Posiedzenie zdalne w sprawach cywilnych - krok po kroku
Zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, które weszły w życie 14 marca 2024 r., w sposób istotny przemodelowały art. 151 k.p.c., który reguluje kwestie posiedzeń zdalnych. Dla porządku przypominamy, że posiedzenie zdalne, to posiedzenie jawne przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość. Posiedzenie zdalne jest dopuszczalne, jeśli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na charakter czynności, które mają być dokonane na posiedzeniu, a przeprowadzenie posiedzenia zdalnego zagwarantuje pełną ochronę praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania.
Posiedzenia zdalne, to niewątpliwie owoc informatyzacji procedur sądowych i całego wymiaru sprawiedliwości. Jest to o tyle "wygodne" rozwiązanie, że na sali sądowej mogą przebywać jedynie członkowie składu orzekającego i protokolant. Pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu nie muszą przebywać w budynku sądu prowadzącego postępowanie.
Zapis obrazu i dźwięku z czynności procesowych odbywających się na sali sądowej przekazuje się do miejsca przebywania tych uczestników posiedzenia, którzy zgłosili zamiar zdalnego udziału w posiedzeniu sądu, oraz z miejsca przebywania tych uczestników posiedzenia do budynku sądu prowadzącego postępowanie.
Szczegółowo przedmiotową kwestię omawia Robert Bełczącki w procedurze: Posiedzenie zdalne, w której krok po kroku przybliża przebieg takiego posiedzenia.
Zobacz również: Rozprawy zdalne w postępowaniu cywilnym
Zarządzenie przeprowadzenia posiedzenia zdalnego
Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia zdalnego nie tylko na wniosek, ale także z urzędu, zwłaszcza jeśli strona lub jej pełnomocnik na podstawie art. 235(1) k.p.c. domaga się przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka lub z przesłuchania stron w ramach posiedzenia zdalnego.
Autor procedury zwraca jednak uwagę, że zarządzając przeprowadzenie posiedzenia zdalnego, przewodniczący może zastrzec, że określona osoba weźmie udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu prowadzącego postępowanie, jeżeli będzie przebywać w budynku innego sądu.
Usprawiedliwieniem dla takiego zastrzeżenia może być konieczność zapewnienia należytej identyfikacji osób biorących udział w czynności oraz bezpieczeństwa przesyłu danych.
Ponadto przewodniczący może zarządzić, że osoba pozbawiona wolności będzie uczestniczyć w czynnościach procesowych wyłącznie w ramach posiedzenia zdalnego i w takim przypadku w miejscu przebywania tej osoby bierze udział w posiedzeniu zdalnym przedstawiciel administracji zakładu karnego lub aresztu śledczego, pełnomocnik, jeżeli został ustanowiony, oraz tłumacz, jeżeli został powołany. Zarządzenie takie może zostać wydane także wobec osób objętych postępowaniem terapeutycznym.
Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu zdalnym
Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu zdalnym może się odbywać z osobistym albo bez osobistego stawiennictwa na sali sądowej świadka lub stron.
W toku posiedzenia zdalnego, z wymaganym osobistym stawiennictwem na sali sądowej świadka lub strony, na sali sądowej przebywają sąd i protokolant oraz wezwany świadek lub strony, a pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu nie muszą (chociaż mogą) przebywać w budynku sądu prowadzącego postępowanie.
W wypadku posiedzenia zdalnego, bez wymaganego osobistego stawiennictwa na sali sądowej świadka lub strony, na sali sądowej przebywają sąd i protokolant, a pozostałe osoby uczestniczące w posiedzeniu nie muszą (chociaż mogą) przebywać w budynku sądu prowadzącego postępowanie.
Co istotne, osoba biorąca udział w posiedzeniu zdalnym, przebywająca poza budynkiem sądu, zobowiązana jest poinformować sąd o miejscu, w którym przebywa, oraz dołożyć wszelkich starań, aby warunki w miejscu jej pobytu licowały z powagą sądu i nie stanowiły przeszkody do dokonania czynności procesowych z jej udziałem.
W razie odmowy podania wskazanej informacji lub jeżeli zachowanie tej osoby budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przebiegu czynności dokonanych zdalnie z jej udziałem, sąd może wezwać tę osobę do osobistego stawiennictwa na sali sądowej
Więcej informacji na temat przebiegu posiedzenia zdalnego znajdziesz w procedurze: Posiedzenie zdalne.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat samych procedur, zobacz krótki film opisujący tę kategorię dokumentów.
Wojciech Kowalski
Senior Product Manager