TOP 5 najpopularniejszych orzeczeń TSUE w I kwartale 2021 r.
Minął właśnie marzec, a wraz z nim dobiegł końca pierwszy kwartał 2021 r. W tym okresie Trybunał Sprawiedliwości UE wydał kilka ważnych orzeczeń. Które z nich interesowały najbardziej Użytkowników programów LEX? Jakich zagadnień dotyczyły? Wszystkiego dowiesz się, zapoznając się z naszym raportem na ten temat.
Listę najczęściej czytanych orzeczeń unijnych przedstawiamy w kolejności od tych najbardziej popularnych. Przy okazji przypominamy również publikacje udostępnione w programach LEX, które omawiają przedmiotowe orzeczenia.
1. C-895/19, A. przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej
Na pierwszym miejscu na liście znajduje się polski wyrok, w którym TSUE orzekł, że przepisy dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie stosowaniu polskich przepisów podatkowych, które skutkują przesunięciem w czasie prawa do rozliczenia podatku VAT naliczonego w stosunku do podatku VAT należnego przy transakcjach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Zdaniem naszej ekspertki - dor. pod. Agnieszki Wesołowskiej, przedmiotowy wyrok otwiera podatnikom możliwość dokonywania korekt oraz wznawiania postępowań, w których zapadały dla nich niekorzystne decyzje.
Więcej zob.:
2. C-48/20, UAB „P” przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w B.
Drugi w kolejności wyrok również dotyczył polskiej sprawy. TSUE orzekł w nim, że podatnik ma prawo do dokonywania korekt podatku VAT wykazywanego na dokumentach księgowych w przypadku, gdy rozpoczęto w stosunku do nich czynności kontrolne.
Skutkiem wyroku powinna być nie tylko zmiana stosowanej od lat przez organy podatkowe praktyki, w świetle której w konsekwencji wszczęcia kontroli podatkowej podatnik traci prawo do dokonania korekt swoich faktur. Orzeczenie to może również prowadzić do nowelizacji ustawy o VAT, lub też wydanie interpretacji ogólnej wskazującej na konieczność takiego stosowania przepisów, która zgodnie będzie z tezami wyroku.
Do tego czasu, jak podkreśla A. Wesołowska, wydaje się oczywistym, że podatnicy mogą bezpośrednio powoływać się na komentowane orzeczenie w sporach w organami, ponieważ wykładnia art. 108 ust. 1 ustawy o VAT zaprezentowana przez Trybunał daje podatnikom nowe argumenty w sporach z organami. Zdaniem ekspertki, wyrok może również potencjalnie wywoływać skutki wstecz: podatnicy, pozbawiani w przeszłości możliwości dokonywania korekt podczas kontroli podatkowych, których dobra wiara była kwestią bezsporną, mogą obecnie domagać się realizacji swoich podstawowych praw.
Więcej zob.:
3. C-812/19, Danske Bank
Na 3. miejscu na liście najczęściej czytanych orzeczeń jest również wyrok w sprawie podatkowej, ten jednak został wydany w zagranicznej sprawie. TSUE stwierdził w nim, że zakład główny spółki znajdujący się w danym państwie członkowskim, który należy do grupy VAT, oraz nienależący do grupy VAT oddział tej spółki, który ma siedzibę w innym państwie członkowskim, należy uznać za odrębnych podatników, w sytuacji, gdy zakład główny świadczy na rzecz wspomnianego oddziału usługi, których koszty przypisuje temu oddziałowi.
Zdaniem A. Wesołowskiej, wyrok może prowadzić do zmiany, jeżeli nie rewolucji, w rozliczeniach pomiędzy spółkami a ich oddziałami, szczególności tymi, które położone są w różnych państwach członkowskich. Jeżeli bowiem teza przedstawiona w orzeczeniu ugruntuje się, a przede wszystkim będzie stosowana w oderwaniu od stanu faktycznego dotyczącego grup VAT, faktycznie organy podatkowe mogą uznawać oddziały jako niezależne, dla potrzeb podatku VAT, podmioty. W praktyce oznacza to, że transakcje dokonywane pomiędzy oddziałami a spółkami co do zasady będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Następstwem tego, jak podkreśla nasza ekspertka, będzie również to, że oddziały będą niewątpliwie miały również prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z takich transakcji, czego obecnie były pozbawione. Oczywiście, opodatkowanie transakcji może budzić też pewnego rodzaju trudności i wątpliwości, jak np. ustalenie prawidłowej stawki podatku oraz przede wszystkim zastosowanie ceny rynkowej dla potrzeb przepisów dotyczących cen transferowych. Trudno jest również jednoznacznie określić, czy wyrok ten może mieć wpływ na przeszłe rozliczenia oddziałów i potencjalne próby dokonania korekt rozliczeń uwzględniających odliczenie VAT, jednak nie ma najmniejszych wątpliwości, że rozstrzygnięcie to otwiera zdecydowanie możliwości tak opodatkowania, jak i odliczenia VAT z transakcji pomiędzy podmiotami ściśle powiązanymi, jakimi są oddział i spółka.
Więcej zob.:
4. C-585/19 (Academia de Studii Economice din Bucureşti)
Kolejny wyrok - również w zagranicznej sprawie - dotyczył wymiaru odpoczynku w przypadku kilku umów o pracę. TSUE uznał w orzeczeniu, że w sytuacji gdy pracownik zawarł kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą, minimalny okres odpoczynku dobowego stosuje się do tych umów rozpatrywanych łącznie, a nie do każdej ze wspomnianych umów rozpatrywanej odrębnie.
Jak podkreśla nasza ekspertka - A. Partyk, TSUE w wyroku nakazuje otaczać szczególną ochroną pracowników, którzy w mniejszym niż pracodawca stopniu mają możliwość wpływania na kształt i liczbę umów o pracę. Ich prawo do dobowego odpoczynku nie może być iluzoryczne. Gwarantowany przez unijne prawo i kodeks pracy 11-godzinowy nieprzerwany odpoczynek nie może być poświęcany na pracę świadczoną w ramach innej umowy zawartej z tym samym pracodawcą. Zdaniem specjalistki, wydane orzeczenie powinno wpłynąć na kształt wykładni krajowych regulacji i być może doprowadzi do zmian w prawie.
Więcej zob.:
5. C-580/19 (Stadt Offenbach am Main)
Ostatnie miejsce na liście najpopularniejszych wyroków unijnego Trybunału w pierwszym kwartale b.r. zajmuje wyrok poświęcony analizie pojęć "okres dyżuru" i „okres pracy”. Określono w nim, jakie warunki musi spełniać dyżur pozazakładowy, aby można go było traktować za czas pracy, za który należy się wynagrodzenie. Obradujący w składzie wielkiej izby Trybunał unijny uznał, iż okresy dyżuru pozazakładowego mogą być zakwalifikowane w całości jako czas pracy tylko pod warunkiem, że pracownik (w tym przypadku strażak) doznawał obiektywnych i znaczących przeszkód w swobodnym zarządzaniu czasem, kiedy nie świadczył pracy i nie mógł poświęcać się wówczas własnym sprawom.
Podobny wyrok w sprawie C-344/19, Radiotelevizija Slovenija dotyczył techników specjalistów sprawujących dyżury w centrach nadawczych oddalonych znacznie od miejsca jego zamieszkania.
Zdaniem A. Partyk, oba orzeczenia wpływają na rozumienie pojęcia „dyżuru” również na gruncie prawa polskiego, gdyż w przypadkach, w których nałożone na pracownika ograniczenia związane z dyżurem obiektywnie i bardzo znacząco wpływają na jego zdolność do swobodnego zarządzania podczas tego okresu czasem, w którym nie wymaga się od niego świadczenia pracy, oraz do poświęcenia się wówczas własnym sprawom, okres „dyżuru” powinien być traktowany jako czas pracy. Analiza w tym zakresie musi być jednak dokonywana ad casum, biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania rozpoznawanej sprawy.
Więcej zob.:
product manager LEX Prawo Europejskie