VAT: trzy najważniejsze ostatnie wyroki TSUE
Wśród ostatnich decyzji Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczących podatku VAT trzy orzeczenia zasługują na szczególną uwagę polskich podatników. Dwa z nich były rozstrzygnięciami w sprawach zagranicznych. Trzecie było odpowiedzią na zapytanie prejudycjalne polskiego sądu.
Orzeczeniom tym poświęcone są omówienia dostępne w programie LEX Prawo Europejskie. Ich autorką jest doradca podatkowy - Agnieszka Wesołowska.
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe
W głośnej polskiej sprawie C-935/19 (Grupa Warzywna) Trybunał Sprawiedliwości uznał za sprzeczne z dyrektywą VAT polskie przepisy nakładające na podatnika, który błędnie zakwalifikował transakcję zwolnioną z VAT jako transakcję podlegającą temu podatkowi, sankcję wynoszącą 20% kwoty zawyżenia zwrotu VAT nienależnie żądanej, w zakresie, w jakim sankcja ta ma zastosowanie bez rozróżnienia zarówno w sytuacji, w której nieprawidłowość wynika z błędu w ocenie popełnionego przez strony transakcji co do podlegania przez dostawę opodatkowaniu, który to błąd cechuje brak przesłanek wskazujących na oszustwo i uszczuplenia wpływów do skarbu państwa, jak i w sytuacji, w której nie występują takie szczególne okoliczności. Jak zauważyła A. Wesołowska, Trybunał podkreślił, że sprzeczne w prawem unijnym jest automatyczne nakładanie sankcji przez krajowe organy podatkowe, które uniezależnione są od okoliczności faktycznych towarzyszących konkretnej sprawie. Znaczenie wyroku, jak wyjaśnia ekspertka, nie ogranicza się jednak tylko do tego stwierdzenia. Wyrok niesie bowiem ze sobą możliwość kwestionowania przez polskich podatników VAT 20-procentowych sankcji w podatku VAT nałożonych przy dobrowolnej korekcie zeznania podatkowego na mocy art. 112b ust. 2 ustawy o VAT.
Pojęcie „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”
Kolejna - tym razem - zagraniczna sprawa przed TSUE - C-931/19 (Titanium) - dotyczyła stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb podatku VAT. Spór toczył się pomiędzy spółką Titanium Ltd, z siedzibą na wyspie Jersey, a austriackimi organami podatkowymi o opodatkowanie podatkiem VAT dochodów z wynajmu położonej w Austrii nieruchomości.
Jak podkreśla A. Wesołowska, komentowany wyrok może być pomocny dla wszystkich podmiotów zagranicznych, które w Polsce prowadzą działalność gospodarczą, przy braku wykorzystywania personelu w celu świadczenia usług. W oparciu o tezy orzeczenia, podmioty takie nie powinny być opodatkowane podatkiem VAT w Polsce.
Wynagrodzenie ukryte przed fiskusem podlega VAT
W najświeższym zagranicznym wyroku z 1 lipca w hiszpańskiej sprawie C-521/19 (Tribunal Económico Administrativo Regional de Galicia), TSUE rozstrzygnął kwestię, czy wynagrodzenie umyślnie ukrywane przed organami skarbowymi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy też uznać należy, że jego kwota odpowiada wartości brutto. Jak podkreśla A. Wesołowska, omawiane orzeczenie jest pierwszym, w którym Trybunał bezpośrednio odwołał się do zagadnienia związanego z nielegalnym ukrywaniem dla potrzeb podatku VAT dochodów przez podatników. Z wyroku, jak pisze ekspertka, wynika, że w przypadku, w którym podmiot ukrywający fakt otrzymywania wynagrodzenia działa z premedytacją i pełną świadomością, kwota tego wynagrodzenia powinna zostać co do zasady opodatkowana podatkiem VAT. Tak się jednak stanie, gdy podmiotowi temu przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Zdaniem A. Wesołowskiej wyrok ze względu na analogiczne ze wspólnotowym, brzmienie polskich przepisów, w tym w szczególności art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, znajdzie zastosowanie w stosunku do polskich podatników. Co więcej, teza odnosząca się do ustalania, czy cena transakcyjna jest wartością brutto, czy też netto, zdecydowanie może przyczynić się do rozwiązania wielu sporów polskich podatników, tak z organami podatkowymi, ale również pomiędzy stronami konkretnych transakcji.
Więcej na temat ww. orzeczeń można znaleźć w omówieniach dostępnych w LEX Prawo Europejskie:
- Sankcja 20-procentowa w VAT sprzeczna z dyrektywą. Omówienie wyroku TS z dnia 15 kwietnia 2021 r., C-935/19 (Grupa Warzywna)
- VAT i stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Omówienie wyroku TS z dnia 3 czerwca 2021 r., C-931/19 (Titanium)
- Wynagrodzenie ukryte przed fiskusem podlega VAT. Omówienie wyroku TS z dnia 1 lipca 2021 r., C-521/19 (Tribunal Económico Administrativo Regional de Galicia)
product manager LEX Prawo Europejskie