Co się zmieni w prawie pracy w 2023 r.?
Już od kilku lat początek roku to czas wzmożonych zmian w prawie pracy. Również w 2023 r. wejdą w życie zmiany, z którymi dobrze jest się zapoznać. Co czeka nas w przyszłym roku?
Wzrost płacy minimalnej od 1 stycznia oraz od 1 lipca 2023 r.
Od 1 stycznia 2023 r. wzrośnie wynagrodzenie minimalne i będzie wynosiło 3490 zł. Od 1 lipca 2023 r. nastąpi druga podwyżka do 3600 zł. Pracodawcy dwukrotnie będą musieli podnieść wynagrodzenie tym pracownikom, którzy otrzymują płacę minimalną.
zobacz w LEX: Czy zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę wiąże się z koniecznością podpisania aneksu do umowy?
Dwukrotnie wzrośnie również minimalna stawka godzinowa: od 1 stycznia do 22,80 zł i od 1 lipca do 23,50 zł.
Oprócz płacy minimalnej wzrośnie również wysokość innych świadczeń ustalanych na podstawie wynagrodzenia minimalnego. Między innymi wzrośnie wysokość dodatku za pracę w porze nocnej. Dodatek ten jest ustalany na podstawie wymiaru czasu pracy w danym miesiącu oraz wysokości wynagrodzenia minimalnego, dlatego jego wartość jest zmienna w każdym miesiącu i uzależniona również od płacy minimalnej.
Sprawdź jakie świadczenia są ustalane na podstawie płacy minimalnej i jaka będzie ich wysokość w 2023 r.: Płaca minimalna w 2023 r. - dwustopniowa podwyżka
Kwoty wolne od potrąceń w 2023 r.
Pracodawcy są obowiązani do dokonywania potrąceń egzekucyjnych i nieegzekucyjnych z wynagrodzenia za pracę. Przy potrąceniu musi być zachowana kwota wolna od potrąceń, która zależy od rodzaju potrącenia i jest ustalana na podstawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2023 r. wysokość kwot wolnych od potrąceń ulegnie zmianie dwukrotnie, a to z uwagi na zmianę wynagrodzenia minimalnego od 1 stycznia i od 1 lipca 2023 r.
Sprawdź w LEX ile będą wynosiły kwoty wolne od potrąceń w 2023 r.
Czas pracy w 2023 r.
Co do zasady, czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Co roku wymiar czasu pracy w poszczególnych okresach rozliczeniowych zmienia się z uwagi na układ świąt, dni wolnych oraz liczbę dni w lutym.
Zobacz w LEX ile dni wolnych od pracy przypada w 2023 r. oraz jak kształtuje się wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach i okresach rozliczeniowych w 2023 r.
Współczynnik ekwiwalentowy w 2023 r.
Współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu wypoczynkowego ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego. Również w 2023 r. ulegnie on zmianie i będzie wynosił 20,83.
Zobacz w LEX: Współczynnik urlopowy 2023
Rozliczanie wynagrodzeń w 2023 r. oraz PIT-2(9)
Od początku 2023 r. wchodzą w życie zmiany dotyczące oświadczeń i wniosków składanych przez podatników płatnikom. Te wnioski i oświadczenia mają wpływ na rozliczenie zaliczki na podatek, a tym samym na wysokość wypłacanego wynagrodzenia. Podatnicy będą mogli m.in. złożyć oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej podatek aż trzem płatnikom. Podatnicy będą mogli również w pewnych sytuacjach zrezygnować z naliczania zaliczek na podatek. Od 2023 r. roku obowiązuje nowy PIT-2 (9), który będzie służył do wskazania przez podatnika z jakich zwolnień lub ulg podatkowych będzie korzystał.
Zobacz w LEX Kadry: PIT-2 - oświadczenia i wnioski podatnika od 1 stycznia 2023 r.
Wyższe diety z tytułu podróży służbowej
Od 1 stycznia 2023 r. wzrośnie dieta z tytułu krajowej podróży służbowej. Od nowego roku będzie wynosiła 45 zł za dobę.
To ważna zmiana, która dotyczy wszystkich pracodawców wysyłających pracowników w podróż służbową. Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracodawcy spoza sfery budżetowej nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej określona dla pracownika zatrudnionego w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej.
Wzrośnie również ryczałt za nocleg oraz ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej.
Rozporządzenie zmieniające przewiduje również przepisy przejściowe, które będą miały zastosowanie w przypadku krajowej podróży służbowej rozpoczętej i niezakończonej przed 1 stycznia 2023 r.
Zobacz w LEX: Podwyżka diet z tytułu podróży służbowej
W 2023 r. ponowne odprowadzanie wpłat do PPK za osoby, które złożyły deklaracje o rezygnacji
W 2023 r. pracodawcy będą musieli ponownie odprowadzać wpłaty na PPK za tych zatrudnionych, którzy wcześniej zrezygnowali z odprowadzania wpłat. W 2023 r. przypada bowiem pierwszy automatyczny zapis do PPK. Podmiot zatrudniający będzie musiał w związku z tym poinformować osoby zatrudnione, które wcześniej złożyły deklaracje o nieodprowadzaniu wpłat na PPK, o tym, że od kwietnia 2023 r. będzie ponownie odprowadzał wpłaty do PPK na ich rzecz.
Zobacz również: Sokołowska Anna, Ponowny autozapis do PPK od 2023 r.
Zmiany Kodeksu pracy - projekty
Obecnie trwają prace nad dwoma projektami nowelizacji kodeksu pracy. Obydwa projekty dotyczą bardzo ważnych kwestii.
- Praca zdalna i kontroli trzeźwości pracowników - 1 grudnia Sejm przyjął ustawę
Pierwszy projekt ma uregulować zasady pracy zdalnej w kodeksie pracy. 1 grudnia br. Sejm przyjął ustawę. Ustawa będzie jeszcze przedmiotem prac Senatu. Ustawa określa zasady i warunki pracy zdalnej, które powinny być spełnione i uregulowane w przepisach wewnętrznych organizacji. Określa również zasady wypłacania pracownikom kosztów pracy zdalnej, bhp, ochrony danych osobowych. Przepisy dotyczące pracy zdalnej wejdą w życie dwa miesiące po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Zobacz w LEX Kadry: Nowe zasady pracy zdalnej - projekt nowelizacji kodeksu pracy
Nowe zasady pracy zdalnej będą wymagały odpowiedniego wdrożenia i uregulowania w przepisach wewnętrznych organizacji. Pomóc w tym mogą wzory dokumentów dostępne w LEX Kadry: Nowe zasady pracy zdalnej - wzory dokumentów
Ustawa reguluje jeszcze jedną ważną kwestię - badanie trzeźwości pracowników. Te przepisy wejdą w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.
- Zmiana dotycząca umów o pracę i urlopów rodzicielskich oraz zwolnień od pracy
Drugi projekt nowelizacji kodeksu pracy dotyczy wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektyw unijnych work life balance. Czas na wdrożenie był do początku sierpnia 2022 r. Przygotowany projekt nowelizacji kodeksu pracy wciąż jest jednak jeszcze procedowany, obecnie wymaga akceptacji Rady Ministrów, dopiero wtedy wpłynie do Sejmu. Projekt ten dotyczy zatrudniania pracowników, np. zmian dotyczących umów na okres próbny, wprowadza istotne zmiany w informacji o warunkach zatrudnienia, znacząco zmienia zasady wypowiadania umów na czas określony, wprowadza również zmiany dotyczące urlopów rodzicielskich i nowe zwolnienia od pracy.
Zobaz szkolenie: Nowelizacja Kodeksu pracy - zmiany w zakresie urlopów i umów o pracę
Senior Product Manager LEX Kadry oraz LEX HR