór nad przemieszczaniem zwierząt sprawuje powiatowy lekarz weterynarii.

4.4.6. Zastosowane badania i plany pobierania próbek do badań laboratoryjnych

Została opisana w ust. 3.2.2 i 3.2.3

4.4.7. Zastosowanie szczepionki i plany szczepień

Nie dotyczy.

4.4.8. Informacje i ocena dotycząca środków bezpieczeństwa biologicznego (zarządzanie i infrastruktura)

Wymagania weterynaryjne, w tym wymagania bioasekuracji, dla gospodarstw utrzymujących świnie umieszczane na rynku określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. poz. 1643).

Ponadto, na obszarach objętych ograniczeniami w związku z występowaniem ASF obowiązują środki bioasekuracji określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia "Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018 (Dz. U. poz. 517, z późn. zm.).

4.4.9. Środki podejmowane w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania laboratoryjnego w kierunku CSF

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania laboratoryjnego w kierunku CSF powiatowy lekarz weterynarii podejmuje działania określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zwalczania klasycznego pomoru świń (Dz. U. z 2007 r. poz. 17).

4.4.10. System odszkodowań dla posiadaczy świń poddanych ubojowi lub zabitych

Odszkodowania wypłaca się na podstawie art. 57c zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

4.4.11. Kontrola realizacji programu i sprawozdawczość

Na podstawie art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu.

W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, Główny Lekarz Weterynarii informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji, zgodnie z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającego przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniającego dyrektywy Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE (Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 1, z późn. zm.).

5. Korzyści wynikające z realizacji programu

Przeprowadzenie działań objętych programem przyczyni się do wczesnego wykrycia CSF w populacji świń lub dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Odpowiednio wczesne wykrycie zakażenia wirusem CSF pozwoli na podjęcie działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się CSF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pozostałych państw członkowskich, a tym samym na ograniczenie strat ekonomicznych z tego tytułu.

6. Dane dotyczące rozwoju epidemiologicznego CSF w okresie ostatnich pięciu lat

6.1. Rozwój CSF

Ostatnie ognisko lub przypadek CSF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzono w 1994 r.

6.1.1. Dane dotyczące zwierząt

Nie dotyczy.

6.2. Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Rok: 2012

Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita

Polska

świnie badanie serologiczne ELISA 10 157 0
dziki odstrzelone badanie serologiczne ELISA 12 185 0
dziki padłe badanie wirusologiczne PCR 106 0
Razem 22 448 0

Rok: 2013

Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita

Polska

świnie badanie serologiczne ELISA 10 155 0
dziki odstrzelone badanie serologiczne ELISA 13 770 0
dziki padłe badanie wirusologiczne PCR 148 0
Razem 24 073 0

Rok: 2014

Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita

Polska

świnie badanie serologiczne ELISA 9 388 0
dziki odstrzelone badanie serologiczne ELISA 14180 0
dziki padłe badanie wirusologiczne PCR 1190 0
Razem 24 758 0

Rok: 2015

Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita

Polska

świnie badanie serologiczne ELISA 8 409 0
dziki odstrzelone badanie serologiczne ELISA 14 814 0
dziki padłe badanie wirusologiczne PCR 2 052 0
Razem 25 275 0

Rok: 2016

Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba zbadanych próbek Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita

Polska

świnie badanie serologiczne ELISA 9 149 0
dziki odstrzelone badanie serologiczne ELISA 17 207 0
dziki padłe badanie wirusologiczne PCR 2 190 0
Razem 28 546 0

6.3. Dane dotyczące zakażenia

W latach 2012-2016 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie stwierdzono ognisk CSF u świń oraz przypadków CSF u dzików.

6.4. Dane dotyczące statusu pod koniec każdego roku

Nie dotyczy.

6.5. Dane dotyczące programów szczepień lub leczenia

Nie dotyczy.

6.6. Dane dotyczące dzikiej zwierzyny

6.6.1. Oszacowanie liczebności populacji zwierząt wolno żyjących

Dane w ust. 4.4.2.

6.6.2. Nadzór nad chorobami i inne w odniesieniu do zwierząt wolno żyjących

Nie dotyczy.

6.6.3. Dane dotyczące szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Nie dotyczy.

7. Założenia programu

7.1. Założenia w zakresie badań laboratoryjnych

Rok: 2018-2020 Choroba: CSF

Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Planowana liczba zwierząt do badania Liczba planowanych badań

laboratoryjnych

dolnośląskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 7 7
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 49 49
kujawsko-pomorskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 206 206
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 46 46
lubelskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 125 125
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 533 533
lubuskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 21 21
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 49 49
łódzkie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 126 126
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 43 43
małopolskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 76 76
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 36 36
mazowieckie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 323 323
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 723 723
opolskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 35 35
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 27 27
podkarpackie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 40 40
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 209 209
podlaskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 60 60
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 275 275
pomorskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 76 76
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 105 105
śląskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 31 31
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 88 88
świętokrzyskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 14 14
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 8 8
warmińsko-mazurskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 112 112
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 337 337
wielkopolskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 98 98
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 71 71
zachodniopomorskie PCR świnie domowe - podejrzane o CSF krew lub narządy 31 31
PCR dziki padłe i odstrzelone narządy 110 110
RAZEM PCR-świnie 1381
RAZEM PCR-dziki 2709

7.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych

Zostały opisane w ust. 3.2.

7.1.2. Założenia w zakresie badania stad i zwierząt

Zostały opisane w ust. 3.2.2 i 3.2.3

7.2. Założenia w zakresie kwalifikacji stad i zwierząt

Nie dotyczy.

7.3. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia

7.3.1. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia

Nie dotyczy.

7.3.2. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny

Nie dotyczy.

8. Szczegółowa analiza kosztów realizacji programu

8.1. Koszty realizacji programu w 2018 r.

Przeznaczenie

kosztów

Wyszczególnienie Ilość jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie podejrzane o CSF żywe lub padłe 1381 świń 17,81 24 595,61 4,19 5 786,39 tak
dziki padłe i chore odstrzelone 2709

dzików

18,48 50 062,32 4,35 11 784,15 tak
1.2. Koszt badań laboratoryjnych test PCR 4090

badań

166,54 681 148,60 39,19 160 287,10 tak
RAZEM 755 806,53 177 857,64
w tym koszty kwalifikowane: 755 806,53 177 857,64

Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,25 zł, zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2017 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowywane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2018, w ramach limitu wydatków budżetowej części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.

Finansowanie programu odbywać się będzie ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe, działu 758 - różne rozliczenia, rozdziału 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12, przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym finansowanie programów zwalczania tych chorób, badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, a także w części 85 - budżety wojewodów działu 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdziału 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego w ustawie budżetowej na rok 2018.

8.2. Koszty realizacji programu w 2019 r.

Przeznaczenie

kosztów

Wyszczególnienie Ilość jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie podejrzane o CSF żywe lub padłe 1381 świń 17,81 24 595,61 4,19 5 786,39 tak
dziki padłe i chore odstrzelone 2709

dzików

18,48 50 062,32 4,35 11 784,15 tak
1.2. Koszt badań laboratoryjnych test PCR 4090

badań

166,54 681 148,60 39,19 160 287,10 tak
RAZEM 755 806,53 177 857,64
w tym koszty kwalifikowane: 755 806,53 177 857,64

Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,25 zł, zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2017 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowywane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2019, w ramach limitu wydatków budżetowej części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.

Finansowanie programu odbywać się będzie ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe, działu 758 - różne rozliczenia, rozdziału 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12, przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym finansowanie programów zwalczania tych chorób, badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, a także w części 85 - budżety wojewodów działu 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdziału 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego w ustawie budżetowej na rok 2019.

8.3. Koszty realizacji programu w 2020 r.

Przeznaczenie

kosztów

Wyszczególnienie Ilość jednostek Koszt jednostkowy w zł Kwota całkowita w zł Koszt jednostkowy w euro Kwota całkowita w euro Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie)
1. Badania
1.1. Koszt pobierania próbek świnie podejrzane o CSF żywe lub padłe 1381 świń 17,81 24 595,61 4,19 5 786,39 tak
dziki padłe i chore odstrzelone 2709

dzików

18,48 50 062,32 4,35 11 784,15 tak
1.2. Koszt badań laboratoryjnych test PCR 4090

badań

166,54 681 148,60 39,19 160 287,10 tak
RAZEM 755 806,53 177 857,64
w tym koszty kwalifikowane: 755 806,53 177 857,64

Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,25 zł, zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2017 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowywane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2020, w ramach limitu wydatków budżetowej części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.

Finansowanie programu odbywać się będzie ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwy celowe, działu 758 - różne rozliczenia, rozdziału 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12, przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym finansowanie programów zwalczania tych chorób, badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, a także w części 85 - budżety wojewodów działu 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdziału 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego w ustawie budżetowej na rok 2020.

1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2325).
2 Załącznik zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 27 września 2018 r. (Dz.U.2018.1923) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2018 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024