TSUE: co ciekawego czeka nas w marcu?
W marcu w Trybunale Sprawiedliwości UE możemy się spodziewać opublikowania kilku wyroków istotnych z punktu widzenia obrotu prawnego w Polsce. Przedstawiony w tekście subiektywny wybór spraw obejmuje takie kwestie jak: prawo antymonopolowe, właściwość miejscowa sądu w sprawach dotyczących odszkodowania za opóźniony lot, prawo pracy, mechanizm "pieniądze za praworządność" i prawo ubezpieczeniowe.
Stosowanie wobec przedsiębiorców transgranicznych nadmiernie surowych kar - sprawa C-205/20 (Bezirkshauptmannschaft Hartberg-Fürstenfeld)
8 marca Trybunał Sprawiedliwości wyda istotny dla polskich przedsiębiorców wyrok dotyczący delegowania pracowników. Orzeczenie odnosić się będzie do bezpośredniego zastosowania wymogu proporcjonalności kar, określonego w art. 20 dyrektywy 2014/67 w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, a także wymogu dokonywania przez sądy i organy administracji wykładni uzupełniającej przepisy krajowe o kryteria proporcjonalności kar za naruszenia związane z delegowaniem pracowników. Ze względu na fakt, że problem stosowania wobec przedsiębiorców transgranicznych nadmiernie surowych kar nadal się powtarza, będzie to z całą pewnością rozstrzygnięcie o dużym znaczeniu, w stosunku do którego oczekuje się, że doprowadzi do ukształtowania się stałej linii orzeczniczej TS.
Mając na względzie interes polskich przedsiębiorców, Rząd RP wziął udział w procedurze pisemnej w tej sprawie i przedstawił stanowisko, zgodnie z którym art. 20 dyrektywy 2014/67 ustanawiający wymóg proporcjonalności kar nie spełnia warunków bezpośredniego stosowania, natomiast w przypadku niemożliwości zastosowania wykładni prounijnej przepisów krajowych ustanawiających kary, sąd krajowy powinien odstąpić od ich stosowania.
Żądanie ustalenia nieistnienia stosunku pracy między sędzią powołanym mimo zaskarżenia uchwały Krajowej Rady Sądownictwa i zainicjowania procedury odesłania prejudycjalnego a Sądem Najwyższym - sprawa C-508/19 (M.F. p. J.M.)
22 marca zapadnie kolejny wyrok dotyczący sporu o praworządność w Polsce. TS ma w nim odpowiedzieć na pytania prejudycjalne zadane przez Sąd Najwyższy na kanwie sprawy sędzi Moniki Frąckowiak ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia". Sędzia M. Frąckowiak wniosła powództwo o ustalenie braku stosunku służbowego sędziego SN, który pełniąc obowiązki Prezesa Izby Dyscyplinarnej SN wyznaczył w jej sprawie sąd dyscyplinarny pierwszej instancji. Ustalenie braku takiego stosunku służbowego prowadziłoby do podważenia samego aktu wyznaczenia sądu dyscyplinarnego. Rozpoznający powództwo skład Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowił wystąpić do Trybunału Sprawiedliwości UE z pięcioma pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi dopuszczalności, przesłanek, i mechanizmów badania statusu sędziego powołanego z rażącym naruszeniem prawa, a także skutków wadliwego powołania sędziego dla mocy wiążącej wydanych przez niego orzeczeń.
Ne bis in idem, czyli ochrona przed podwójnym oskarżeniem i ukaraniem w sprawach z zakresu ochrony konkurencji - połączone sprawy C-117/20 (bpost) i C-151/20 (Nordzucker e.a.)
Tego samego dnia unijny Trybunał wyda wyrok, który określi wskazówki w przedmiocie ochrony przed podwójnym oskarżeniem i ukaraniem (zasada ne bis in idem) w sprawach z zakresu ochrony konkurencji na podstawie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W sprawie wydana już została opinia rzecznika generalnego, w której zaproponowano ujednolicone kryterium zasady ne bis in idem, opierające się na potrójnej tożsamości: sprawcy, istotnych faktów oraz chronionego interesu prawnego.
W postępowaniu w sprawie w charakterze interwenienta uczestniczył przedstawiciel polskiego rządu.
Podawanie w wykazie składników żywności nazwy witaminy i jej formy chemicznej - sprawa C-533/20 (Upfield Hungary)
24 marca Trybunał Sprawiedliwości wyda wyrok, który powinien zainteresować producentów i dystrybutorów żywności a także organy kontrolujące tego rodzaju przedsiębiorstwa. Odpowiada on bowiem na pytanie, czy nazwę witaminy deklarowaną w wykazie składników stanowi również jej forma chemiczna. Innymi słowy z orzeczenia wynikać będzie, czy w wykazie składników powinna być podawana forma chemiczna witaminy.
Wydaje się, że wnioski wynikające z wyroku będzie można zastosować również w stosunku do składników mineralnych.
Zakres stosowania przepisów RODO - sprawa C-245/20 (Autoriteit Persoonsgegevens)
Tego samego dnia zostanie wydany wyrok, który rozstrzygnie, czy organ ochrony danych osobowych jest uprawniony do rozpoznawania skargi na sąd, który udostępnił dziennikarzowi akta toczącej się sprawy. Skargę taką złożył obywatel holenderski, który uznał, że tamtejszy sąd naruszył przepisy rozporządzenia RODO, przekazując dziennikarzowi kopię akt. Holenderski urząd ds. ochrony danych osobowych uznał jednak brak swojej właściwości do zbadania skargi, gdyż sąd przetwarzał dane "w ramach sprawowania przez niego wymiaru sprawiedliwości". Warto podkreślić, że w oparciu o pytania prejudycjalne skierowane do Trybunału unijnego rzecznik generalny przedstawił bardziej ogólne uwagi dotyczące rozporządzenia RODO, które jego zdaniem wymaga zmian dotyczących w szczególności zbyt szerokiego zakresu stosowania jego przepisów.
Przemieszczenie produktów w ramach procedury zawieszenia akcyzy - sprawa C-711/20 (TanQuid Polska)
Również 24 marca zapadnie wyrok w czeskiej sprawie, w której stroną skarżącą w postępowaniu krajowym jest polska spółka. Wyrok dotyczy wykładni dyrektywy 92/12 w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania [obecnie dyrektywa 2008/118 w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego. W wyroku TS odpowie na dwa pytania prejudycjalne. Po pierwsze rozstrzygnie, czy produkty objęte podatkiem akcyzowym są przemieszczane w ramach procedury zawieszenia podatku w sytuacji, gdy urząd celny jednego z państw członkowskich wyraził zgodę na przemieszczenie produktów w ramach procedury zawieszenia podatku ze składu podatkowego do zarejestrowanego podmiotu gospodarczego z siedzibą w innym państwie członkowskim, aczkolwiek nie spełniono obiektywnie warunków przemieszczenia produktów w ramach procedury zawieszenia podatku, ponieważ w toku późniejszego postępowania wykazano, że zarejestrowany podmiot gospodarczy nie wiedział o przemieszczeniu produktów z powodu oszustwa osób trzecich.
Po drugie, wyjaśni, czy przedstawienie gwarancji akcyzowej, wydanej w celu innym niż przemieszczenie produktów w ramach procedury zawieszenia podatku między składem podatkowym a zarejestrowanym podmiotem gospodarczym mającym siedzibę w innym państwie członkowskim stoi na przeszkodzie prawidłowemu rozpoczęciu przemieszczenia w ramach procedury zawieszenia podatku akcyzowego, jeżeli fakt przedstawienia gwarancji został wskazany w dokumentach towarzyszących przemieszczeniu produktów w ramach procedury zawieszenia podatku do zarejestrowanego podmiotu gospodarczego i potwierdzony przez organ celny państwa członkowskiego.
Niezawisłość sędziów powołanych w czasach PRL i przez poprzednią KRS - sprawa C-132/20 (Getin Noble Bank)
Wyrok w tej sprawie będzie odpowiedzią na pytania zadane przez sędziego Izby Cywilnej Sądu Najwyższego Kamila Zaradkiewicza. Część pytań dotyczy niezawisłości i bezstronności sądu, w którym zasiada sędzia powołany jeszcze przez Radę Państwa PRL. Sędzia postawił w nich kwestię, czy sądem niezawisłym i bezstronnym oraz mającym odpowiednie kwalifikacje w rozumieniu prawa UE jest organ, w którym zasiada osoba powołana do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez polityczny organ władzy wykonawczej państwa o totalitarnym, niedemokratycznym, komunistycznym systemie władzy - Radę Państwa PRL.
Druga część pytań z tego pakietu dotyczy sędziów wyłonionych przez poprzednią Krajową Radę Sądownictwa. Sędzia Zaradkiewicz pytał o to, czy sądem niezawisłym i bezstronnym oraz mającym odpowiednie kwalifikacje w rozumieniu prawa UE jest organ, w którym zasiada osoba powołana "z rażącym naruszeniem przepisów konstytucyjnych państwa członkowskiego UE", z uwagi na niezgodne z konstytucją obsadzenie Krajowej Rady Sądownictwa. Jego zdaniem były watpliwości co do prawidłowości obsady części stanowisk w Krajowej Radzie Sądownictwa przed zmianami z 2018 roku i wskazywał na wyrok Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.
product manager LEX Prawo Europejskie