Urlop wypoczynkowy po długiej chorobie - czy wymagane są badania kontrolne?

19 grudnia 2025

Po długiej chorobie pracownika - trwającej ponad 30 dni - pracodawca ma obowiązek skierować go na badania kontrolne przed dopuszczeniem do pracy. Ale co w sytuacji, gdy pracownik chce od razu wykorzystać zaplanowany urlop wypoczynkowy? Czy brak badań kontrolnych blokuje urlop? W orzecznictwie pojawiły się rozbieżne stanowiska, które dziś coraz wyraźniej zmierzają w jednym kierunku.

 

Czy pracodawca może udzielić urlopu wypoczynkowego po chorobie bez badań kontrolnych?

Przez lata dominował pogląd, że udzielenie urlopu wypoczynkowego pracownikowi niezdolnemu do pracy jest niedopuszczalne. Sądy wskazywały, że urlop ma służyć regeneracji, a nie zastępować okres choroby. W konsekwencji przyjmowano, że jeśli pracownik był niezdolny do pracy przez ponad 30 dni, to przed urlopem musi przejść badania kontrolne potwierdzające zdolność do pracy. Brak takiego orzeczenia uznawano za przeszkodę w rozpoczęciu urlopu, nawet gdy był wcześniej zaplanowany.

Takie stanowisko wynikało z literalnej wykładni art. 229 § 2 k.p., który nakłada na pracodawcę obowiązek skierowania pracownika na badania kontrolne po długotrwałej chorobie. W praktyce oznaczało to, że urlop bez badań był traktowany jako naruszenie prawa pracy.

 

Sprawdź więcej w LEX Kompas Orzeczniczy 2.0

Chcesz poznać pełną analizę rozbieżnych poglądów sądów w tym zakresie? W LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 znajdziesz linię orzeczniczą prezentującą najważniejsze kierunki orzecznictwa dotyczące badań kontrolnych i urlopu wypoczynkowego. Kliknij TUTAJ

 

Jak zmieniło się stanowisko sądów w sprawie urlopu po chorobie i badaniach kontrolnych?

W nowszym orzecznictwie coraz częściej podkreśla się, że przepisy nie wymagają przedstawienia orzeczenia o zdolności do pracy w sytuacji, gdy pracownik nie wraca do pracy, lecz korzysta z urlopu wypoczynkowego. Urlop nie jest wykonywaniem obowiązków pracowniczych, więc nie stwarza ryzyka dla zdrowia ani bezpieczeństwa pracy.

Sąd Najwyższy wskazał, że rozpoczęcie zaplanowanego urlopu bezpośrednio po zakończeniu choroby trwającej ponad 30 dni nie narusza prawa, podobnie jak wykorzystanie urlopu po urlopie macierzyńskim. Kluczowe jest to, że badania kontrolne są wymagane przed dopuszczeniem do pracy, a nie przed rozpoczęciem urlopu.

 

Jakie są praktyczne konsekwencje udzielenia urlopu po chorobie bez badań kontrolnych?

Obecnie utrwala się pogląd, że pracownik może rozpocząć urlop wypoczynkowy bezpośrednio po chorobie lub urlopie macierzyńskim, nawet jeśli nie odbył jeszcze badań kontrolnych. Dla pracodawcy oznacza to brak obowiązku kierowania na badania przed urlopem - ten obowiązek powstaje dopiero przed powrotem do pracy.

W praktyce warto jednak pamiętać o dokumentacji - pracodawca powinien mieć jasność, że urlop jest udzielany zgodnie z planem i nie ma wątpliwości co do jego charakteru. Dla pracownika to z kolei możliwość płynnego wykorzystania urlopu bez dodatkowych formalności, co sprzyja elastyczności i komfortowi po długiej nieobecności.

 

Czy badania kontrolne są wymagane przed urlopem wypoczynkowym?

Dzisiejsze orzecznictwo jasno wskazuje, że badania kontrolne są wymagane przed dopuszczeniem do pracy, a nie przed urlopem. Pracownik może więc rozpocząć zaplanowany wypoczynek bezpośrednio po chorobie lub urlopie macierzyńskim, bez dodatkowych badań. To rozwiązanie upraszcza praktykę i eliminuje niepotrzebne bariery.

 

Pobierz bezpłatny dostęp testowy LEX Kompas Orzeczniczy 2.0  i odkryj więcej linii orzeczniczych, które pomogą Ci poznać rozbieżne stanowiska sądów oraz przygotować się do praktyki.

Aleksandra Kępa | Młodsza Redaktorka

Polecane