Wolters Kluwer Sklep Online

Jesteś już użytkownikiem programów LEX?

TSUE: co ciekawego czeka nas w listopadzie?

04 listopada 2021

W listopadzie Trybunał Sprawiedliwości UE wyda kilka wyroków, które będą istotne dla obrotu prawnego w Polsce. Przedstawiony w tekście subiektywny wybór spraw obejmuje takie kwestie jak: zwrot pomocy publicznej, prawo żywnościowe, spór o sądownictwo polskie, dopuszczalność wniosków prejudycjalnych, wymiana informacji podatkowych z innymi państwami oraz reklamy umieszczane w skrzynkach mailowych. Tylko dwie sprawy mają polski charakter. Pozostałe cztery to sprawy zagraniczne.

Zwrot niezgodnej z prawem UE pomocy publicznej udzielonej spółce Autostrada Wielkopolska - sprawa C-933/19 P (Autostrada Wielkopolska p. Komisji)

Już 11 listopada zostanie wydany wyrok Trybunału Sprawiedliwości rozstrzygający odwołanie od wyroku Sądu UE oddalającego skargę spółki Autostrada Wielkopolska na decyzję Komisji Europejskiej nakazującą Polsce odzyskanie od spółki niezgodnej z prawem UE pomocy publicznej (zob. dostępne w programie omówienie wyroku Sądu UE). W sporze chodzi o niebagatelne pieniądze, gdyż kwota, którą spółka musiała zwrócić Skarbowi Państwa wyniosła prawie 1,4 mld zł.

Deklaracja wartości odżywczej produktu - sprawa C-388/20 (Dr. August Oetker Nahrungsmittel)

Tego samego dnia zostanie wydany wyrok w niemieckiej sprawie, który powinien zainteresować producentów żywności. TSUE odpowie w nim na pytanie o praktyczne aspekty stosowania rozporządzenia nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności w zakresie deklaracji wartości odżywczej produktów żywności.

Deklaracja wartości odżywczej jest zasadniczo obligatoryjną informacją na temat żywności, w stosunku do której przepisy regulują zarówno zakres informacji, które należy przedstawić, jak i sposób ich prezentowania. Z art. 31 ust. 3 przedmiotowego rozporządzenia wynika, że w stosownych przypadkach deklaracja wartości odżywczej może odnosić się do żywności po przygotowaniu, pod warunkiem, że podane są wystarczająco dokładne instrukcje dotyczące przygotowania. Wątpliwości, które ma rozstrzygnąć TSUE dotyczą tego, co oznacza określenie "w stosownych przypadkach": czy chodzi o przypadki, w których produkt wymaga przygotowania przed spożyciem i tylko wtedy możliwe jest zadeklarowanie wartości odżywczej po przygotowaniu, czy też chodzi o produkty, które można spożywać zarówno przed jak i po przygotowaniu?

TSUE oceni również z punktu widzenia rozporządzenia nr 1169/2011 sytuację, w której producent żywności powtarza z przodu opakowania produktu informacje o niektórych wybranych składnikach odżywczych i/lub energii wyłącznie w odniesieniu do porcji produktu po przygotowaniu. TSUE rozstrzygnie w tym przypadku, czy wartość energetyczna żywności powinna być podana dla produktu dostępnego w sprzedaży czy także po przygotowaniu.

Czy delegowanie sędziów w Polsce jest sprzeczne z prawem UE? - sprawa C-748/19 (Prokuratura Rejonowa w Mińsku Mazowieckim i in.)

Następny - tym razem polski - wyrok zapadnie 16 listopada i dotyczyć będzie kolejnej odsłony sporu o polskie sądownictwo. W wyroku TSUE odpowie na pytanie, czy prawo Unii sprzeciwia się polskiej praktyce delegowania sędziów do sądów wyższej instancji, które to delegowanie może zostać zakończone w każdym czasie według uznania Ministra Sprawiedliwości będącego zarazem Prokuratorem Generalnym.

W sprawie wydał już opinię rzecznik generalny, który zaproponował Trybunałowi rozstrzygnięcie, zgodnie z którym art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE w związku z art. 2 TUE oraz art. 6 dyrektywy 2016/343 w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie polskim przepisom, zgodnie z którymi Minister Sprawiedliwości, będący zarazem Prokuratorem Generalnym, może na podstawie kryteriów, które nie są podawane do publicznej wiadomości, delegować sędziów do sądów wyższej instancji na czas nieokreślony i odwołać ich z takiej delegacji w każdym czasie w sposób dyskrecjonalny (zob. dostępne w programie omówienie opinii rzecznika generalnego).

Uprawnienie sądu wyższej instancji do stwierdzenia niezgodności z prawem postanowienia sądu niższej instancji o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym - sprawa C-564/19 (IS)

Tydzień później, 23 listopada, w węgierskiej sprawie TSUE odpowie między innymi na bezprecedensowe pytanie dotyczące wydanego przez węgierski sąd najwyższy, orzekający w ostatniej instancji, orzeczenia o niezgodności z prawem postanowienia sądu niższej instancji o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Przed unijnym Trybunałem stanie zatem zadanie oceny węgierskiego judykatu z punktu widzenia jego skutku dla funkcjonowania mechanizmu odesłania prejudycjalnego.

W sprawie wydana już została opinia rzecznika generalnego. Stwierdził on, że tylko TSUE jest uprawniony do oceniania zasadności zadanych mu pytań, a co za tym idzie, zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa UE nad prawem krajowym sąd krajowy musi pominąć wszystkie przepisy i orzeczenia, które uniemożliwiają mu zadanie takiego pytania.

Węgierska sprawa pozostaje w ścisłym związku z polskim wyrokiem w sprawie C‑558/18 i C‑563/18 (Miasto Łowicz i Prokurator Generalny), w której TSUE podjął próbę skonsolidowania swojego orzecznictwa w dziedzinie dopuszczalności wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Jak podkreślił w swojej opinii rzecznik, węgierska sprawa daje Trybunałowi sposobność do sprecyzowania zakresu polskiego wyroku.

Wymiana informacji pomiędzy organami podatkowymi państw członkowskich - sprawa C-437/19 (État du Grand-duché de Luxembourg)

25 listopada zapadnie unijny wyrok dotyczący procedury wymiany informacji pomiędzy organami podatkowymi państw członkowskich w ramach wniosku prejudycjalnego przesłanego przez sąd w Luksemburgu. TSUE rozstrzygnie w nim, czy wniosek o wymianę informacji kierowany przez wnioskujące państwo członkowskie do współpracującego państwa członkowskiego, musi wskazywać imię i nazwisko podmiotu, którego dotyczy wniosek o wymianę informacji, czy też wystarczające są kryteria umożliwiające ustalenie tożsamości tego podmiotu. Ponadto, Trybunał oceni, czy konieczne jest, aby wnioskujące państwo członkowskie wykazało, że pomimo braku wskazania imienia i nazwiska podmiotu, którego dotyczy wniosek, nie poszukuje ono informacji "na ślepo", lecz prowadzi ukierunkowane dochodzenie dotyczące ograniczonej grupy osób, nie zaś zwykłe dochodzenie w ramach ogólnej kontroli podatkowej, oraz że dochodzenie to jest oparte na uzasadnionych podejrzeniach niewypełnienia określonego obowiązku prawnego.

Wyrok TSUE będzie miał istotne znaczenie dla wykładni przepisów ustawy z 9.03.2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami wdrażającej dyrektywę 2011/16 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, a także dla praktyki wymiany informacji podatkowych między Polską a innymi państwami członkowskimi.

Czy reklama ukryta między wiadomościami wymaga zgody? - sprawa C-102/20 (StWL Städtische Werke Lauf a.d. Pegnitz)

Tego samego dnia w niemieckiej sprawie TSUE rozstrzygnie spór o zgodność z przepisami unijnymi praktyki reklamowej stosowanej na niemieckim portalu T-Online polegającej na wyświetlaniu komunikatów reklamowych w skrzynkach odbiorczych użytkowników bezpłatnej poczty elektronicznej. Wyrok odpowie na pytanie, czy reklamy, które w rzeczywistości nie są e-mailami, bo formalnie nie są wysyłane ani odbierane, nie zawierają daty ani nadawcy, należy traktować jako wiadomości reklamowe wysyłane na adres elektroniczny.

W sprawie wypowiedział się już rzecznik generalny, który stwierdził, że wyświetlanie w skrzynce odbiorczej użytkownika usługi poczty elektronicznej komunikatów reklamowych w formie zbliżonej do e-maili i w tym samym umiejscowieniu co one, stanowi "używanie poczty elektronicznej do celów marketingu bezpośredniego" w rozumieniu przepisów dyrektywy 2002/58/WE o prywatności i łączności elektronicznej, przy czym losowe określenie odbiorców tych reklam jest w tym względzie pozbawione znaczenia, podobnie jak nie ma wymogu stwierdzenia, że obciążenie dla użytkownika wykracza poza zwykłą uciążliwość.

Rzecznik odniósł się też do pojęcia "uporczywego i niechcianego namawiania do zakupu produktów przez pocztę elektroniczną" w rozumieniu dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych. Jego zdaniem pojęcie to może obejmować działania polegające na wyświetlaniu w skrzynce odbiorczej użytkownika poczty elektronicznej komunikatów reklamowych w formie zbliżonej do e-maili i w tym samym umiejscowieniu, co te maile. Niemniej to zadaniem sądu odsyłającego jest zweryfikowanie, po pierwsze, czy wyświetlanie tych komunikatów reklamowych miało charakter wystarczająco częsty i regularny, by uznać je za „uporczywe namawianie”, i, po drugie, czy wyświetlanie wymienionych reklam może być uznane za „niechciane namawianie”, z uwzględnieniem tego, czy użytkownik przed wyświetleniem tej reklamy wyraził na nią zgodę oraz biorąc pod uwagę sprzeciw wyrażony przez wymienionego użytkownika wobec takiej formy reklamy.

TSUE: co ciekawego czeka nas w listopadzie?
Rafał Bujalski

product manager LEX Prawo Europejskie

Nie korzystasz jeszcze z programów LEX?
Znajdź rozwiązanie dla siebie.

Zamów prezentacje produktów LEX, dzięki której poznasz pełne możliwości serwisu oraz uzyskasz informacje o pakietach spełniających Twoje potrzeby.