Prawa jazdy po nowemu
25 listopada 2025 r. wejdzie w życie nowa dyrektywa o prawach jazdy. Wprowadzi ona m.in.: cyfrowe prawo jazdy, ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów za najpoważniejsze wykroczenia oraz nowe wymogi dla początkujących kierowców. Nowe przepisy mają zostać wdrożone do polskiego prawa zasadniczo do 26 listopada 2028 r.
O dyrektywie 2025/2205 o prawach jazdy można przeczytać w LEX Prawo Europejskie w analizie:
Publikacja zawiera rozwinięcie wymienionych niżej wątków oraz analizuje nieujęte tutaj zagadnienia.
| Jeśli chcesz zapoznać się ze tą publikacją i innymi eksperckimi analizami na temat regulacji z zakresu prawa unijnego, zamów już dziś bezpłatny, dwutygodniowy dostęp testowy do programu LEX Prawo Europejskie. |
Cyfrowe prawo jazdy
Jedną z najpoważniejszych zmian dokonanych przez nowe przepisy jest wprowadzenie ogólnounijnego cyfrowego prawa jazdy, który ma stać się standardem w Unii w 2031 r. Dla kierowcy dysponowanie cyfrowym prawem jazdy oznaczać będzie możliwość przechowywania dokumentu w telefonie komórkowym, w specjalnej aplikacji powiązanej z Europejskim Portfelem Tożsamości Cyfrowej. Unijne cyfrowe prawo jazdy będzie więc działać na podobnych zasadach jak polski mObywatel, z tym że zasięgiem będzie obejmować całą UE.
Warto podkreślić, że posiadanie cyfrowego prawa jazdy stanie się w myśl nowych przepisów prawem, a nie obowiązkiem. Kierowca będzie mógł bowiem nadal ubiegać się tylko o prawo jazdy w formacie fizycznym (tak jak to miało miejsce dotychczas) jak i w obu formatach.,
Ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów za najpoważniejsze wykroczenia
Kolejnym istotnym elementem reformy jest ustanowienie ogólnoeuropejskiego zakazu prowadzenia pojazdów za najpoważniejsze naruszenia przepisów drogowych, takie jak prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, spowodowanie wypadku ze skutkiem śmiertelnym, czy przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h. Państwo członkowskie, na którego terytorium doszło do tego rodzaju naruszenia przepisów, będzie uprawnione do objęcia kierowcy zakazem prowadzenia pojazdów obowiązującym na terenie całej UE.
Stosowanie ogólnoeuropejskiego zakazu prowadzenia pojazdów odbywać się będzie według następujących zasad:
- ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów musi obejmować okres co najmniej trzech miesięcy, a kierowca musi wykorzystać wszystkie dostępne środki odwoławcze,
- przekazanie informacji przez państwo popełnienia przestępstwa lub wykroczenia państwu, które wydało prawo jazdy, musi nastąpić bez zbędnej zwłoki, za pośrednictwem Europejskiej Sieci Praw Jazdy,
- w miarę możliwości nie później niż 20 dni roboczych od przekazania tej informacji państwo wydania prawa jazdy, musi poinformować osobę, na którą nałożono ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów, zgodnie z procedurami przewidzianymi w jego prawie krajowym,
- po wykonaniu ogólnoeuropejskiego zakazu prowadzenia pojazdów państwo wydania powinno poinformować osobę, na którą nałożono zakaz, w terminach określonych dla powiadamiania o podobnych decyzjach na podstawie jego prawa krajowego, o przyjęciu środków podjętych w celu wykonania tego zakazu prowadzenia pojazdów, w szczególności aby umożliwić jej skorzystanie z praw podstawowych,
- państwa członkowskie powinny zapewnić dostępność odpowiednich środków odwoławczych od środków wdrożonych na podstawie dyrektywy 2025/2205 o prawach jazdy oraz zapewnić przekazanie informacji o takich środkach odwoławczych w odpowiednim czasie, aby zapewnić możliwość skutecznego skorzystania z nich. Jednakże ogólnoeuropejski zakaz prowadzenia pojazdów nałożony przez państwo członkowskie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, nie powinien móc zostać zaskarżony w państwie członkowskim jego wydania.
| Jeśli chcesz zapoznać się ze tą publikacją i innymi eksperckimi analizami na temat regulacji z zakresu prawa unijnego, zamów już dziś bezpłatny, dwutygodniowy dostęp testowy do programu LEX Prawo Europejskie. |
Nowe wymogi dla początkujących kierowców
Zgodnie z nowymi przepisami państwa członkowskie mają wydawać prawa jazdy kategorii B wnioskodawcom, którzy ukończyli 17 lat. Jednakże początkujący kierowcy posiadający takie prawo jazdy, będą mogli kierować pojazdami do czasu ukończenia 18 lat wyłącznie w towarzystwie innej osoby znajdującej się na przednim siedzeniu pasażera (np. członka rodziny), która jest w stanie udzielać im w trakcie jazdy wskazówek.
Osoba towarzysząca początkującemu kierowcy będzie musiała:
- mieć co najmniej 24 lata,
- posiadać prawo jazdy odpowiedniej kategorii wydane w UE więcej niż pięć lat wcześniej oraz
- nie będzie mogła być osobą z zakazem prowadzenia pojazdów wydanym w ciągu ostatnich 5 lat.
Oprócz tego, wszyscy początkujący kierowcy będą objęci okresem próbnym wynoszącym nie mniej niż 2 lata. W tym czasie będą podlegać bardziej rygorystycznym sankcjom za wykroczenia, takie jak jazda pod wpływem alkoholu lub środków odurzających czy niezastosowanie się do obowiązku stosowania pasów bezpieczeństwa i urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojazdach.
Warto podkreślić, że dyrektywa 2025/2205 o prawach jazdy przewiduje także możliwość wprowadzenia przez państwa członkowskie jeszcze innych zasad dotyczących początkujących kierowców. I tak, kraje unijne mogą, do celów kierowania pojazdami na swoim terytorium, wydawać wnioskodawcom, którzy ukończyli 17 lat i którzy posiadają świadectwo kompetencji zawodowych, prawa jazdy kategorii C1, C1E lub C, czyli dokumenty uprawniające do kierowania pojazdami ciężarowymi. Podobnie jednak jak w przypadku prawa jazdy kategorii B, początkującemu kierowcy musi w takich okolicznościach, podczas kierowania pojazdem towarzyszyć inna osoba, od której dodatkowo - jeśli dane państwo uzna to za stosowne - będzie można wymagać spełnienia wymogów dotyczących posiadania odpowiednich kwalifikacji, odbycia szkolenia lub specjalnego kursu.
| Jeśli chcesz zapoznać się ze tą publikacją i innymi eksperckimi analizami na temat regulacji z zakresu prawa unijnego, zamów już dziś bezpłatny, dwutygodniowy dostęp testowy do programu LEX Prawo Europejskie. |
