Wolters Kluwer Sklep Online

Jesteś już użytkownikiem programów LEX?

Kwestionowanie umów kredytów frankowych o charakterze mieszanym

02 marca 2023

Coraz częściej w orzecznictwie używa się terminu "umowa mieszana" w kontekście kredytów frankowych. Charakteryzuje się ona połączeniem cech umowy typowo konsumenckiej z umową o charakterze niekonsumenckim ze względu na cel lub podmiot. Taka relacja może być problematyczna, gdy umowa zawiera postanowienia abuzywne.

Charakter umowy kredytu waloryzowanej kursem waluty obcej ma znacznie, gdy kredytobiorca decyduje się na jej zakwestionowanie przed sądem. To czy jest ona konsumencka, gospodarcza czy też mieszana może wpłynąć na dalsze losy zobowiązania. O tym, kiedy mamy do czynienia z danym charakterem umowy pisze Dawid Rogoziński w nowym komentarzu praktycznym, dostępnym w LEX Banki.

Umowa konsumencka, gospodarcza czy mieszana?

Określenie charakteru umowy jest możliwe po analizie kredytobiorcy i celu, jakim kierował się zaciągając zobowiązanie. Jeżeli kredytobiorca występuje w roli konsumenta, czyli zawiera umowę w celu osobistym (np. zakup lokalu na cele mieszkaniowe), jest to umowa konsumencka. Gdy zawiera ona postanowienia abuzywne - nie będę one wiązały konsumenta (jeżeli zostaną spełnione przesłanki z art. 3851 Kodeksu cywilnego).

Kiedy umowa kredytu związana jest bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową kredytobiorcy (np. zakup lokalu w celu prowadzenia tam działalności), jest to umowa gospodarcza. Taki kredytobiorca nie będzie mógł skorzystać z ochrony konsumenckiej.

Umową mieszaną będzie umowa zawierana na cel prywatny i gospodarczy jednocześnie lub sytuacja, gdy po stronie kredytobiorcy występuje zarówno konsument jak i podmiot, który nie korzysta z dobrodziejstw tego statusu. W zależności od ww. sytuacji umowa może być mieszana podmiotowo lub przedmiotowo. Skorzystanie z dobrodziejstw statusu konsumenta zależne będzie od danego przypadku.

Zakup mieszkania na prowadzenie działalności gospodarczej i cele mieszkalne

Wątpliwości może budzić sytuacja, w której kredytobiorca wziął kredyt na mieszkanie, w którym zaspokaja potrzeby mieszkaniowe i jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą. Zdaniem Eksperta, należy wyważyć, który z celów dominuje. Nawet jeżeli osoba fizyczna częściowo wykorzystuje lokal do prowadzenia działalności, wciąż przysługiwać jej będzie ochrona konsumencka. Będzie to zatem wciąż umowa konsumencka.

Wynajem mieszkania na kredyt we Frankach

A co w sytuacji, gdy kredytobiorca zakupił mieszkanie i je wynajmuje? Nie oznacza to od razu, że nie może korzystać z ochrony. Zakup mieszkania może być traktowany jako inwestycja o charakterze prywatnym. Nie występuje wtedy związek umowy z działalnością gospodarczą czy zawodową kredytobiorcy i umowa będzie miała charakter konsumencki.

Frankowicz frankowiczowi nierówny - o umowach mieszanych podmiotowo

Znacznie trudniej kształtuje się sytuacja, gdy po stronie kredytobiorcy występuje konsument i nie konsument. Częstym przypadkiem było zaciąganie zobowiązania przez rodziców z dziećmi, aby zwiększyć zdolność kredytową. W konsekwencji współkredytobiorcy posiadali zarówno cechy konsumenta jak i niekonsumenta.

Konsument zawsze będzie miał możliwość skorzystania z ochrony. Inaczej w przypadku osoby, dla której czynność zawarcia umowy miała związek z działalnością gospodarczą/ zawodową. Co zrobić w takiej sytuacji? Czy z odpowiedzialności zwolnią się konsumenci, a zobowiązanie przejdzie na niekonsumentów? A może sąd unieważni umowę mieszaną podmiotowo?

Na te pytania odpowiedział Ekspert - Dawid Rogoziński, w nowym komentarzu praktycznym pt. "Kwestionowanie umów kredytów frankowych o charakterze mieszanym ". Autor w rozważaniach uwzględnił problematykę rozliczenia kapitału w razie dalszego wykonywania umowy przez kredytobiorców niekonsumentów i zestawił to z essentialia negotii umowy kredytu. Komentarz znajdziesz w LEX Banki.

Podział majątku wspólnego małżonków

Julia Magulska

Redakcja Publikacji Elektronicznych