Wstrzymanie wykonalności orzeczenia
Wykonanie orzeczenia sądu drugiej instancji może wyrządzić stronie niepowetowaną szkodę. W efekcie, sąd drugiej instancji może wstrzymać wykonanie swego orzeczenia do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego. Sąd drugiej instancji może też wstrzymać wykonanie orzeczenia sądu pierwszej instancji, pod warunkiem jednak oddalenia apelacji. Podobnie rzecz się ma w wypadku wstrzymania skuteczności zaskarżonego orzeczenia niepodlegającego wykonaniu.
Robert Bełczącki w procedurze "Wstrzymanie wykonalności albo skuteczności orzeczenia sądu drugiej instancji" wyjaśnia, że wykonalność dotyczy tylko tych orzeczeń, które mogą podlegać wykonaniu w drodze egzekucji. W wypadku orzeczeń nieposiadających tej cechy (chodzi tutaj przede wszystkim o wyroki uwzględniające powództwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa albo powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa) w rachubę wchodzi ich skuteczność.
Które orzeczenia ulegają wstrzymaniu wykonalności albo skuteczności?
Wstrzymanie wykonalności albo skuteczności dotyczy przede wszystkim wyroków sądu drugiej instancji, których wynikiem jest uwzględnienie powództwa:
- wyrok zmieniający wyrok sądu pierwszej instancji przez uwzględnienie powództwa;
- wyrok oddalający apelację od wyroku sądu pierwszej instancji uwzględniającego powództwo - Robert Bełczącki podkreśla, że w tym przypadku ustawa operuje pojęciem wstrzymania wykonalności albo skuteczności „także wyroku sądu pierwszej instancji”, od którego apelacja została oddalona, co prowadzi do wniosku, że wstrzymanie wykonalności albo skuteczności dotyczyć musi jednocześnie wyroków sądów obu instancji.
Wstrzymanie wykonalności albo skuteczności dotyczyć może także:
- wyroków sądu drugiej instancji, których skutkiem jest oddalenie powództwa,
- postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, ale tylko w części zasądzającej koszty procesu.
Kiedy wnosić o wstrzymanie wykonalności albo skuteczności orzeczenia?
Robert Bełczącki zauważa, że możliwość wstrzymania wykonalności albo skuteczności orzeczenia sądu drugiej instancji podlegającego zaskarżeniu skargą kasacyjną otwiera się już z chwilą wydania takiego orzeczenia, a nie dopiero z chwilą wniesienia skargi kasacyjnej.
Wniosek o wstrzymanie wykonalności albo skuteczności zgłoszony przed wniesieniem skargi kasacyjnej nie podlega więc oddaleniu jako przedwczesny, chyba że złożony został zanim orzeczenie sądu drugiej instancji podlegające zaskarżeniu skargą kasacyjną zostało wydane.
Z kolei oddaleniu jako spóźniony podlegać będzie wniosek zgłoszony po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę składającą wniosek w razie gdy skarga taka przez tę stronę nie zostanie wniesiona.
Co we wniosku o wstrzymanie wykonalności albo skuteczności orzeczenia przed przedstawieniem skargi kasacyjnej Sądowi Najwyższemu?
We wniosku strona powinna powołać okoliczności usprawiedliwiające twierdzenie, że wskutek wykonania albo skuteczności orzeczenia podlegającego zaskarżeniu skargą kasacyjną może zostać wyrządzona stronie niepowetowana szkoda, co stanowi podstawę uwzględnienia wniosku.
Pod pojęciem niepowetowanej szkody w rozumieniu tego przepisu należy rozumieć szkodę, która w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej nie będzie mogła być naprawiona przez zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub przez przywrócenie stanu poprzedniego.
Jeśli wniosek o wstrzymanie wykonalności albo skuteczności orzeczenia sądu drugiej instancji nie jest zawarty w skardze kasacyjnej wniesionej od tego orzeczenia, powinien przybrać formę pisma procesowego, które spełniać musi warunki przewidziane w art. 126 i 128 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
Zgłoszenie takiego wniosku nie jest objęte przymusem adwokacko-radcowskim.
Znacznie więcej informacji na temat przebiegu postępowania, a także odesłania do wielu innych dokumentów z zakresu wykładni i praktyki, można znaleźć we wspomnianej procedurze: "Wstrzymanie wykonalności albo skuteczności orzeczenia sądu drugiej instancji".
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat samych procedur, zobacz krótki film https://www.youtube.com/watch?v=4d_sNsKQ3Qc opisujący tę kategorię dokumentów.
product manager Działu Legal