Pomoc publiczna dla przedsiębiorców
Zasady udzielania pomocy publicznej wciąż sprawiają przedsiębiorcom wiele trudności. Wynika to między innymi z przytłaczającej liczby przedmiotowych aktów prawa UE, interpretacji Komisji Europejskiej czy orzecznictwa unijnych sądów. Tymczasem na polskim rynku prawniczym nadal brakuje całościowych opracowań w tym zakresie.
Lukę w tym względzie wypełnia monografia pt.: Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. Wybrane zagadnienia, pod redakcją Adama A. Ambroziaka, Katarzyny Pamuły-Wróbel i Roberta Zenca, dostępna między innymi w programie LEX Prawo Europejskie.
Wielką zaletą tej publikacji jest przedstawienie:
- unikalnej, aktualnej wiedzy na temat podstaw prawnych i struktury legislacyjno-instytucjonalnej systemu pomocy publicznej w UE oraz
- wiedzy i praktycznych umiejętności w zakresie oceny projektów pomocowych ze szczegółowymi regulacjami dotyczącymi dopuszczalności pomocy publicznej, w tym w ramach funduszy europejskich w latach 2014-2020.
Monografia omawia zarówno przesłanki i definicje pomocy publicznej, kwestie proceduralne związane z jej udzielaniem, jak i warunki uznawania za dopuszczalne wsparcia publicznego wybranych najważniejszych kategorii pomocy publicznej.
Pomoc de minimis
Pomoc de minimis to jedno z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych przeznaczeń pomocy w prawie polskim. Czytając monografię, można dowiedzieć się między innymi, jakie pułapki kryją się w udzielaniu tego rodzaju pomocy (np. w zakresie pojęcia pojedynczego przedsiębiorstwa czy jej kumulacji z pomocą o innych przeznaczeniach).
Regionalna pomoc inwestycyjna
Regionalna pomoc inwestycyjna ma ogromne znaczenie we wspieraniu rozwoju regionów najsłabiej rozwiniętych w UE, do których Polska w znacznej mierze wciąż jeszcze należy. W publikacji wyjaśniono przede wszystkim szereg niuansów związanych z pojęciem nowej inwestycji, kosztów kwalifikowanych czy efektu zachęty, które zarówno dla organów udzielających pomocy, jak i dla jej beneficjentów stanowią źródło licznych wątpliwości interpretacyjnych.
Pomoc publiczna na ochronę środowiska oraz w sektorze energetycznym
Wiele miejsca w publikacji poświęcono analizie reguł dopuszczalności pomocy publicznej na ochronę środowiska oraz w sektorze energetycznym, wynikających z kluczowego dla pomocy publicznej unijnego rozporządzenia nr 651/2014 oraz wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020. W związku z coraz ambitniejszą polityką klimatyczną UE wsparcie w tych obszarach udzielane jest w coraz większych kwotach, a skutki pomocy są obserwowane nie tylko przez bezpośrednich jej beneficjentów, lecz także wywierają istotny wpływ na całą gospodarkę.
Pomoc na badania, rozwój i innowacje
W monografii omówiono również podstawowe pojęcia i zagadnienia istotne z punktu widzenia pomocy na badania, rozwój i innowacje, w tym w szczególności pojęcie działalności gospodarczej, specyfikę beneficjentów pomocy na badania, rozwój i innowacje oraz zasady współpracy organizacji badawczych z przedsiębiorstwami. Biorąc pod uwagę fakt, że zdecydowana większość przypadków takiej pomocy jest udzielana w Polsce na zasadach określonych w rozporządzeniu 651/2014, szczegółowo omówiono warunki dopuszczalności pomocy wynikające właśnie z tego aktu prawnego. Przedstawione zostały również podstawowe zasady uznawania pomocy za zgodną z rynkiem wewnętrznym, o których mowa w zasadach ramowych B+R+I. Ponadto, co może okazać się szczególnie cenne dla Czytelnika, wyjaśniono najważniejsze założenia przykładowego polskiego programu pomocowego przewidującego udzielanie pomocy na badania, rozwój i innowacje zgodnie z warunkami dopuszczalności określonymi w rozporządzeniu 651/2014, tj. ulgi badawczo-rozwojowej.
Pomoc na infrastrukturę lokalną, kulturalną oraz sportowo-rekreacyjną
Obszarami, z którymi pomoc publiczna przez beneficjentów na ogół nie jest utożsamiana, są te związane z pomocą na infrastrukturę lokalną, kulturalną oraz sportowo-rekreacyjną. Praktyka i orzecznictwo Komisji Europejskiej wskazują jednak jednoznacznie, że finansowanie nawet tego typu infrastruktury może również wiązać się z wystąpieniem pomocy publicznej. W publikacji podjęto w związku z tym próbę rozgraniczenia pomocy od jej braku, jak również opisano zasady jej dopuszczalności w stosunku do każdego z trzech przeznaczeń pomocy.
Wymiar finansowy pomocy publicznej i jej monitorowanie
Oprócz zasad dotyczących pomocy publicznej w wybranych jej kategoriach w monografii poddano analizie również inne zagadnienia dotyczące wsparcia publicznego. Jednym z najciekawszych zagadnień jest aspekt wartościowy udzielania pomocy publicznej. W publikacji omówiono niezbędne informacje pozwalające na wyliczenie wartości pomocy publicznej dla poszczególnego przedsiębiorcy, tak aby możliwe było zapewnienie porównywalności wartości pomocy publicznej udzielonej w różnym czasie i w różnych formach. Wskazano metody przeliczania wartości korzyści uzyskiwanych przez przedsiębiorców na skutek udzielenia pomocy publicznej w różnych formach na ekwiwalent dotacji netto, uwzględniające zarówno zmianę wartości pieniądza w czasie, jak i preferencyjne oraz odpowiadające im rynkowe parametry przysporzenia korzyści. Przy prezentacji sposobów wyliczenia wartości pomocy odwołano się zarówno do przepisów prawa unijnego, jak i krajowego oraz zobrazowano je przykładami. Kolejnym istotnym zagadnieniem jest monitorowanie pomocy publicznej w Polsce. W monografii wskazano unijne i krajowe źródła prawa, które regulują proces monitorowania, zadania z nim związane oraz podmioty odpowiadające za poszczególne zadania. Przedstawiono w niej także najważniejsze aspekty sprawozdawczości, tj. kto sporządza sprawozdanie, jaki jest zakres sprawozdania, komu i w jaki sposób powinno zostać przekazane i jakie obowiązują terminy na złożenie sprawozdania o udzielonej pomocy publicznej.
Co dalej z regułami udzielania pomocy publicznej?
Jak przypominają autorzy monografii, Komisja Europejska ogłosiła 7 stycznia 2019 r. przedłużenie o dwa lata okresu obowiązywania istniejących reguł określających warunki dopuszczalności pomocy publicznej. Oznacza to, że treść monografii powinna pozostać zasadniczo aktualna aż do końca 2022 r.
product manager LEX Prawo Europejskie