Podatek od nieruchomości a tymczasowe obiekty budowlane
Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która weszła w życie z początkiem 2025 r. oznaczała m.in. zerwanie z definicjami budowli i budynku odnoszącymi się do prawa budowlanego, na potrzeby ustalenia przedmiotów opodatkowania PON. W stanie prawnym obowiązującym do końca 2024 r. Zagadnieniem budzącym duże wątpliwości było opodatkowanie tymczasowych obiektów budowlanych. Od początku 2025 r. przepisy dotyczące podatku od nieruchomości nie przewidują kategorii tymczasowych obiektów budowlanych, o których mowa w Prawie budowlanym. Niemniej, niektóre typy takich obiektów zostały wprost wymienione w Załączniku nr 4 jako budowle podlegające PON, np. kontenery, przewłoki namiotowe czy kioski uliczne. Kluczowe jest spełnienie przesłanki „trwałego związku z gruntem”. Jak uniknąć problemów interpretacyjnych i wątpliwości praktycznych - podpowiadamy eksperci mają wiele wątpliwości.
Stan prawny do końca 2024 r.
Do końca 2024 r. ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.) odwoływała się do definicji zawartych w Prawie budowlanym. Tymczasowe obiekty budowlane – takie jak kioski, kontenery, hale namiotowe – były definiowane w art. 3 pkt 10 Pr. bud. jako obiekty przeznaczone do czasowego użytkowania lub niepołączone trwale z gruntem. Jednak u.p.o.l. nie zawierała odniesienia do tej kategorii, co prowadziło do sporów interpretacyjnych: czy takie obiekty należy traktować jako budowle i opodatkować, czy też nie podlegają one PON.
Uchwała NSA z 3 lutego 2014 r. (II FPS 11/13) wskazała, że tymczasowy obiekt budowlany może być budowlą, jeśli spełnia warunki określone w art. 3 pkt 3 Pr. bud. i stanowi całość techniczno-użytkową. Jednak uchwała nie rozwiązała wszystkich problemów – w praktyce pojawiały się rozbieżne interpretacje, np. w odniesieniu do hal namiotowych czy kontenerów.
Co się zmieniło od 2025 r.
Od 2025 r. u.p.o.l. została znowelizowana w celu uniezależnienia się od Prawa budowlanego, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (SK 14/21). Wprowadzono autonomiczne definicje budowli i budynków oraz nowy załącznik nr 4, który zawiera katalog obiektów podlegających opodatkowaniu. Kategoria „tymczasowych obiektów budowlanych” została całkowicie pominięta, ale niektóre ich rodzaje – np. kontenery, hale namiotowe, kioski uliczne – zostały wprost wymienione jako budowle, pod warunkiem spełnienia przesłanki „trwałego związku z gruntem”.
Nowa definicja „trwałego związku z gruntem” (art. 1a ust. 1 pkt 2c u.p.o.l.) oznacza takie połączenie obiektu z gruntem, które zapewnia stabilność i odporność na czynniki zewnętrzne niezależne od działania człowieka. Przykładowo, kontener przymocowany do podłoża śrubami może być uznany za budowlę, nawet jeśli w rozumieniu Prawa budowlanego nadal byłby obiektem tymczasowym.
Wątpliwości interpretacyjne i praktyczne
Nowe przepisy, mimo że bardziej precyzyjne, budzą liczne wątpliwości. Kluczowe pytanie dotyczy tego, co oznacza „trwałe związanie z gruntem”. Czy wystarczy ustawienie obiektu na utwardzonym podłożu? Czy podłączenie do mediów (np. prądu, wody) może być uznane za formę połączenia? Przykładowo, w interpretacji Prezydenta Rzeszowa z 6 lutego 2025 r. uznano, że kontener budowlany ustawiony na utwardzonym gruncie podlega opodatkowaniu, mimo braku trwałych mocowań – co wykracza poza intencje projektodawcy - jak precyzuje ekspert MDDP p. Rafał Kran.
Dodatkowo, brak definicji „fundamentu” w ustawie powoduje trudności w kwalifikacji obiektów jako budynków. W orzecznictwie przyjmuje się, że fundament to coś więcej niż betonowe bloczki – co oznacza, że wiele obiektów, mimo że ustawionych na utwardzonym gruncie, nie będzie uznanych za budynki.
W efekcie, mimo uproszczenia przepisów, praktyka ich stosowania może prowadzić do rozbieżnych interpretacji i sporów, które będą musiały zostać rozstrzygnięte przez sądy administracyjne.
