Ustawa VAT i ordynacja podatkowa sprzeczne z prawem UE
W październiku zapadły dwa wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE, które przesądzają o niezgodności polskich przepisów podatkowych z prawem UE. W pierwszym wyroku TSUE stwierdził, że polska ulga na złe długi jest zbyt rygorystyczna. Z drugiego - luksemburskiego - wyroku wynika sprzeczność z prawem UE przepisów ordynacji podatkowej uniemożliwiających zaskarżenie wezwania podatnika do złożenia informacji w ramach wymiany informacji podatkowych między Polską a innym państwem członkowskim UE.
O orzeczeniach tych piszemy w programie LEX Prawo Europejskie. Autorką omówień obu wyroków jest doradca podatkowy - Agnieszka Wesołowska.
Ulga na złe długi
Wyrok Trybunału w sprawie C-335/19 (E. Sp. z o.o. Sp. k.) dotyczył kryteriów ulgi na złe długi w VAT zawartych w polskiej ustawie VAT. Zgodnie z polskimi przepisami, jeżeli podatnik nie otrzymał zapłaty z tytułu dokonanej dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju, może on dokonać obniżenia pierwotnie wykazanej kwoty podatku należnego, o ile nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona, czyli skorzystać z tzw. ulgi na złe długi. Skorzystanie z tej ulgi uzależnione jest jednak od spełnienia szeregu warunków. Między innymi wymagane jest, by dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego ani w trakcie likwidacji oraz by zarówno wierzyciel, jak i dłużnik byli zarejestrowanymi podatnikami VAT.
Trybunał wskazał, że przewidziane w ustawie o VAT przesłanki skorzystania z ulgi na złe długi są zbyt rygorystyczne i tym sam niezgodne z zasadami unijnymi. Zdaniem A. Wesołowskiej skutkować to powinno zmianą przepisów ustawy o VAT dotyczących stosowania i korzystania z ulgi na złe długi. Do czasu zmiany ustawy, podatnicy mogą jednak powoływać się przed organami oraz krajowymi sądami administracyjnymi bezpośrednio na przedmiotowy wyrok w celu realizacji przysługujących im praw.
Polska ordynacja podatkowa sprzeczna z prawem UE
W sprawie C-245/19 (État luxembourgeois) Trybunał Sprawiedliwości odniósł się do procedury wymiany informacji pomiędzy organami podatkowymi państw członkowskich, o której mowa w dyrektywie 2011/16 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania. W wyroku TSUE rozstrzygnął, że luksemburskie przepisy, które wykluczają możliwość wniesienia jakiegokolwiek środka zaskarżenia, w tym sądowego, przez osobę trzecią, która posiada informacje objęte wnioskiem o wymianę informacji pochodzącym z innego państwa członkowskiego, przeciwko decyzji, w drodze której organ luksemburski zobowiązuje ją do udzielenia mu informacji w celu wykonania wniosku o wymianę informacji pochodzącego z innego państwa członkowskiego, są niezgodne z przepisami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
Jak wskazuje A. Wesołowska, analogiczny jak na gruncie przepisów prawa luksemburskiego jest przepis prawa polskiej Ordynacji podatkowej. Wynika z niego, że skierowane do strony postępowania podatkowego lub innej osoby wezwanie do złożenia informacji w ramach wymiany podatkowej między Polską a innym krajem UE nie podlega zaskarżeniu. Zdaniem eksperta, przepis ten powinien zostać zmieniony przez polskiego prawodawcę w taki sposób, aby strona, o której w nim mowa, miała prawo do skutecznego zaskarżenia lub też odwołania się od decyzji.
Więcej na temat ww. orzeczeń można znaleźć w omówieniach dostępnych w LEX Prawo Europejskie:
Product manager LEX Prawo Europejskie