Co się dzieje z pakietem legislacyjnym "Fit for 55"?
W ciągu ostatnich trzech miesięcy Rada UE i Parlament Europejski osiągnęły tymczasowe porozumienia w sprawie sześciu projektów legislacyjnych wchodzących w skład pakietu legislacyjnego "Fit for 55" ("Gotowi na 55"), którego celem jest zmniejszenie do 2030 r. unijnych emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. w porównaniu do 1990 r. i zapewnienie UE neutralności klimatyczną do 2050 r. Aby projekty weszły w życie potrzebne jest jeszcze ich formalne zatwierdzenie przez obie instytucje i opublikowanie w unijnym dzienniku.
W programie LEX Prawo Europejskie udostępnione zostały analizy wszystkich sześciu projektów.
Unijny system handlu uprawnieniami do emisji
Pierwszy z projektów dotyczy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), czyli rynku emisji dwutlenku węgla (CO2) opartego na limitach emisyjnych i handlu uprawnieniami do emisji dla energochłonnych sektorów przemysłu i sektora wytwarzania energii.
Projektu zakłada m.in. ograniczenie emisji w sektorach objętych EU ETS o 62 proc. do 2030 r., ustanowienie osobnego systemu EU ETS dla sektorów budowlanego i transportu drogowego od 2027 r. oraz stopniowe wycofywanie darmowych uprawnień dla przemysłu aż do ich całkowitego usunięcia do 2034 r.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Redukcja emisji CO2 w sektorze użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF)
Sektor LULUCF to sektor związany z gospodarowaniem szeroko pojętymi gruntami oraz leśnictwem, a mówiąc bardziej szczegółowo – glebą, drzewami, drewnem, biomasą i roślinami. Sektor ten w określonych warunkach jest w stanie pochłaniać CO2 z atmosfery, ale może także stać się źródłem emisji gazów cieplarnianych. Problematyce tej poświęcone jest rozporządzenie (UE) 2018/841, które w związku z celami pakietu "Fit for 55" zostało poddane zmianom.
Celem zmian jest stopniowe zwiększanie pochłaniania i ograniczanie emisji, tak aby osiągnąć ogólnounijny cel. W myśl porozumienia zawartego między Radą UE i Parlamentem Europejskim obecne przepisy, przewidujące, że emisje nie przewyższą ilości pochłoniętych, będą obowiązywać do 2025 r. W okresie 2026–2030 w przypadku gdy pochłanianie byłoby wyższe niż emisje, każde państwo członkowskie miałoby wiążący cel krajowy na 2030 r.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Redukcja emisji CO2 w sektorach nieobjętych EU ETS
Kolejny z projektów dotyczy tzw. rozporządzenia o wspólnym wysiłku redukcyjnym. Wstępne porozumienie zawarte między Radą UE a Parlamentem Europejskim zatwierdza unijny cel redukcyjny na 2030 r. w wysokości 40% w porównaniu z 2005 r. dla sektorów nieobjętych systemem EU ETS, tzn. dla transportu drogowego i krajowego transportu morskiego, budynków, rolnictwa, odpadów i drobnego przemysłu.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Redukcja emisji CO2 z aut osobowych i dostawczych
Obaj współustawodawcy uzgodnili również bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych. Celem finalnym ma być przejście na mobilność bezemisyjną.
W projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie 2019/631 przewidziano w związku z tym, po pierwsze: docelową redukcję emisji CO2 o 55 proc. w przypadku nowych samochodów osobowych i o 50 proc. w przypadku nowych samochodów dostawczych do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2021 r. oraz, po drugie, docelową redukcję emisji CO2 o 100 proc. w przypadku zarówno nowych samochodów osobowych, jak i nowych samochodów dostawczych do 2035 r.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM)
Inny z projektów - odnoszący się do rozporządzenia dotyczącego mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM) - promuje przywóz do UE przez pozaunijne firmy towarów spełniających wysokie normy klimatyczne obowiązujące na obszarze Unii.
Rozporządzenie CBAM ma zapobiegać ryzyku ucieczki emisji i w tym celu reguluje emisje gazów cieplarnianych wbudowane w określone towary, które są wymienione w załączniku I do projektowanego rozporządzenia i które są przywożone na obszar celny Unii.
CBAM dotyczy przywozu produktów wytwarzanych w branżach wysokoemisyjnych. CBAM ma pomóc unikać – w pełnej zgodności z zasadami handlu międzynarodowego – sytuacji, gdy starania UE na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych będą niweczone przez wzrost emisji poza jej granicami spowodowany przeniesieniem produkcji do krajów poza UE (gdzie polityki przeciwdziałania zmianie klimatu są mniej ambitne niż polityki unijne) lub zwiększonym przywozem produktów wysokoemisyjnych.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Społeczny Fundusz Klimatyczny
Rada UE i Parlament Europejski porozumiały się również wstępnie co do projektu ustanowienia Społecznego Funduszu Klimatycznego w celu wspierania gospodarstw domowych w trudnej sytuacji, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu odczuwających skutki cenowe rozszerzenia systemu handlu emisjami na budynki, transport drogowy oraz paliwa dla dodatkowych sektorów.
Fundusz będzie częścią budżetu UE i będzie zasilany przez zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel do maksymalnej kwoty 65 mld EUR. Taka struktura budżetu umożliwia Funduszowi korzystanie z szeregu gwarancji związanych z budżetem europejskim, bez konieczności ponownego otwierania wieloletnich ram finansowych UE.
Więcej na ten temat - zob.: TUTAJ
Jeszcze o analizach projektów...
Zasadniczo, w każdej analizie znaleźć można opis tego, co zmieniło się w projekcie w porównaniu do poprzedniego etapu legislacyjnego. Każda analiza zawiera również standardowy zestaw informacji o danym projekcie, obejmujący m.in. linki do publikacji analizujących poprzednie wersje projektów oraz link do aktualnego tekstu projektu na stronach Eur-lex (pod warunkiem jego dostępności).
Warto przypomnieć także, że dostęp do wszystkich analiz unijnych projektów w LEX Prawo Europejskie można najłatwiej uzyskać przez PULPIT EUROPEJSKI. To tam znajduje się panel "NAJNOWSZA LEGISLACJA", gromadzący wszystkie opracowania dotyczące najważniejszych zmian w prawie zarówno tych, których proces legislacyjny jest w toku, jak i tych, które stały się już obowiązującymi aktami prawnymi.
product manager LEX Prawo Europejskie