Nowe zasady udzielania urlopu rodzicielskiego
26 kwietnia weszły w życie nowe zasady udzielania urlopu rodzicielskiego. Wymiar urlopu został wydłużony o 9 tygodni. Zasady jego udzielania zostały uproszczone. Ważne jest również to, że 9 tygodni urlopu zostało zagwarantowane na wyłączność dla drugiego rodzica.
Wyższy wymiar urlopu rodzicielskiego
Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy - rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:
1) 41 tygodni (dotychczas 32 tygodnie) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) 43 tygodni (dotychczas 34 tygodnie) - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Natomiast pracownicy - rodzice dziecka posiadającego tzw. zaświadczenie "Za życiem", mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:
1) 65 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) 67 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Ważne!
Wskazany wyżej wymiar urlopu rodzicielskiego przysługuje obojgu rodzicom łącznie.
Prostsze zasady udzielania
Zasady udzielania urlopu rodzicielskiego są dużo prostsze. Po zmianach, urlop rodzicielski jest udzielany:
- jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach
- nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
9 tygodni urlopu rodzicielskiego na wyłączność
Urlop rodzicielski został wydłużony (obecnie rodzice mają łącznie prawo do 41 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie). Jednak 9 tygodni z tych 41 tygodni przysługuje na wyłączność drugiemu z rodziców. Na przykład, jeżeli matka dziecka chce wykorzystać cały urlop rodzicielski, to przysługują jej maksymalnie 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego; pozostałe 9 tygodni tego urlopu przysługuje wyłącznie drugiemu z rodziców - czyli w przykładzie ojcu dziecka.
Zobacz w LEX Kadry: Urlop rodzicielski
Wniosek o urlop rodzicielski
Zgodnie z kodeksem pracy, treść wniosków pracowników w sprawie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego (lub ich części) oraz dokumenty dołączane do wniosków powinny zostać określone przez ministra właściwego do spraw pracy (co do dnia publikacji tego artykułu jeszcze nie nastąpiło).
Zobacz w LEX Kadry:
Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego
Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części
Urlop rodzicielski w okresie przejściowym. Wniosek o urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński
Zgodnie z wytycznymi określonymi w dyrektywie UE z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (czyli tzw. dyrektywie work-life balance), państwa członkowskie miały wdrożyć rozwiązania dyrektywy do krajowego porządku prawnego do 2 sierpnia 2022 r. Polska ustawa weszła w życie dopiero 26 kwietnia 2023 r. Dlatego w ustawie tej znalazły się przepisy przejściowe uwzględniające sytuację rodziców, których dzieci urodziły się pomiędzy 2 sierpnia 2022 r. a 25 kwietnia 2023 r.
Wniosek o urlop rodzicielski złożony przed 26 kwietnia
W przypadku pracownika, który przed 26 kwietnia 2023 r. złożył wniosek o urlop rodzicielski, ale nie rozpoczął korzystania z tego urlopu pracodawca niezwłocznie zwraca temu pracownikowi wniosek o urlop rodzicielski w celu jego zmiany i ponownego złożenia pracodawcy w terminie 7 dni.
Zobacz w LEX Kadry:
Urlop rodzicielski i przepisy przejściowe
Wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku macierzyńskiego tylko do 17 maja 2023 r.
Pracownik w dniu 26 kwietnia 2023 r. pobierał zasiłek macierzyński lub złożył wniosek o zasiłek macierzyński, ale nie rozpoczął jego pobierania, ma prawo do zasiłku w nowej wysokości. Ustalenie nowej wysokości zasiłku nie nastąpi jednak automatycznie. Ubezpieczony musi w tym celu złożyć wniosek w terminie do 17 maja 2023 r.
Zobacz w LEX Kadry:
Izabela Baranowska
senior product manager działu Kadry i HR