Od kiedy naliczać odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia?

Powszechnie uznaje się, że roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia ma charakter bezterminowy. Nie ma już jednak pełnej zgody co do określenia początkowego terminu naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Co do zasady prezentowane są trzy różne stanowiska.

W linii orzeczniczej "Początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia" Marcin Krudysz bliżej przyjrzał się niejednolitej praktyce sądów.

Wymagalność roszczenia o zadośćuczynienie

Zgodnie z przyjętą w prawie cywilnym zasadą, dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin spełnienia świadczenia wyznacza przede wszystkim treść zobowiązania. Może on też wynikać z właściwości zobowiązania. Jeżeli nie można go oznaczyć, zobowiązanie ma charakter bezterminowy.

Zgodnie z art. 455 w zw. z art. 120 k.c. o przekształceniu zobowiązania z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę w zobowiązanie terminowe decyduje poszkodowany (wierzyciel), wzywając sprawcę (dłużnika) do jego wykonania. Wezwanie wierzyciela nie wymaga żadnej formy, może więc być ustne albo pisemne. Wezwaniem dłużnika jest także wytoczenie powództwa, przy czym dniem, w którym dochodzi do wezwania, jest dzień doręczenia odpisu pozwu

Różne stanowiska sądów co do terminu początkowego naliczania odsetek od zadośćuczynienia

Na przestrzenie wielu lat podejście sądów ulegało zmianie. Raz przewagę miała jedna opcja, z czasem więcej zwolenników zyskiwał drugi z poglądów. W efekcie w chwili obecnej jesteśmy w stanie wskazać trzy ogólne podejścia do tej kwestii:

• odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należą się od dnia wyrokowania przez sąd;
• odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia powinny być zasądzone od dnia określonego w wezwaniu do jego zapłaty;
• początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie należnego zadośćuczynienia, może się różnie kształtować w zależności od okoliczności sprawy. Zatem terminem, od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę, może być zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu, jak i dzień tego wyrokowania.

Odpowiedź na pytanie, która z koncepcji obecnie zdecydowanie zaczyna dominować, znajdziemy we wspomnianej linii orzeczniczej: "Początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia".

Wojciech Kowalski
product manager Działu Legal