Kontrola podwykonawców: czy Twoja firma jest bezpieczna?
Współpraca z podwykonawcami to codzienność w wielu branżach – od budownictwa przez logistykę po usługi. Jednak korzystanie z zewnętrznych firm wiąże się z istotnymi obowiązkami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca, który zleca zadania innym podmiotom, nie tylko powinien wymagać od nich rzetelności, ale także sam aktywnie kontrolować przestrzeganie przepisów BHP przez podwykonawców. Brak nadzoru może prowadzić do odpowiedzialności prawnej, przestojów w pracy, a nawet tragicznych wypadków.
Dlaczego kontrola podwykonawców jest konieczna?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy oraz rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP, pracodawca organizujący pracę z udziałem podwykonawców odpowiada za bezpieczeństwo na terenie zakładu lub placu budowy. Wydanie polecenia czy podpisanie umowy nie zwalnia z obowiązku kontroli. Pracownicy podwykonawcy muszą mieć zapewnione bezpieczne warunki pracy, odpowiednie środki ochrony oraz przeszkolenie. W przypadku budowy lub prac realizowanych na terenie firmy, koordynator BHP lub wyznaczony nadzorca odpowiada za bieżący nadzór nad pracami podwykonawców, w tym za kontrolę przestrzegania procedur bezpieczeństwa i właściwe korzystanie ze sprzętu ochronnego. W razie wypadku przy pracy odpowiedzialność prawna spada zarówno na podwykonawcę, jak i na firmę zlecającą, jeśli nie zadbała o nadzór.
Najczęstsze błędy w nadzorze podwykonawców
Firmy często popełniają błędy takie jak brak weryfikacji dokumentacji podwykonawcy, zakładając, że pracownicy są przeszkoleni i mają aktualne badania, co nie zawsze jest prawdą. Często brakuje koordynacji prac różnych ekip na tym samym terenie, co może stwarzać zagrożenia, np. konflikt ruchu maszyn i prac na wysokości. Innym problemem jest niedostateczny nadzór nad środkami ochrony, ponieważ pracownicy podwykonawcy mogą korzystać z niewłaściwego sprzętu, braku zabezpieczenia przeciwupadkowego lub nieużywania odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Dodatkowo, w zespołach wielokulturowych lub językowo zróżnicowanych instrukcje mogą być niezrozumiałe bez właściwego tłumaczenia, co zwiększa ryzyko wypadków. Brak jasnych zapisów w umowie z podwykonawcą również jest częstym problemem – jeśli nie określono odpowiedzialności za BHP, procedur zgłaszania wypadków i obowiązku stosowania się do zasad bezpieczeństwa, trudno wymagać ich przestrzegania.
Zobacz materiały ze szkolenia: Kontrola podwykonawców - dobre praktyki
Jak przygotować efektywną kontrolę BHP podwykonawców?
Kontrolę należy rozpocząć od oceny ryzyka przed rozpoczęciem współpracy i sprawdzenia, czy podwykonawca ma wdrożony system BHP, w tym instrukcje, procedury i szkolenia. W umowie z podwykonawcą powinny znaleźć się zapisy dotyczące odpowiedzialności za BHP, procedur zgłaszania wypadków, uczestnictwa w instruktażach oraz posiadania przez pracowników wymaganych uprawnień. Niezbędne jest także wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za bieżący nadzór na terenie pracy, np. koordynatora BHP lub kierownika budowy, który monitoruje przestrzeganie zasad i eliminuje zagrożenia. Wszystkie ustalenia i uwagi z kontroli powinny być dokładnie dokumentowane, co jest istotne w przypadku kontroli PIP oraz zdarzeń wypadkowych.
Zobacz materiały ze szkolenia: Kontrola podwykonawców pod kątem BHP
Konsekwencje zaniedbań w nadzorze nad podwykonawcami
Niezapewnienie podwykonawcom bezpiecznych warunków pracy może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym sankcji ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, wstrzymania robót przez nadzór budowlany, odpowiedzialności karnej przy wypadkach ciężkich lub śmiertelnych oraz roszczeń odszkodowawczych ze strony poszkodowanych lub ich rodzin. Kontrola podwykonawców w zakresie BHP jest więc kluczowym elementem zarządzania bezpieczeństwem pracy i powinna być traktowana nie tylko jako obowiązek prawny, ale przede wszystkim jako inwestycja w bezpieczeństwo i ciągłość biznesu. Kompleksowe podejście – od weryfikacji dokumentów, przez kontrolę na miejscu pracy, po dobrą komunikację i właściwe zapisy w umowie – pozwala uniknąć błędów, które mogą kosztować życie, reputację firmy i duże pieniądze.
