Reforma szpitalnictwa – nowy model organizacji placówek leczniczych
17 września 2025 roku weszła w życie ustawa zmieniająca przepisy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz o działalności leczniczej. Reforma, nad którą prace trwały kilkanaście miesięcy, ma na celu poprawę efektywności funkcjonowania szpitali oraz lepsze dostosowanie ich do potrzeb lokalnych społeczności. Jak podkreślają autorzy ustawy, nowe przepisy mają umożliwić bardziej elastyczne zarządzanie placówkami i zwiększyć dostępność świadczeń zdrowotnych.
Samorządy z nowymi kompetencjami – konsolidacja i przekształcenia
Zgodnie z ustawą, związki jednostek samorządu terytorialnego zyskały możliwość tworzenia i prowadzenia:
- samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SP ZOZ),
- podmiotów leczniczych w formie spółek kapitałowych,
- jednostek budżetowych.
Nowością jest możliwość łączenia SP ZOZ-ów w jeden zakład, który może mieć więcej niż jeden podmiot tworzący. Dzięki temu samorządy będą mogły konsolidować szpitale, łączyć oddziały o podobnych profilach i tworzyć większe, bardziej efektywne jednostki lecznicze.
Powiatowe centra zdrowia – nowe świadczenia i lepsza wycena usług
Reforma wprowadza nową kategorię świadczeń gwarantowanych – świadczenia realizowane w powiatowych centrach zdrowia. Obejmują one:
- całodobowe świadczenia specjalistyczne z zakresu chirurgii ogólnej i chorób wewnętrznych,
- transport sanitarny.
Rozszerzony zostanie także katalog świadczeń ambulatoryjnych dostępnych bez skierowania – o porady psychologa, lekarza medycyny sportowej oraz optometrysty. Optometrysta będzie mógł również wystawiać skierowania do okulisty. Lepsza wycena świadczeń w poradniach specjalistycznych ma zachęcić do leczenia i diagnostyki bez konieczności hospitalizacji.
Programy naprawcze – wsparcie dla placówek ze stratą
Ustawa wprowadza obowiązek opracowania programów naprawczych przez SP ZOZ-y, które odnotowały stratę netto. Obowiązek ten dotyczy również:
- spółek kapitałowych z większościowym udziałem podmiotów publicznych,
- instytutów badawczych.
Program naprawczy musi być poprzedzony kompleksową analizą, obejmującą m.in. efektywność zarządzania, jakość świadczeń, działalność operacyjną oraz funkcjonowanie poszczególnych komórek organizacyjnych.
Dobrowolność udziału w reformie – nowe narzędzia zamiast przymusu
Szczególnie istotne jest to, że przystąpienie do reformy przez placówki lecznicze jest całkowicie dobrowolne. Ustawa nie nakłada żadnych obowiązków ani sankcji w zakresie korzystania z nowych rozwiązań. To jedno z najbardziej pozytywnie ocenianych założeń reformy – placówki nie zostały zmuszone do reorganizacji, lecz otrzymały nowe narzędzia umożliwiające bardziej efektywne zarządzanie strukturą i finansami.
.jpg)
