Egzekucja przeprosin po nowelizacji KPC

Nowelizacja KPC w zasadniczy sposób zmieniła przepisy dotyczące egzekucji wyroku, który zobowiązuje pozwanego do złożenia i publikacji przeprosin za naruszenie dóbr osobistych. Przepisy obowiązują od 15 kwietnia 2023 r. Jakie były zasady przed tą datą? Co zmieniła nowelizacja?

Każdy ma prawo do ochrony swoich dóbr osobistych i tak zgodnie z Kodeksem Cywilnym, każdy czyjego dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać:

• zaniechania tego działania,
• by osoby, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
• zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny,
• żądać naprawienia na zasadach ogólnych.

Często zdarza się, że obok zadośćuczynienia pieniężnego istnieje obowiązek złożenia publicznych przeprosin. Oświadczenie to powinno być sporządzone w odpowiedniej formie i treści. Sąd wydając orzeczenie o naruszeniu dóbr osobistych wskazuje sposób i miejsce publikacji oświadczenia, jeśli domagał się go powód. Jeżeli pozwany nie spełni wyroku sądu podlega on egzekucji z art. 1050 k.p.c.

Brzmienie art. 1050 KPC przed nowelizacją 

Kodeks postępowania cywilnego określa, że dłużnik, który ma obowiązek złożenia publicznych przeprosin musi złożyć oświadczenie w określonym terminie i miejscu wyznaczonym przez sąd. Następnie, po terminie wyznaczonym dłużnikowi, sąd na wniosek wierzyciela może nakazać zapłatę sumy pieniężnej. Zapłata grzywny może nastąpić tylko na wniosek wierzyciela oraz w sytuacji gdy nie doszło do złożenia oświadczenia z przeprosinami. Tak więc grzywna nie jest karą, a środkiem przymusu służącym realizacji obowiązku nałożonego na dłużnika tytułem egzekucyjnym.

Co zmieniła nowelizacja?

15 kwietnia 2023 r. zaczęły obowiązywać zmienione przepisy art. 1050 k.p.c.. Ustawodawca poprzez dodanie § 4 ustanowił, że w przypadku, gdy dłużnik nie składa oświadczenia w odpowiedniej treści i formie w wyznaczonym terminie to sąd może wymierzyć mu grzywnę do 15 tyś. zł. Co więcej może nakazać zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt dłużnika ogłoszenia odpowiadającego treści wymaganego oświadczenia i we właściwej dla niego formie. Tym samym zmienia się dotychczasowe podejście do złożenia oświadczenia. Dotychczasowo dłużnik musiał sam je złożyć, teraz po zmianie przepisu może zrobić to za niego sąd. Ważna zmiana dotyczy też miejsca, gdzie składane ma być oświadczenia - przed zmianą najczęściej przeprosiny były w mediach, teraz w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

O kontrowersjach w zakresie egzekucji przeprosin więcej można przeczytać w komentarzu praktycznym autorstwa Michała Mikołajczaka - Egzekucja wyroku zobowiązującego do złożenia i publikacji oświadczenia o przeproszeniu za naruszenie dóbr osobistych. 

Tagi:
• LEX Windykacje