Będą zmiany w przemieszczaniu odpadów

Rozporządzenie UE 2024/1157 o przemieszczaniu odpadów ma poprawić ochronę środowiska i zdrowia przed niekorzystnym jego wpływem. Akt zmienia procedury przewozu odpadów, ogranicza transport tych szkodliwych i usprawnia egzekwowanie przepisów. Chociaż regulacja już weszła w życie, to zasadniczo stosuje się ją od 2026 r.

TREŚĆ:

1. Cele rozporządzenia

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów ma na celu:

• zagwarantowanie, by UE nie przerzucała swoich problemów związanych z odpadami na państwa trzecie,
• ułatwienie transportu odpadów w celu recyklingu i ponownego użycia w UE,
• skuteczniejsze zwalczanie nielegalnego przemieszczania odpadów oraz
• osiągnięcie gospodarki o obiegu zamkniętym i zerowego poziomu zanieczyszczeń.

2. Zakres rozporządzenia

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów obejmuje swoim zakresem:

• wewnątrzunijne przemieszczanie odpadów (z tranzytem lub bez tranzytu przez państwa trzecie),
• odpady importowane i eksportowane z i do państw trzecich oraz
• przemieszczanie odpadów w tranzycie przez UE do lub z państw trzecich.

3.  Przemieszczanie odpadów między państwami członkowskimi UE

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów zabrania zasadniczo przemieszczania wszystkich odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia w UE poza sytuacjami, w których uzyskano zgodę i zezwolenie na ściśle określonych warunkach procedury uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody (tzw. procedura "PIC" - zob. niżej) oraz w dobrze uzasadnionych przypadkach.

Jeśli chodzi natomiast o wewnątrzunijne przemieszczanie odpadów przeznaczonych do odzysku, to będzie ono dozwolone zgodnie z mniej rygorystyczną procedurą określoną w ogólnych wymogach informacyjnych (tzw. "odpady z zielonej listy").

4.  Wywóz odpadów poza UE

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów zakazuje:

• wywozu przez państwa członkowskie odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia do państw trzecich oraz
• wywozu odpadów niebezpiecznych przeznaczonych do odzysku w państwach nienależących do OECD.

W przypadku przemieszczania odpadów poza państwa członkowskie UE uzgodniono w nowych przepisach, że zakłady gospodarowania odpadami w kraju przeznaczenia powinny być kontrolowane przez niezależne organy. Kontrole miałyby wykazać, że zakłady te gospodarują odpadami w sposób racjonalny ekologicznie, a podmioty przemieszczające odpady mogłyby eksportować odpady do tych zakładów tylko w takim przypadku.

Jeszcze bardziej rygorystycznymi zasadami został objęty wywóz odpadów z tworzyw sztucznych do krajów trzecich. Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów zakazuje wywozu innych niż niebezpieczne odpadów z tworzyw sztucznych do krajów nienależących do OECD. Nie wcześniej niż pięć lat po wejściu w życie rozporządzenia, kraje te będą mogły złożyć wniosek do Komisji o uznanie ich za gotowe do odbioru odpadów z tworzyw sztucznych z UE. W przypadku pozytywnego wyniku oceny takiego wniosku Komisja przyjmie akt delegowany w celu zniesienia zakazu dla tych krajów.

Jeśli chodzi o wywóz innych niż niebezpieczne odpadów z tworzyw sztucznych do krajów OECD, to rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów umożliwia takowy eksport pod warunkiem przestrzegania procedury zgłoszenia "PIC".

5. Procedura "PIC"

Zgodnie z procedurą "PIC", zgłaszający w UE i eksporterzy do krajów trzecich muszą powiadomić i otrzymać pisemne potwierdzenie od krajów wysyłki, przeznaczenia i tranzytu przed wywozem. Powiadomienia i inne dokumenty wymagane przez rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów mają być składane i wymieniane za pośrednictwem centralnego systemu elektronicznego obsługiwanego przez Komisję.

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów określa konkretne ramy czasowe i terminy dotyczące procedury "PIC", wniosków o dodatkowe informacje składanych przez właściwe organy oraz decyzji takich organów w sprawie ważności zgłoszenia.

6. Usprawnienie egzekwowania przepisów

Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów zobowiązuje unijne kraje do ustanowienia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar w przypadku naruszeń jego przepisów. Mogą one obejmować, w stosownych przypadkach, grzywny oraz cofnięcie lub tymczasowe zawieszenie zezwoleń na prowadzenie działalności związanej z gospodarowaniem odpadami i ich przemieszczaniem.

7. O rozporządzeniu o przemieszczaniu odpadów w LEX-ie

O rozporządzeniu o przemieszczaniu odpadów można przeczytać w LEX Prawo Europejskie w obszernej analizie pt.:

• Nowe, surowsze zasady przemieszczania odpadów

której autorami są adw. Bartłomiej Gąbiński i Laura Pytlińska z kancelarii CMS.

Publikacja zawiera rozwinięcie wymienionych niżej wątków oraz analizuje nieujęte tutaj zagadnienia.

LEX Prawo Europejskie

Tagi:
• LEX Prawo Europejskie