Sygnaliści w placówkach wykonujących działalność leczniczą - kim są?

Do 17 grudnia 2021 r. Polska miała czas na implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii - tzw. dyrektywę o sygnalistach. Jej przepisy nakładają szereg nowych obowiązków m.in. na placówki wykonujące działalność leczniczą. W tej sytuacji nasuwa się podstawowe pytanie - Kim jest sygnalista?

Odpowiedź na to pytanie w kontekście ochrony zdrowia jest dość skomplikowana. Pod uwagę wziąć należy wiele czynników wynikających z przepisów wspomnianej Dyrektywy. Zostały one szczegółowo omówione w nowym komentarzu praktyczym dostępnym w LEX autorstwa Macieja Łokaja ,,Sygnalista w podmiocie leczniczym - kto i kiedy podlega ochronie?''.

1. Umowa o pracę, mianowanie, wolontariat - jaki stosunek łączy sygnalistę z organizacją?

Projekt polskiej ustawy o ochronie tzw. sygnalistów zakłada właściwie tożsame rozwiązania podmiotowe jak w przypadku dyrektywy unijnej. Można jednak zauważyć, że katalog podmiotów przysługującym ochronę jest nieco inaczej przedstawiony. Przepisy dyrektywy bowiem, określają minimalny poziom ochrony. W przypadku placówek wykonujących działalność leczniczą, obok pracowników, definiowanych zgodnie z przepisami kodeksu pracy, najbardziej istotnymi są osoby połączone z placówką leczniczą na podstawie:

• wyboru,
• powołania,
• mianowania
• spółdzielczej umowy o pracę.

Ponadto ochrona przysługuje osobom połączonym z placówką medyczną innym stosunkiem niż stosunek pracy, co w sposób wyczerpujący zostało przedstawione we wspomnianym wyżej komentarzu praktycznym.

2. Co oprócz spełnienia przesłanek podmiotowych?

Omawiana Dyrektywa oprócz wymienienia podmiotów objętych zakresem jej przepisów określa również inne warunki, jakie te podmioty muszą spełnić aby ochronę otrzymać. Pierwszym, i pewnie najważniejszym jest pozyskanie wiadomości o naruszeniu poprzez wykonywanie pracy lub w związku z jej wykonywaniem. Ponadto zgłaszający musi się kierować dobrą wiarą w przekazywaniu informacji o naruszeniu. Musi się więc charakteryzować uczciwością. Trzecim warunkiem jest prawidłowe zgłoszenie, o czym więcej dowiesz się w naszym komentarzu praktycznym.

Powyższe krótkie omówienie jest tylko wstępem i zapowiedzią tego, co czeka placówki wykonujące działalność leczniczą w związku z wprowadzeniem rozwiązań dotyczących ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa. Na dalsze rozważania na ten temat musimy jeszcze poczekać, zarówno na oficjalny tekst ustawy ale także na praktykę. Zawartość programu LEX Ochrona Zdrowia w zakresie sygnalistów będzie rozwijana, zarówno przez nowe komentarze praktyczne, ale także wzory dokumentów. Dodatkowo, 26 stycznia 2022 r. odbędzie się szkolenie online ,,Obowiązki szpitali i przychodni dotyczące ochrony sygnalistów''.