Jak przeprowadzić dowód z zeznań świadka po reformie kpc?

Jak wygląda dowód z zeznań świadka w formie ustnej, a jak na piśmie? Jak ocenić wiarygodność zeznań świadka? Jaka jest rola sądu i pełnomocników w przeprowadzeniu tego dowodu? To tylko nieliczne pytania, które pojawiają się w związku ze zmianami w postępowaniu dowodowym, które wprowadziła tzw. reforma kpc.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która co do zasady weszła w życie 7 listopada 2019 r. wprowadziła szereg zmian w zakresie postępowania dowodowego. Zmianie uległy liczne czynności stron oraz sądu w postępowaniu dowodowym. Nowelizacja wprowadziła m.in. nowe regulacje dotyczące dowodu z zeznań świadków i dowodu z opinii biegłego.

Możliwość złożenia zeznań na piśmie - nowość

Wskazana nowelizacja wprowadza zupełnie nową regulację w art. 271 (1) kpc Zgodnie z treścią tego przepisu, świadek składa zeznanie na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi. W takim przypadku świadek składa przyrzeczenie przez złożenie tekstu przyrzeczenia. Świadek obowiązany jest złożyć tekst zeznania w sądzie w terminie wyznaczonym przez sąd.

Jak zauważa mec. Grzegorz Kamieński w komentarzu praktycznym dostępnym w LEX Dowód ze świadka po nowelizacji KPC argumentując wprowadzenie komentowanej zmiany ustawodawca podkreśla, że oczywistym jest, iż złożenie zeznań na piśmie może znacznie przyspieszyć wydanie rozstrzygnięcia w sprawie oraz oszczędzić stronom kosztów, a sądowi – pracy. Możliwość taka przewidziana była dotychczas tylko w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń. Komentowany przepis stanowi istotne odstępstwo od zasady bezpośredniości, o której mowa w art. 235 k.p.c. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją, w której sąd relację świadka poznaje pośrednio – na podstawie tekstu przygotowanego i zredagowanego przez świadka poza kontrolą organu procesowego. Negatywnie należy ocenić fakt, że ustawa nie wskazuje żadnych kryteriów, które pozwalają sądowi na odstąpienie od zasady bezpośredniości.

Możliwość przesłuchania świadka w obecności biegłego

Na mocy komentowanej nowelizacji wprowadzony został równocześnie art. 272 (1) kpc Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli sąd poweźmie wątpliwość co do zdolności spostrzegania lub komunikowania spostrzeżeń przez świadka, może zarządzić przesłuchanie go z udziałem biegłego lekarza lub psychologa, a świadek ten nie może się temu sprzeciwić.

Jak podkreśla Autor we wskazanym już komentarzu praktycznym dostępnym w LEX w uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że art. 259 kpc przewiduje, że osoba niezdolna do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń nie może być świadkiem. Natomiast ocenę, czy osoba wnioskowana do przesłuchania jako świadek jest dotknięta taką ułomnością, ma obowiązek podjąć sąd. Nie można jednak zapominać, że przesłuchanie świadka z udziałem biegłego oznacza badanie stanu psychicznego świadka, a więc ingerencję w jego prywatność.

Dowód z zeznań świadka na piśmie i ustnie w świetle zmian kpc - webinar

Jak widać nie brakuje wątpliwości związanych z wprowadzonymi regulacjami. Dlatego już 23 września o godz. 15.00 podczas szkolenia omówione zostaną niniejsze zmiany w zakresie postępowania dowodowego z perspektywy zarówno sądu, jak i samych stron. Podczas szklenia omówione zostaną następujące zagadnienia:

1. Wprowadzenie, cel zmiany
2. Omówienie zmian z zakresu formułowania postanowień dowodowych - w zakresie dowodu z zeznań świadków
3. Dowód z zeznań świadka w formie ustnej
4. Dowód z zeznań świadka na piśmie
5. Formularz zeznań świadka
6. jak przeprowadzić dowód z zeznań świadka na piśmie
7. rola sądu i pełnomocników
8. jak ocenić wiarygodność zeznań świadka
9. konstruowanie pytań do świadka
10. Wady i zalety obu rodzajów form przesłuchania świadka
11. czas trwania postępowania
12. koszty związane z dowodami
13. ocena dowodów
14. Podsumowanie

Katarzyna Irytowska

product manager LEX Kancelaria Prawna